Wonen en ouderen in Prestatie-afspraken gemeenten met woningcorporaties en huurdersorganisaties – Buurten waar je oud kunt worden – Ook als je dementie krijgt of hebt

Nederland is op dit moment niet in staat om de groeiende groep ouderen voldoende te faciliteren in hun (toekomstige) woon- en zorgbehoeften. Er is dringend behoefte aan oplossingen die ouderen ondersteunen bij goed en gezond ouder worden.
Voor ouderen maar daarbij natuurlijk ook mensen met dementie. Zij willen en kunnen ook langer thuis wonen.
Ook zij kunnen en willen in eigen wijk of dorp – of daar dichtbij – blijven wonen in kleinschalige woonvoorzieningen zodat zij niet naar een verpleeghuis (veraf) hoeven.
Een van de oplossingen richt zich op nieuwe woonvormen tussen thuis en het verpleeghuis in. Ook bestaande woningen en wijken moeten aangepast worden.
Daarom is het van belang dat gemeenten en woningcorporaties aan de slag gaan met het in kaart brengen van de lokale opgave, waar mogelijk in samenwerking met zorginstellingen, welzijnsorganisaties en het zorgkantoor.

 

En vergeet de ouderen (organisaties) zelf niet daar bij te betrekken. Niet OVER hen maar MET hen. Denk daarbij ook aan de jonge generatie ouderen. Immers, ontwikkelen en bouwen duurt nu eenmaal lang.

 

Een aantal inspirerende voorbeelden en ook beleidsinformatie voor de opgave met de onderbouwing om aan de slag te gaan, leest u hierna. Maak er prestatie-afspraken over !

 

1.Opgave wonen en zorg in beeld en de Top 10 seniorvriendelijke woonomgeving
Over tien jaar woont achter iedere vijfde voordeur een 75-plusser, vaak met een klein netwerk. Dit is een zorgelijke ontwikkeling.
Want hoe zorgen gemeenten, corporaties en zorgorganisaties ervoor dat deze mensen goed lang thuis kunnen blijven wonen?
Platform31 voerde een nulmeting uit naar de mate waarin gemeenten en corporaties onderzoek doen naar het langer zelfstandig thuis wonen van ouderen en andere kwetsbare zorgdoelgroepen. Lees meer in Opgave-wonen-en-zorg-in-beeld Platform 31  en Top 10 seniorvriendelijke woonomgeving

 

2.Zorgsaam Wonen met 12 aansprekende voorbeelden als alternatief voor het verpleeghuis
ZorgSaamWonen is het landelijke platform voor de maatschappelijke opgaven op het gebied van wonen, zorg en welzijn.  Samen met ‘Stedebouw & Architectuur” besteden zij aandacht aan “bouw en zorg” in het magazine van April 2020 met onder meer vitaal ouder worden, wonen en woonomgeving en omzien naar elkaar. In de top 12 leest u de rondgang langs de 12 provincies met de aansprekende voorbeelden van woontussenvoorzieningen. Wonen als het thuis niet meer gaat maar een alternatief voor een verpleeghuis wordt gezocht. Lees het magazine   Magazine Stedebouw en Architektuur April 2020 thema Bouw en Zorg  en de top 12 in De top 12 als alternatief tussen thuis en het verpleeghuis  De top 12 als alternatief tussen thuis en het verpleeghuis
3.Langer thuis – werk in uitvoering – Van woonzorgonderzoek naar een uitvoeringsprogramma
Steeds vaker wonen mensen met een beperking zelfstandig en vaak is meer ondersteuning nodig dan alleen een dak boven het hoofd. Om hier goed op in te spelen is gericht onderzoek nodig naar de woonzorgopgave in wijken en dorpen. De handreiking van Platform 31 is een bundeling van goede voorbeelden van woonzorgonderzoek in gemeenten en de vertaling daarvan in werkafspraken met partners. Wat een goede aanpak is, verschilt van wijk tot wijk.
Mensen zijn verschillend in draagkracht, inkomen en regie-vermogen, wijken zijn verschillend in de kwaliteit van de woningvoorraad en de aanwezige voorzieningen. In de ene buurt kennen mensen elkaar en houden ze een oogje in het zeil, in de andere buurt kennen buren elkaar niet. Daarom vind je in de handreiking ook voorbeelden van actieonderzoek met betrokkenen zelf.
Want zoals een onderzoeker liet weten, goed onderzoek is belangrijk en levert ons vaak veel informatie op, maar vaak geen pasklare aanpak die toepasbaar is in het leven van mensen. Daar moet verandering in komen. Lees meer in Langer thuis – werk in uitvoering PLatform 31 maart 2020

 

4.Verkenning wonen met zorg, uitkomsten Fortuna 2019
Om vraag en aanbod voor wonen met zorg tot 2040 beter op elkaar te laten aansluiten moet het aantal voor ouderen geschikte woningen met bijna 400 duizend toenemen, waaronder 82 duizend geclusterde ouderenwoningen, 87 duizend aangepaste woningen en 225 duizend nultredenwoningen.
De gewenste toename van geclusterde ouderenwoningen is op nationaal niveau geconcentreerd binnen de sociale huursector, terwijl de behoefte aan aangepaste ouderenwoningen bijna uitsluitend de koopsector betreft.
De vergrijzing heeft ook gevolgen voor de vraag naar intramurale zorg. In 2040 wordt het totaal aantal cliënten intramurale verblijfszorg V&V geschat op 215 duizend personen, een stijging van 86 duizend personen. De totale opgave ligt daarmee in 2040 67 procent hoger dan de huidige capaciteit. In verband met ontwikkelingen in de sector V&V, waarbij intramurale zorgdiensten in toenemende mate in de vorm van een Volledig of Modulair Pakket Thuis bij ouderen thuis wordt aangeboden, hoeft het aantal plaatsen beschermd wonen niet met 86 duizend te worden uitgebreid maar is een uitbreiding met minimaal 71 duizend wel gewenst.
Het Fortuna-model van ABF voorziet in prognoses op het vlak van wonen en zorg. Met de prognose wordt het huidige aanbod en de toekomstige vraag naar wonen en zorg in beeld gebracht, zowel extramuraal (langer zelfstandig thuis wonen) als intramuraal (voor de sectoren Verpleging & Verzorging, Gehandicaptenzorg en Geestelijke gezondheidszorg). Deze prognoses zijn beschikbaar tot op buurtniveau, zodat de informatie kan worden verstrekt op het niveau van gemeenten, wijken of kernen. Lees meer in de Verkenning wonen met zorg – uitkomsten Fortuna 2019

 

Een oproep voor de prestatie afspraken gemeenten en woningcorporaties – Buurten waar je oud kunt worden
Ouderen en ook mensen met dementie blijven langer thuis wonen. Ouderen spelen daarom een steeds belangrijkere rol op de woningmarkt. Meer dan een kwart van het aantal huishoudens wordt gevormd door mensen ouder dan 65 jaar. Niet allemaal kwetsbaar of op zorg aangewezen maar toch betekent dat ook extra aandacht voor woningcorporaties en gemeenten. Zorg is niet beperkt tot de zorgverzekeraar of verpleeghuizen. Er voor zorgen dat mensen die zijn aangewezen op zorg, is ook een taak voor de woningcorporaties (met name de lage inkomensgroepen). De corporaties maken jaarlijks prestatie afspraken met de gemeenten.
Een impressie van afspraken die in de Provincie Groningen gemaakt worden met enkele voorbeelden hoe mensen informatie kunnen krijgen over technologie en domotica.

1.De corporatie werkt nauw samen met de gemeente zodat mensen oud kunnen worden in de buurten waar zij wonen en leven : Woningen levensloopbestendig – – nieuwe technologie en domotica – voorzieningen in de nabijheid. Voorlichting over technologie en domotica vindt plaats bijvoorbeeld zoals met de Slim-o-theek of zoals in Groningen met het technologiehuis, in Breda en Rotterdam (zier hierna bij Beschrijving voorbeelden hoe het in de praktijk kan).
En, als het thuis niet langer gaat, een kleinschalige woonvoorziening in de buurt (zo mogelijk in het eigen dorp). Het uitgangspunt daarbij is maximaal 4 a 6 bewoners in een “gewone huurwoning” ( een voorbeeld is het Thuishuis in Woerden ( https://thuishuiswoerden.nl/ ) of een thuishuis voor mensen met dementie zoals Waardig Wonen ( http://www.waardigwonen.nl/ ) of 12 tot 20 bewoners op een “stand-alone- locatie in de wijk i.p.v. een (te) grootschalige verpleeghuislocatie en te ver van het eigen dorp of de wijk zoals Het Buytenhuis (https://hetbuytenhuis.nl/) of Het Groene Gasthuis in Warffum ( https://www.hetgroengasthuis.nl/ ).

2.Nieuwe woningen voor de doelgroep ouderen worden minimaal levensloopbestendig gebouwd. Partijen spreken af om in beeld te brengen hoeveel en welk type woningen in de bestaande woningvoorraad geschikt zijn voor ouderenhuisvesting, nadat bepaald is wanneer een woning geschikt ís voor ouderenhuisvesting. Voor nieuwbouw geldt dat de gemeente stimuleert dat álle mogelijkheden worden benut om nieuwe woningen levensloopbestendig te ontwerpen en te ontwikkelen. De gemeente zal de WM0-kennis en mogelijkheden maximaal inzetten om zowel bij woningverbetering als bij nieuwbouw efficiënte en effectieve maatregelen te stimuleren.

3.Omstandigheden en ontwikkelingen maken het noodzakelijk om te werken met innovat¡eve woonconcepten als antwoord op het huisvesten van mensen. Innovatie wordt toegejuicht. Kleiner wonen wordt steeds meer de norm, ook in het besef van milieu/duurzaamheid/minder productie. Partijen zoeken nadrukkelijk naar innovatie (woonarrangementen in verscheidenheid naast de traditionele huisvesting, passend bij de woonvraag van onze inwoners/huurders. Huisvesting in beweging/verandering/vernieuwing en toekomstgericht (veranderende manier van wonen) in de gemeente.

4.Er wordt jaarlijks in een periode van 4 jaar gemiddeld 25 pct van de woningvoorraad opgeplust zodat mensen langer in hun eigen buurt of dorp kunnen blijven wonen en leven. Daarbij worden de mogelijkheden van nieuwe technologie en domotica onderkend en aangebracht. De gemeente draag bij in een toegankelijke woonomgeving.

5.De gemeente initieert – samen met bijv. dorpsbelangen, steunpunten mantelzorg, welzijnsorganisaties – bijeenkomsten voor ouderen en mantelzorgers met als onderwerp: Voorbereiden op de toekomst – ga als oudere zelf aan de slag—niet praten over ouderen maar met ouderen. Veel ouderen verliezen in de loop der jaren de grip op hun leven. Hoe kunnen zij er zelf voor zorgen dat ze zo lang mogelijk de regie houden? Wat kunnen zij doen om zich voor te bereiden op hun toekomst? Het is belangrijk dat ouderen zelf, mét steun van overheden, zorginstellingen en woningstichtingen met bovenstaande punten aan de slag gaan.

Praktijkvoorbeelden voorlichting en advisering over technologie en domotica
Hoe breng je woorden en beleid in de praktijk. Enkele voorbeelden hoe dat kan:

1.De SlimoTheek is een uitleenpunt voor slimme technologie voor langer thuis.
Bij de SlimoTheek kunnen ouderen, hun mantelzorgers en professionals in zorg en welzijn slimme ehealthproducten en thuistechnologie lenen op een locatie dichtbij huis. Meer info op https://www.generatiethuis.nl/wat-is/slimotheek/

2.TSN Zorgtechnologiehuis Ebbingepoort in de gemeente Groningen
Voor cliënten, mantelzorgers en haar eigen medewerkers wil TSN met het TSN ZorgTechnologiehuis een plaats bieden waar informatie over Zorgtechnologie beschikbaar is.
De technologie die binnen TSN Thuiszorg in gebruik is, wordt ook in het TSN ZorgTechnologiehuis gepresenteerd en toegelicht. TSN en Noorderpoort creëren met het TSN ZorgTechnologiehuis een ruimte waarin studenten van Noorderpoort en medewerkers van TSN interactieve workshops, scholing en voorlichting verzorgen rond zorgtechnologie.
Het doel is burgers te ondersteunen die regie willen houden op de zorg waarmee zij zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen, maar ook professionals te leren werken met en te adviseren over nieuwe technologie

3.Wonen met gemak in Breda
Wonen met gemak in Breda biedt ouderen informatie, advies en praktische ondersteuning, door middel van: een servicepunt voor vragen en advies, informatiebijeenkomsten en een gratis Woonscan. Welke aanpassingen zijn er nodig om prettig te kunnen leven? Welke mogelijkheden zijn er? Meer informatie op https://wonenmetgemak.nl/

4.Modelwoning in Overschie in Rotterdam
In Overschie is daarom een modelwoning ingericht waar ouderen kennis kunnen maken met de moderne technologie.
In de woning zijn allerlei snufjes te vinden. Onder andere een robotstofzuiger, een pratende weegschaal, een deurbel met een camera en een robotkat. Volgens projectleider Joke van Kervel van WMO Radar gaat dit helpen om ouderen langer thuis te laten wonen: “Het is veiliger en het zorgt voor welzijn. Technologische aanpassingen kunnen daar heel goed bij helpen alleen heel veel mensen weten dat niet”.
De bezoekers van de woning zijn enthousiast. “Ik ben onder de indruk van de ogenschijnlijk heel simpele dingen die heel belangrijk voor ouderen zijn.” volgens hem is het niet te moeilijk: “Het wordt eenvoudig voor ze gemaakt. Als je het je allemaal tegelijk eigen moet maken, kan je even in de war raken, maar ieder apparaat ansich is heel eenvoudig”.
Meer informatie over deze woning op https://comfortwoning.com/ .
Meer informatie over langer thuis kunnen wonen (aanpak gemeente Rotterdam) op https://www.rotterdam.nl/wonen-leven/langer-thuis/

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*


This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.