Voorkom overbelasting bij mantelzorg met dementie; er is ondersteuning mogelijk. Mantelzorgers zorgen vaak met liefde voor een ander, maar door deze extra zorg bestaat het risico van overbelasting. Ook de combinatie van zorg en werk kan heel zwaar zijn. Werkende mantelzorgers draaien veelal ‘dubbele diensten’. Voorkom daarom overbelasting en zorg ook goed voor je zelf.
Je kunt alleen goed voor een ander zorgen als je ook goed voor jezelf zorgt. Even ontspannen en tijd voor jezelf is daarbij belangrijk. Dit kan een uurtje sporten, een avondje voor uzelf maar ook bijvoorbeeld dagbesteding of logeeropvang voor degenen voor wie u zorgt zijn. Dit wordt ook wel respijt of respijtzorg genoemd. Delen van de zorg begint met het bespreekbaar maken en je zoveel mogelijk goed voorbereiden. Dat kan met informatie en ondersteuning.
Wat komt op je af als je mantelzorger bent?
Wat is nu eigenlijk Mantelzorg? Wat is de invloed op je eigen leven? Er kan veel op je afkomen. In de Wegwijzer van Mantelzorg NL vind je antwoorden op de vragen die je kunt hebben als je zorgt voor een naaste. Kijk hiervoor op de Wegwijzer MantelzorgNL – augustus 2019
Bron MantelzorgNL – juli 2019 – https://mantelzorg.nl
7 Tips voor beginnende mantelzorgers
Het kan zomaar gebeuren dat een van je ouders, je partner of een goede vriend ziek wordt. Besluit je voor je naaste te zorgen? Dan ben je mantelzorger. Als beginnend mantelzorger komt er veel op je af.
Wat moet je allemaal regelen en wat betekent het zorgen voor jouw dagelijkse leven?
Samen met ervaren mantelzorgers heeft PGGM&CO zeven tips op een rijtje gezet. Lees meer in 7 Tips voor beginnende mantelzorgers
Praat in de familie over mantelzorg voor het zover is
Het moet natuurlijk wel gezellig blijven, tijdens familiebarbecues en andere feestjes. Dus nee, nu liever niet praten over ouder worden en mantelzorg.
Doe maar later, als het echt zover is. Toch moet dat familiegesprek ter voorbereiding op mantelzorg wel komen. Lees meer in Praat in de familie over mantelzorg voor het zover is
Familiegesprek: Je ouders worden ouder, en nu? Deze informatie is in april 2019 bij MantelzorgNL vervangen door de poster Praten over later
Als je zelf de 40 of 50 passeert ga je ook steeds meer merken dat je ouders ouder worden. En we weten, ouderdom komt met gebreken. Bij de ene wat meer dan bij de ander, maar toch. Nu we allemaal steeds langer thuis blijven wonen, is de kans groot dat er een moment komt dat je ouders jouw zorg nodig hebben.
Maar weet je eigenlijk wel hoe jouw ouders daarover denken? En hoe sta je hier zelf in? Vraag eens wat je ouders willen en wat ze al geregeld hebben. Denk aan vragen over ouder worden, zorg, financiën, wonen, werken. Een gesprek openen over de toekomst, het is als in een glazen bol kijken. Maar daar zijn gelukkig instrumenten voor. Zo is er het Het Familie Gesprek van MantelzorgNL (tot 31 dec 2018 Mezzo)
Het Familie Gesprek is een uitnodiging voor jou en je familie om eens het gesprek te hebben over later. Bespreek samen hoe je de toekomst ziet.
Denk daarbij aan: Zijn er broers en/of zussen? Of ben je alleen? Wie wil en kan welke zorg op zich nemen? Hoe ziet het sociaal netwerk van je ouders eruit? Denk aan familieleden, vrienden, kennissen, collega’s en buren. Wie kan wat doen? Wat is er aan mantelzorg? Lees meer in Het Familie Gesprek .
Praten over later
Je oude moeder helpen met de administratie of de was doen voor een bedlegerige buur: 4,5 miljoen mensen zijn aan het mantelzorgen, van een paar uurtjes per week tot langdurig en intensief. Maar vooraf praten over mantelzorg, dat doet bijna niemand. De dochter van Maartje (74 jaar) begon erover, ze vond dat we met een gesprek niet moesten wachten totdat zich acuut een noodsituatie voor zou doen. Lees meer in Praten over mantelzorg is belangrijk, maar we doen het nauwelijks
Praten over later
Jouw kinderen zorgen straks voor jou, toch?
Of het antwoord nu ja of nee is, sommige dingen kun je alvast eens met elkaar bespreken. En niet alleen rondom de mogelijke zorg door je kinderen of familie, het kan om veel meer gaan dan dat.
Zaakjes op orde
Je bent met pensioen, geniet van meer vrije tijd en bepaalt je eigen agenda. Je hebt je zaken voor je eigen gevoel op orde. Maar zijn er anderen die weten hoe jij je zaken geregeld hebt?
Waarom praten over later?
We worden ouder, blijven langer thuis wonen en dat vraagt ook dat we zorgen voor elkaar. Maar hoe dat zorgen voor elkaar eruit ziet, daar praten we niet over. Zorgsituaties ontstaan vaak plotseling, er is opeens hulp of ondersteuning nodig. Het is niet het moment om stil te staan bij wat je wilt of juist niet wilt. Er wordt dan direct actie gevraagd. Je loopt het risico dat er een situatie ontstaat die je nooit had gewild.
Je weet niet wat de toekomst brengt, dus je kunt niet nu al afspreken wie wanneer langs zou moeten komen voor boodschappen of was. Maar je kunt wel vast eens een gesprek voeren om elkaars verwachtingen en opvattingen te bespreken.
Speciaal hiervoor ontwikkelde MantelzorgNL de Praatposter ‘Nu en straks. Wandel er eens over! De praatposter helpt u om op een speelse manier met een naaste de eerste vragen te bespreken; tijdens een wandeling, een rit in de auto of gewoon aan de keukentafel! Wil je zeker weten dat je niks mist bij voorbereiden voor de toekomst? Download dan de Checklist Voorbereiden op de toekomst MantelzorgNL . Meer informatie https://mantelzorg.nl/ .
De vraag kan aan de orde komen “moeten we al plannen maken of misschien te gaan verhuizen?” . Kijk ook op
Het netwerk rond een oudere eenvoudig in kaart met ‘Wie is wie”.
Wie spelen er een rol in het netwerk van ouderen? Met de vernieuwde tool ‘Wie is wie’ op kan een oudere dit eenvoudig in kaart brengen. Voor ouderen met een klein netwerk kan het handig zijn om overzicht te hebben van personen in hun omgeving die hen kunnen helpen. Ook voor de professionele hulpverlening is inzicht in het netwerk van de oudere bruikbaar.
BeterOud ontwikkelde ‘Wie is wie’, een handig middel waarmee je een beknopt overzicht van hulpverleners maakt. Met het maken van een ‘Wie is wie’ brengt een oudere zijn of haar eigen netwerk in kaart. Handig voor ouderen, maar ook hulpverleners. Zo krijgt een oudere zich in het netwerk dan hem of haar ondersteunt. Hierdoor is het ook makkelijker om verbindingen te leggen en het netwerk rond ouderen te versterken.
Een oudere kan de ‘Wie is wie’ alleen invullen of samen met bijvoorbeeld een partner, kind(eren) of zorgverlener. Lees meer op https://wieiswie.beteroud.nl/
Laudius Thuisstudies – Korte cursus (digitaal thuis) met nuttige adviezen en direct toepasbare tips voor mantelzorgers
Mantelzorg is dankbaar werk, maar kan ook veel van je vragen. Niet alleen kost de zorg veel tijd, maar ook energie, moeilijke momenten en geld kunnen een rol spelen. Daarbij is niet iedereen thuis in het zorgsysteem, of zijn er specifieke vaardigheden nodig om goede zorg te kunnen bieden.
Laudius Thuisstudies met 40 jaar ervaring met kwalitatief afstandsonderwijs voor iedereen biedt nuttige adviezen en praktische tips en helpt bij het vervullen van de rol als mantelzorger. Meer info op https://www.laudius.nl/
Waarom je mantelzorg altijd met je werkgever moet bespreken
Veel mantelzorgers met een baan voelen schroom om hun situatie bespreekbaar te maken met hun leidinggevende. Dat komt deels omdat ze hun zorgtaken vanzelfsprekend vinden, maar ook omdat ze onzeker zijn over de reactie van hun werkgever. Overleg daarom tijdig met je werkgever. Lees de ervaring van Femke (niet vanuit dementie maar herkenbaar vanuit een andere ziekte) in Waarom je mantelzorg altijd met je werkgever moet bespreken
Keukentafelgesprek bij de gemeente voorbereiden
Vaak wordt er een beroep gedaan op de gemeente. Het is belangrijk om u goed voor te bereiden op het gesprek met de gemeente. Het gaat immers ook over uw bijdrage in de (mantel)zorg en het voorkomen van overbelasting bij u. Zorg daarom dat u met uw naaste een duidelijk beeld heeft van uw naaste maar ook van uw eigen situatie. Tijdens dit keukentafelgesprek komt ook uw eigen ondersteuningsbehoefte aan bod. Het is aan te raden om dit voor uzelf vooraf alvast in kaart te brengen en alvast na te denken over mogelijke oplossingen voor die ondersteuningsbehoefte. Lees meer in het Voorbereidingsformulier keukentafelgesprek MEZZO of in de video Aandachtspunten, tips en valkuilen bij een keukentafelgesprek
https://www.youtube.com/watch?v=Ptkcz-VxYOs. Een algemeen vaal voorkomend voorbeeld. Lees ook meer over de keukentafelgesprekken bij https://www.mensenmetdementiegroningen.nl/wet-en-regelgeving-en-beleid/wet-en-regelgeving/
Hoe blijf je als mantelzorger in balans?
Er zijn hulpmiddelen die je kunt gebruiken om in balans te blijven; voorkom overbelasting.
Balans test: welk type ben jij?
Als je voor een ander zorgt, is het ook belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Door anderen om hulp te vragen, je gevoelens met hen te delen en de zorg af en toe los te laten voorkom je overbelasting.
Lukt het je om een goede balans te vinden tussen het zorgen voor een ander en tijd voor jezelf te maken? Hoe ga je om met tegenslagen? En stel je duidelijke grenzen? Maak de Mantelzorg in balanstest van MEZZO om te zien welk type mantelzorger jij bent en lees de tips. Lees meer op https://www.mantelzorg.nl (tot 31 dec 2018 Mezzo)
Caregiver Reaction Assessment (CRA)
De CRA-D (Dutch) is een instrument voor het meten van de ervaren zorglast bij de partner. Het belicht zowel de positieve als negatieve aspecten van de zorgverlening. Dit instrument is geschikt voor gebruik bij ieder type hulpvrager, doordat het niet ziekte-specifiek is. De vragenlijst is in 5-10 minuten in te vullen. Lees meer in het Meetinstrument CRA belasting mantelzorg
Mantelzorgtest – Caregiver Strain Index CSI
Het verlenen van mantelzorg kan leiden tot zware overbelasting van de mantelzorg. Om te meten of er sprake is van overbelasting kun je de Caregiver Strain Index CSI invullen.
De test bestaat uit dertien vragen. Als je zeven keer of meer een vraag met ‘ja’ beantwoordt, dan is er sprake van overbelasting.
1. Mijn nachtrust is verstoord.
2. Hem of haar helpen kost me nogal wat moeite en tijd.
3. Ik vind het lichamelijk zwaar.
4. Het beperkt me in andere dingen die ik wil doen.
5. Wij hebben onze dagelijkse manier van doen moeten aanpassen.
6. Wij hebben onze plannen moeten wijzigen.
7. Er zijn ook andere zaken waaraan ik mijn tijd moet besteden.
8. Emotioneel gedragen we ons anders ten opzichte van elkaar.
9. Het gedrag van mijn man/vrouw maakt me soms van streek.
10. Het is pijnlijk te moeten zien dat hij/zij een ander persoon is geworden.
11. Ik heb mijn werk/baan moeten aanpassen aan de situatie.
12. Ik word geheel door deze situatie in beslag genomen.
13. We leven onder financiële druk.
Heb je zeven vragen of meer met Ja beantwoord dan is er sprake van overbelasting. Het is dan verstandig om contact op te nemen met je huisarts om te bespreken wat je kunt doen aan de overbelasting of om hulp te vragen bij de gemeente.
Bron mei 2019 – https://www.hersenz.nl
BordjeVol ?
BordjeVol bestaat uit een set speelkaarten en een set werkbladen. De sets worden aan mantelzorgers ter beschikking gesteld door een (zorg- of welzijns-)organisatie.
De mantelzorger vult de werkbladen in en kan deze houden. De speelkaarten zijn eigendom van de betreffende organisatie. De speelkaarten maken de draaglast duidelijk en concreet. En ook wat er niet meer lukt. Wat kan er van het bordje af? Welke bekenden (of buurtgenoten) kunnen daarbij helpen? Lees meer in Wat is bordjevol
Lees het verhaal, de tips en de ervaring van Alida vijf jaar mantelzorger voor haar 79-jarige moeder werkte. Ongemerkt werd de zorgtaak groter en werd het zorgen voor Alida zwaarder. Ze kwam bij StiB uit en deed BordjeVol: dat brengt inzicht en helpt mantelzorgers hun zorgtaken beter te organiseren. Alida: “Het heeft me meer lucht gegeven” in BordjeVol heeft me lucht gegeven
Meer informatie op https://cooperatiewehelpen.nl/bordjevol/ en kijk op de video
WeHelpenWijzer Dementie
De WeHelpenWijzer Dementie is gemaakt voor mensen die – beroepsmatig, vanuit een maatschappelijke organisatie of vereniging – mensen met dementie en hun naasten willen ondersteunen in het krijgen van meer informele hulp.
Deze WeHelpenWijzer Dementie maakt onderdeel uit van de coöperatiewebsite van WeHelpen.
In iedere situatie met dementie zal er een andere mate van zorgbelasting zijn. Afhankelijk van de zorgbelasting zijn er verschillende manieren om het gesprek aan te gaan. Op de website staan twee gesprekssituaties aangegeven waarom het belangrijk is om aan de slag te gaan met informele netwerken. Zij geven ook enkele instrumenten mee die je kunt gebruiken als gespreksstarter over informele hulp. Er is de animatiefilm ‘Boukje & Jelle’ als introductie over het inschakelen van informele hulp in een situatie met dementie. Bron en lees meer op https://cooperatiewehelpen.nl/wijzers/dementie of kijk op de video https://youtu.be/axW_o9KKVzc
Een eigen netwerk maken – Hoe werkt Huppla?
Het is gemakkelijk een APP-groep te maken om elkaar te informeren en te ondersteunen. Er zijn ook digitale platforms zoals Huppla.
Nodig vrienden en bekenden uit die willen helpen. Zij kiezen uit een handig overzicht wat ze willen doen. Huppla biedt inspiratie met hulpacties voor allerlei situaties. Vrienden en bekenden selecteren eenvoudig hoe zij kunnen helpen.
Het aanbod van vrienden en bekenden komt in een duidelijk overzicht
Zij zien niet van elkaar wie wat aanbiedt. Alleen de eigenaar/beheerder van het Huppla-netwerk ziet dat overzicht. Als hulp gewenst is, weet je precies wie je kunt vragen
Dat maakt hulp vragen een stuk makkelijker. Vanuit Huppla kun je een mailtje of WhatsApp-bericht sturen om de hulp verder te regelen. Huppla is gemaakt door We Helpen NL . Meer informatie voor mensen met dementie over WeHelpen op https://cooperatiewehelpen.nl/wijzers/dementie/
Meer informatie over Huppla op https://huppla.nl/ en kijk op de video
EDIZ – Ervaren Druk door Informele Zorg
Welke druk ervaren mantelzorgers? Met een lijst met stellingen kunt u als ondersteuner of begeleider de belasting van mantelzorg binnen vijf minuten meten. De mantelzorger kan natuurlijk zelf ook met deze lijst nagaan of hij voldoende in balans blijft.
Meetinstrument EDIZ helpt de belasting van mantelzorgers van mensen met dementie in kaart te brengen. De EDIZ-plus meet de belasting bij mantelzorgers van mensen met diverse problematieken. Zowel de EDIZ als de EDIZ-plus is kort en gemakkelijk af te nemen.
EDIZ bestaat uit 9 vragen, EDIZ-plus bestaat uit 15 vragen. Elke vraag biedt drie antwoordmogelijkheden voor de mantelzorger. Eén keer invullen levert een momentopname op. Wilt u een beeld van de belasting op langere termijn? Laat dan de mantelzorger regelmatig de lijst invullen, en bespreek samen welke acties mogelijk en nodig zijn. De EDIZ en EDIZ-plus zijn wetenschappelijk gevalideerd. Lees meer in EDIZ-meetinstrument-overbelasting-mantelzorger en EDIZ – meetinstrument-belasting-ediz-plus-met-instructie
Pakket interventie Mantelzorg op Maat(PIMM)
Het doel van de interventie is het verbeteren van het psychosociaal welbevinden van de partners, kinderen, broers, zussen, ouders, vrienden en anderen – de zogenaamde mantelzorgers en het optimaliseren van de relatie met de cliënt. Indirect, met name doordat de naaste de situatie beter het hoofd kan bieden, wordt ook verbetering van welbevinden van cliënt de nagestreefd. Lees meer in Pakket interventie Mantelzorg op Maat
Mantelzorg tijdens de Palliatieve fase (laatste levensfase)
Drie mantelzorgers over hun ervaringen met tips die het zorgen voor iemand in de palliatieve fase (laatste levensfase) lichter kunnen maken. Denk eens aan gespecialiseerde masseurs, vrijwilligers van de VPTZ of stervensbegeleiders. Lees meer in het artikel Tips die het mantelzorgers lichter maken in laatste levensfase , in het onderzoek Pallium – Zorgnetwerken Wie zorgt voor thuiswonenende ouderen aan het levenseinde en het Artkel tips en adviezen van projectleider Palliatieve Zorg MantelzorgNL
In een toolkit vindt je informatie over mantelzorg en palliatieve fase maar ook informatie om een bijeenkomst te houden voor mantelzorgers en hun betrokken zoals een presentatie en informatie over de Graphic novel ‘Naasten’ van de onderzoeker Maaike Haan en tekenaars Melanie Kranenburg en Niek van Ooijen die de graphic novel maakten over zorgen voor een naaste wanneer deze ernstig ziek is.
Meer info op https://mantelzorg.nl/pagina/voor-professionals/kennisbank/specifieke-doelgroepen/mantelzorg-in-de-palliatieve-fase/toolkit-palliatieve-mantelzorg
Nieuwe Richtlijn Mantelzorg voor verpleegkundigen e.a. – voorkom overbelasting
De nieuwe Richtlijn Mantelzorg biedt verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten een richtlijn om overbelasting bij mantelzorgers te voorkomen of te verminderen. De richtlijn bevat drie modules: 1. Communicatie met mantelzorgers, 2. Inventariseren en monitoren van de draaglast en draagkracht van mantelzorgers en 3. Interventies om overbelasting bij mantelzorgers te voorkomen of te verminderen. Lees de richtlijn Richtlijn voor verpleegkundigen en verzorgenden en specialisten om overbelasting mantelzorg te voorkomen 2021 september
Alzheimer Fluisteren voor mantelzorgers met mensen met dementie
Het doel van Alzheimer Fluisteren is om o.a. mantelzorgers uit te dagen mee te gaan in de wereld van de met mensen met dementie: zie de ander en laat de ander zichzelf zijn in plaats van vast te houden aan wie degene eerst was.
Het gaat niet langer om het idee dat iemand verloren is, maar om het creëren van de werkelijke ontmoeting. In de loop van hun dementie ontdoen mensen zich van de lagen van aangeleerd gedrag en laten zich drijven door een spontaniteit, die wij als volwassen vaak niet durven te tonen. Fluisteren betekent mee bewegen met deze spontaniteit, zowel in vreugdevolle als verdrietige momenten.
Gastlessen op scholen en workshops – Meer informatie op https://www.adelheidzina.nl/projecten/alzheimerfluisteren#contact
Aanbevelingen voor zorgmedewerkers – Mantelzorgers en mensen met dementie blijven sociaal actief
Het Sociaal Fit Programma is een interventie om ouderen en hun mantelzorgers weer mee te laten doen in de samenleving, sociaal te laten participeren
In deze interventie werken fysiotherapeuten, ergotherapeuten en welzijnsprofessionals samen. Zo keek de ergotherapeut samen met de cliënt naar wat die hij of zij zou kunnen doen om sociaal actief te blijven. Tijdens de intake stellen deelnemers echt een doel op sociaal gebied. Als iemand bijvoorbeeld zelfstandig boodschappen wil kunnen doen, om zo onder de mensen te komen, kijken ze naar wat er nodig is om dat voor elkaar te krijgen.
Aanbevelingen
Neem niet alles uit handen: Laat mensen met dementie zoveel mogelijk zélf doen. Als ze zelf boodschappen willen doen, laat ze dat dan ook zelf doen. Ga mee om te ondersteunen indien nodig, maar benoem dat je meegaat voor de gezelligheid.
Dementievriendelijke samenleving: Als we gedrag van mensen met dementie ‘snappen’, voorkom je problemen en conflicten. De reactie van anderen op bijvoorbeeld het vergeten van namen, kan een grote invloed hebben op de schaamte die mensen ervaren.
Ontlast mantelzorgers met het buddysysteem: Iemand met dementie en diens mantelzorger kunnen vaak wel een steuntje in de rug gebruiken. Vrijwilligers (‘buddy’s’) kunnen hulp en ondersteuning bieden. Bij voorkeur is dit iemand die uit de buurt komt.
Kijk ook naar het sociale aspect: Kijk niet alleen naar iemands fysieke gezondheid en functioneren, maar heb ook aandacht voor de sociale gezondheid van een cliënt.
Lees meer in Aanbevelingen voor zorgmedewerkers – Mantelzorgers en mensen met dementie blijven sociaal actief
Balansmodel-mantelzorger
Zorg voor een naaste is als estafettelopen: anderen nemen tijdig het stokje over. Zo behoudt de mantelzorger energie, ook voor andere verantwoordelijkheden. Dit model laat zien hoe u kunt bijdragen aan die balans. Lees meer in de Infografic Balansmodel-mantelzorger
Apps en games
Reminiscentie is het bewust ophalen van herinneringen. Muziek, foto’s of andere materialen helpen daarbij. Door verhalen te vertellen over hun leven worden mensen met dementie zich er weer van bewust wie ze zijn en wat ze in hun leven hebben meegemaakt en hebben gepresteerd. Dat is goed voor het zelfvertrouwen en voor het gevoel van eigenwaarde. En natuurlijk roepen prettige herinneringen een prettig gevoel op. Apps en games zijn er ook voor ouderen en dus ook voor mensen met dementie. Afhankelijk van hun interesse zijn er diverse mogelijkheden uit een steeds groter wordend aanbod. De Apps en games kunnen ook mantelzorgers of familie ondersteunen. Op deze website staan een aantal voorbeelden. Lees meer in Apps en games.
Vergoeding zorgverzekering mantelzorg
Maak je gebruik van mantelzorg? Er zijn meerdere zorgverzekeraars die een vergoeding voor mantelzorg bieden vanuit de aanvullende zorgverzekering. De vergoedingen lopen erg uiteen. Sommige verzekeraars vergoeden een vast bedrag, andere vergoeden weer een bepaald aantal dagen. Meer informatie op https://www.independer.nl/zorgverzekering/vergoedingen/mantelzorg.aspx
Wat doen verzekeraars voor mantelzorgers in 2022?
De premies en vergoedingen van zorgverzekeringen in 2022 zijn bekend. Maar biedt een zorgverzekeraar ook vergoeding voor vervangende zorg, een mantelzorgmakelaar of een cursus? MantelzorgNL zette het voor je op een rij in het Vergoedingenoverzicht-mantelzorgvergoedingen-in-de-aanvullende-verzekeringen-2022
Bron MantelzorgNL (d.d. 21 november 2021) op https://www.mantelzorg.nl
Wat doen zorgverzekeraars voor mantelzorgers in 2021?
Biedt een zorgverzekeraar vervangende zorg (respijtzorg), een vergoeding voor mantelzorgmakelaar of cursus? MantelzorgNL zette het voor je op een rij.
Opvallend in 2021 volgens MantelzorgNL: je kunt nu uit meerdere organisaties kiezen die vervangende zorg bieden. Kijk ook goed naar de voorwaarden, die kunnen sterk verschillen per verzekering. Zo moet soms de mantelzorger verzekerd zijn om vervangende zorg te krijgen. Soms ook de zorgvrager.
De voorwaarden vind je terug het overzicht.
Andere interessante vergoedingen
Vergoedingen die niet in het overzicht staan, maar voor mantelzorgers volgens MantelzorgNL wel interessant kunnen zijn:
Logeerhuis, vaak een selectief aantal aanbieders
Overnachtingen gerelateerd aan ziekenbezoek voor patiënt zelf of familie, vaak voor familie die op hetzelfde adres wonen
Reiskosten ziekenbezoek, vaak bij ziekenhuisopname vanaf een bepaalde duur, soms alleen voor familie woonachtig op hetzelfde adres of voor bezoeken van een ziek kind
Kinderopvang aan huis bij ziekenhuisopname van de ouders, vanaf een bepaalde opnameduur en tot een bepaalde leeftijd van de kinderen
Instructies ergotherapie voor mantelzorgers
Lidmaatschap patiëntenverenigingen
Kom je er niet uit? De Mantelzorglijn 030 – 760 60 55 adviseert je niet in de keus voor een zorgverzekering, maar kan wel met je meekijken naar voorwaarden.
Lees meer in Overzicht aanvullende pakketten zorgverzekeraars 2021 – MantelzorgNL
Ondersteuning door respijtzorg
Mantelzorg is intensief, zeker in combinatie met een baan of een eigen gezin. Als een mantelzorger even tijd voor zichzelf nodig heeft, kan de zorg tijdelijk worden overgenomen. Dat heet respijtzorg. De zorg wordt dan tijdelijk door een professional of vrijwilliger overgenomen.
Wat is respijtzorg? En wat kun je er als mantelzorger mee? Mezzo heeft een korte film laten ontwikkelen waarin dit uitgelegd wordt. Kijk op https://www.youtube.com/watch?v=pcA54TLZuao&feature=youtu.be .
Respijtzorg door professionals kan zowel in een instelling als bij mensen thuis plaatsvinden. Voorbeelden zijn dagopvang, logeerhuizen, zorgboerderijen en professionele respijtzorg thuis. De financiering is dan veelal uit de WMO of persoonsgebonden budget. Respijtzorg kan ook worden verzorgd door vrijwilligers. Er zijn verschillende manieren om de zorg met anderen te delen. Dit kan met mensen in je omgeving, door vrijwilligers, incidenteel of structureel bij jou thuis of buitenshuis. Welke zorg je kiest hangt af van je wensen en de wensen van degene voor wie je zorgt. Voor bepaalde vormen van zorg zijn indicaties mogelijk en soms vergoedt je zorgverzekeraar ook een aantal uur opvang. Vind je het lastig om de zorg over te dragen? Zet dan goed op een rij wat voor je naast en voor je zelf belangrijk is. Een hulpmiddel is een checklijst bijvoorbeeld de Checklist bij het overdragen van tijdelijke zorg
Zorgverzekeraars bieden ook ondersteuning; een voorbeeld is CZ-zorg (mogelijk alleen voor CZ-verzekerden) – Bron CZ juli 2018. Met de CZ Mantelzorgpas zien anderen meteen dat u voor iemand zorgt. En wie uw vervanger is. Als u iets overkomt kan meteen contact worden opgenomen met uw vervanger. Een geruststellend idee. Deze pas is gratis. Meer info op https://dementie.cz.nl
Kortom, Respijtzorg is een tijdelijke en volledige overname van zorg met als doel de mantelzorger een adempauze te geven. Mantelzorgers kunnen zo de zorg langer volhouden en zelf nieuwe energie opdoen.
Wat is respijtzorg, onder welke regelingen valt respijtzorg en waar vraagt u het aan? Lees meer in de Infographic-voorbeelden-regelingen-respijtzorg
Een voorbeeld is het logeerhuis De Opstap.
De Opstap is een gezellig, kleinschalig logeerhuis in de stad Groningen waar vijf gasten kortdurend kunnen verblijven. In een huiselijke sfeer bieden enthousiaste vrijwilligers ondersteuning en begeleiding tijdens de herstelperiode. Daarnaast is De Opstap ook bedoeld om overbelaste mantelzorgers een welverdiende adempauze te geven.
In het logeerhuis nemen vrijwilligers dan tijdelijk de ondersteuning van hen over. Lees meer op https://www.deopstap050.nl NB. De Opstap is in maart 2023 gestopt omdat er niet voldoende vrijwilligers beschikbaar waren. De website blijft nog even in de lucht zodat u kunt lezen hoe De Opstap fungeerde.
Flyer met aanbod respijtzorg in de Gemeente Westerkwartier
Gemeenten hebben als taak er ook voor te zorgen dat ondersteuning van mantelzorg goed is geregeld. Daarbij ook de vraag en het aanbod in respijtzorg. Een voorbeeld hoe dat kan blijkt uit een poster van de gemeente Westerkwartier.
Onder respijtzorg verstaan de gemeente alle vormen van vervangende zorg en ondersteuning die erop gericht zijn om mantelzorgers te ontlasten. Hierdoor hebben zij even de tijd voor zichzelf, wat overbelasting kan voorkomen. Respijtzorg kan verschillende vormen aannemen. Bij enkele vormen van respijtzorg zijn indicaties vanuit de WMO, WLZ of de Jeugdwet nodig, maar er zijn ook niet-geïndiceerde vormen van respijtzorg. In een overzicht worden voorbeelden gegeven van diverse vormen van respijtzorg binnen de Gemeente Westerkwartier. Lees meer in de poster van 15 juni 2020 : Westerkwartier Poster respijtzorg 15-6-2020
Thuiskamer – een mini-gemeenschap van mensen die voor elkaar zorgen in Het Hogeland
Steunpunt Mantelzorg Hogeland – Mensenwerk Hogeland heeft samen met partners, vier initiatieven om niet-geïndiceerde respijtzorg te bieden als voorliggende voorziening om mantelzorgers te ontlasten.
Met deze nieuwe initiatieven, ‘Thuiskamers’ genoemd, krijgen mensen met én zonder lichte zorgvraag een beetje meer aandacht en een extra stukje zorg. Iedereen is welkom en de ervaring leert dat luisteren vaak al genoeg is. Activiteiten hoeven dan ook niet heel ingewikkeld te zijn. Gezellig samen koken en samen kunnen eten is al voldoende. Alleen dan al ontstaan vaak mooie gesprekken en verbindingen. Eigenlijk wordt zo een mini-gemeenschap gecreëerd van mensen die bereid zijn voor elkaar te zorgen. Mensen met bijvoorbeeld dementie kunnen door deze activiteiten in de buurt die voor hen zo vertrouwd en veilig aanvoelt blijven wonen.
Bron maart 2019– Nieuwsbrief Mantelzorg Groningen | Mantelzorg en bewonersinitiatieven – zie ook de website https://mantelzorggroningen.nl/nieuws/ en het Steunpunt Mantelzorg van Mensenwerk Het Hogeland https://www.mensenwerkhogeland.nl
Mantelzorgmakelaar biedt ondersteuning
Een mantelzorgmakelaar analyseert de situatie op meerdere beleidsterreinen, biedt informatie, ondersteunt beroepsmatig en/of neemt in overleg met de mantelzorger en/of cliënt tijdelijk en ter voorkomen van overbelasting regeltaken over in de vorm van persoonlijke, zakelijke dienstverlening.
De regie blijft bij de mantelzorger en/of cliënt. Zij worden zo minder belast. De mantelzorgmakelaar is uitstekend thuis in de zorgwereld en is HBO-opgeleid.
De mantelzorgmakelaar maakt in overleg met de mantelzorger en/of cliënt een overzicht van diens taken. Naast de zorgtaken zijn dit ook de regeltaken en verplichtingen op het gebied van werk. Vervolgens wordt bekeken wat er geregeld moet worden om al deze taken te combineren en daarnaast tijd over te houden voor sociale contacten en ontspanning. Denk hierbij aan regelingen op het gebied van wonen, zorg, welzijn, inkomen, wet en regelgeving en verzekeringen.
De mantelzorgmakelaar biedt als professionele dienstverlener primair de (overbelaste) mantelzorger/cliënt ondersteuning bij de regie over diens individuele situatie; gidst door het bureaucratisch zorgterrein, ondersteunt bij of neemt tijdelijk regeltaken over, bemiddelt tussen werkende mantelzorger/cliënt en diens werkgever en/of instanties en draagt opkomende hulpverleningsvragen warm over. Bron beroepsvereniging mantelzorgmakelaar (augustus 2019) https://www.bmzm.nl/bmzm/ . Ook vindt u informatie op http://www.mantelzorgmakelaar.nl/
De financiering
Een aantal gemeenten financieren de inzet van een mantelzorgmakelaar vanuit de WMO; ook zorgverzekeraars vergoeden de kosten. Ga dat na bij de mantelzorgmakelaar, uw gemeente of uw zorgverzekeraar.
Waar in de provincie Groningen?
U kunt dat zelf nagaan op de websites https://www.bmzm.nl/bmzm/ en http://www.mantelzorgmakelaar.nl/ en in de Provincie Groningen
2.Petra Brantsma Zorgmakelaar Groningen – http://www.petrabrantsma.nl
NB. Als er meer mantelzorgmakelaars met werkgebied provincie Groningen zijn, graag een mailtje naar info@mensenmetdementiegroningen.nl
Meer informatie ook op de Y-tube
Mantelzorgmakelaar en vergoeding zorgverzekeraars 2021
De mantelzorgmakelaar maakt in overleg met de mantelzorger een overzicht van diens taken. Naast zorgtaken zijn dit vaak ook de regeltaken en verplichtingen op het gebied van werk. Vervolgens wordt bekeken wat er geregeld moet worden om al deze taken te combineren en daarnaast tijd over te houden voor sociale contacten en ontspanning. Denk hierbij aan zaken op het gebied van wonen, zorg, welzijn, inkomen, wet- en regelgeving en verzekeringen.
De Beroepsvereniging van MantelZorgMakelaars (BMZM) is een belangenbehartiger van de Mantelzorgmakelaars in Nederland. Ze maakt zich hard voor verbinding en professionalisering van haar leden en voor kwaliteitsborging, zichtbaarheid en erkenning van het beroep. De BMZM streeft naar vrije toegang van deze onafhankelijke ondersteuning voor alle burgers. Meer info op https://www.bmzm.nl .De beroepsvereniging maakt ook jaarlijks een overzicht van zorgverzekeraars die de kosten vergoeden. Lees meer in OVERZICHT ZORGVERZEKERAARS MET VERGOEDING MANTELZORGMAKELAAR 2021 – BMZM jan 2021
Handen in Huis – 24-Uurs mantelzorgvervanging
Handen in Huis regelt met enthousiaste vrijwilligers in heel Nederland 24-uurs mantelzorgvervanging in die situatie waar de hulpvrager zonder de hulp niet alleen thuis kan blijven.
Een mantelzorger zorgt dag in dag uit voor een hulpvrager die zonder hem of haar niet zelfstandig thuis kan functioneren. De vrijwilliger geeft iemand de ruimte om minimaal 3 aaneengesloten dagen (en 2 nachten) op adem te komen.
Een vrijwilliger van Handen in Huis maakt het daarmee mogelijk dat een mantelzorger er met een gerust hart even tussenuit kan. Meer informatie op https://handeninhuis.nl/
Technologie ter ondersteuning in het geven van mantelzorg
Zorgrobots, bewegingssensoren, online thuiszorg; enkele vormen van technologie die in opmars zijn ter ondersteuning in het geven van mantelzorg. Mantelzorg blijft mensenwerk, maar we kunnen technische hulpmiddelen goed gebruiken.
In een Speciale editie van magazine Mantelzorger komen een aantal mantelzorgers aan het woord en staat achtergrondinformatie. Lees meer in het magazine MantelzorgNL- magazine Domotica of op https://mantelzorg.nl/pagina/voor-mantelzorgers/thema-s/technologie-in-de-zorg/magazine-mantelzorger-special-domotica-bladerbaar
Mantelzorgondersteuning door domotica en technologie
Of het nu gaat om apps die zorg op afstand mogelijk maken of een zorgrobot. De technologie ontwikkelt zich razend snel. Dit maakt het ook mogelijk dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Wat zijn de ontwikkelingen en wat kun je hier als mantelzorger mee?
Domotica
Met domotica worden technologische hulpmiddelen in en om huis bedoeld. Deze kunnen bijdragen aan het langer zelfstandig thuis wonen. Denk bijvoorbeeld aan bewegingsmelders of leefstijlmonitoring.
Zorgrobots
Een zorgrobot kan helpen bij het uitvoeren van taken in de zorg maar kan ook een sociale functie vervullen.
E-health of zorg via internet
Met e-health bedoelen we zorg via internet, ook wel digitale zorg genoemd. Denk hierbij aan beeldbellen of het gebruik van apps om zorg op afstand mogelijk te maken.
Bron (28 mei 2019) en meer informatie op https://mantelzorg.nl/pagina/voor-mantelzorgers/thema-s/technologie-in-de-zorg
Waar vind ik ondersteuning in mijn gemeente?
U kunt veelal terecht bij uw gemeente of de steunpunten mantelzorg. Ook zijn er andere mogelijkheden; een aantal voorbeelden.
Steunpunten Mantelzorg in de Provincie Groningen
De Steunpunten Mantelzorg bieden praktische hulp en emotionele steun in alle gemeenten in de Provincie Groningen.
In de gemeenten zorgen veel mensen langdurig en onbetaald voor een naaste. Bijvoorbeeld voor een zieke partner, ouder of kind. Dit zijn de mantelzorgers. Als mantelzorger heb je het niet altijd even makkelijk. Hoewel de zorg voor een ander veel voldoening geeft, kun je als mantelzorger ook overbelast raken. Dit kan ertoe leiden dat je zelf niet meer lekker in je vel zit en dat je jouw zorgtaak niet meer optimaal uit kan voeren. Herken jij je hierin? Dan is het fijn om te weten dat een steunpunt jou kan helpen. De medewerkers bieden praktische hulp en emotionele begeleiding bij overbelasting. Ook kunnen zij jouw informatie en advies geven en een luisterend oor bieden. Er zijn bijeenkomsten met lotgenoten, speciale aandacht is er voor jonge mantelzorgers en informatie is er over respijtzorg thuis. In de provincie Groningen zijn er in alle gemeenten lokale steunpunten waar je altijd terecht kunt met jouw verhaal, voor vragen of voor meer informatie. Het overzicht vindt u in Steunpunten Mantelzorg in de Provincie Groningen 7 januari 2022
Meer informatie ook op https://mantelzorggroningen.nl . NB. Deze website wordt ingaande 2020 niet meer actueel gehouden.
MantelzorgNl heeft veel informatie voor de steunpunten mantelzorger. De handreiking voor Steunpunten Mantelzorg waarin staat hoe een goed aanbod van individuele ondersteuning aan zwaarbelaste mantelzorgers eruit kan zien en welke stappen de steunpunten kunnen nemen om dit te bereiken. Lees meer in Zwaarbelaste mantelzorgers 1-op-1 ondersteunen
Respijtzorg in de gemeente Groningen
Voor de inwoners van de gemeente Groningen is een overzicht gemaakt voor respijtzorg voor mantelzorgers die steun en hulp zoeken. Door de zorg te delen wordt voorkomen dat u overbelast raakt en uitvalt. Hulp vragen is niet altijd makkelijk. Toch zijn er heel veel mensen die u graag helpen. Vaak zijn dat mensen die u al kent, denk aan vrienden, buren of familie. En ook staan er veel vrijwilligers voor u klaar. Dan moeten zij wel weten dat u een vraag heeft en wel een beetje hulp kan gebruiken. Ook zijn er beroepskrachten die u van dienst kunnen zijn. In elke wijk van Groningen is een WIJ team dat dichtbij en laagdrempelig hulp en ondersteuning biedt. Meer informatie op https://www.respijtzorggroningen.nl .
Logeren voor mensen met dementie om de mantelzorger te ontlasten – een goed idee maar hoe neem je die stap?
Het is soms lastig te bepalen bij welke ondersteuning of vorm van respijtzorg mantelzorgers van mensen met dementie het meeste baat hebben. De overbelasting is zichtbaar, de wanhoop wordt schoorvoetend verwoord maar de zorg tijdelijk overdragen lijkt een nog grotere opgave… Welke beren op de weg zien deze mantelzorgers en kun jij ze als professional zo ondersteunen dat ze een adempauze kunnen nemen van de steeds zwaarder wordende zorg voor hun naaste? Uit onderzoek blijkt dat er onder mantelzorgers van mensen met dementie een aantal veelvoorkomende psychologische drempels zijn. Dit zijn morele verantwoordelijkheid (loyaliteit en trouwbeloften), schaamte- en schuldgevoelens (ik faal als ik het niet meer alleen aankan), de persoon met dementie wil het niet, de zorg niet los kunnen laten, er is tijd en energie te kort om een logeerverblijf te regelen en als laatste heerst er soms de overtuiging dat anderen niet kunnen of willen helpen.
Zorgprofessionals kunnen, juist door hun positie, een grote invloed hebben op het acceptatieproces: zij kunnen zelfs de stap naar logeerzorg ‘legitimeren’. Op basis van een combinatie van literatuur- en praktijkonderzoek heb heeft Sofie van den Haak – samen met de King Arthur Groep – zes stappen ontwikkeld die professionals ondersteunen in het omgaan met drempels van mantelzorgers die wel een adempauze willen maar het nog niet durven. Lees meer in haar artikel Logeren voor mensen met dementie om de mantelzorger te ontlasten – een goed idee maar hoe neem je die stap en de Infographic Toeleiding naar logeerzorg mensen met dementie SvdH en de Minigids Toeleiden naar Logeerzorg mensen met dementie SvdH
Jonge mantelzorgers
Een kwart van de kinderen en jongeren in Nederland heeft een ouder met psychische of lichamelijke problemen, een verslaving of een beperking. Vaak hebben zij verantwoordelijkheden die niet passen bij hun leeftijd. Bron Rapport Hoor je me wel.
Mantelzorgroningen besteed daarom extra aan dacht aan jonge mantelzorgers. Lees meer op https://mantelzorggroningen.nl (NB. Deze website wordt ingaande 2020 niet meer actueel gehouden) en in het Feitenblad Expertteam-JMZ-2018 Op de hoogte blijven van nieuws over mantelzorg in de provincie Groningen? De nieuwsbrief van Mantelzorggroningen verschijnt twee keer per jaar.
Vrijwilligers
Vrijwilligers bieden mensen met een vorm van dementie en hun mantelzorgers ondersteuning in de thuissituatie. Vrijwilligers komen voor het contact: samen een leuke activiteit ondernemen, een kopje koffiedrinken, een spelletje doen, tv kijken, muziek luisteren, even naar buiten of herinneringen ophalen. Zo ondersteunen vrijwilligers mantelzorgers door een paar uurtjes de zorg over te nemen, zodat zij er zelf even uit kunnen.
Er zijn veel vrijwilligersorganisaties. U kunt terecht bij bijvoorbeeld de steunpunten mantelzorg en welzijnsorganisaties. Ook zijn er vrijwilligers vanuit de kerk. Enkele voorbeelden zoals Wehelpen.nl, Vrijwilligers voor mensen met dementie Van Humanitas, het Steunpunt Mantelzorg WELSTAD en de bezoekdienst van Vredewold.
Wehelpen.nl
Met wehelpen.nl laten weten waar je hulp bij kunt gebruiken. Ook dat je best een keer iemand een handje wilt helpen.
WeHelpen is ook actief op specifieke thema’s, zoals Mantelzorg en Dementie. WeHelpen is een coöperatie en de website wehelpen.nl wordt dankzij de inzet van leden en ambassadeurs van de coöperatie gratis aangeboden aan iedere inwoner van Nederland. Lees meer op https://www.wehelpen.nl .
Vrijwilligers voor ‘Vrijwilligers en Dementie’ van Humanitas in de gemeente Groningen
In de stad Groningen zijn ruim 2000 mensen met dementie. Het grootste deel daarvan woont zelfstandig en heeft daarbij op den duur hulp nodig. Soms is er een mantelzorger in de buurt, soms niet. Dankzij mantelzorgers, professionele hulp en vrijwilligers kunnen mensen met dementie nog lang thuis blijven wonen.
Humanitas heeft maar zoekt ook regelmatig vrijwilligers die samen leuke dingen willen ondernemen en de mantelzorger willen ondersteunen. Lees meer op https://www.humanitas.nl/afdeling/Groningen_Stad . Er zijn meer vestigingen van Humanitas in de provincie Groningen. Lees meer op https://www.humanitas.nl .
Steunpunt mantelzorg WELSTAD
Als uw partner dementie heeft, komt u vaak nauwelijks aan uzelf toe. De zorg is zwaar, u bent er 24 uur per dag mee bezig. In het ergste geval komt u nauwelijks het huis meer uit. Tijd voor sociale contacten en hobby’s is er bijna niet. Ontspanning is hard nodig is om de zorg vol te kunnen houden.
Daarom is in Stadskanaal een gezelschapsdienst opgericht. De vrijwilligers van deze dienst zijn speciaal opgeleid in het omgaan met mensen met dementie. Zij krijgen ondersteuning van een buurtwerker van Welstad. De vrijwilligers bieden u op één dagdeel in de week de mogelijkheid om er even uit te gaan. Er zijn geen kosten aan verbonden. Lees meer op http://www.welstad.nl/senioren .
Bezoekdienst Vredewold
Naarmate uw leeftijd vordert, lukken sommige zaken minder goed; lichamelijk kunt u bijvoorbeeld meer last van uw spieren krijgen, minder goed kunnen lezen dan wel horen. Uw geheugen gaat wat achteruit en u dreigt de grip op uw leven te verliezen.
Voor eenieder die problemen begint te krijgen met zijn geheugen of met zijn oriëntatie is er een vrijwilligersgroep actief die u ondersteuning wil bieden. Ondersteuning voor u maar ook voor uw mantelzorger of partner. Bedoeling is dat er iemand geregeld bij u langs komt om samen met u iets te doen, wat te ondernemen waar u zelf niet meer aan toe komt.
Lees meer op www.vredewold.nl
Ontmoeting
Veel naasten zeggen achteraf dat ze steeds minder contact met andere mensen hadden. Dat merkten ze niet meteen, omdat het zo langzaam ging. Maar uiteindelijk kwamen ze in een sociaal isolement terecht. De omgeving haakte af, en zelf hadden ze geen tijd om vrienden op te zoeken.
Contact met mensen die hetzelfde meemaken kan in zo’n geval enorm helpen. Zoek naar lotgenotencontact, zoals de gespreksgroepen mantelzorg voor iedereen mantelzorger of specifiek voor mantelzorgers met een naaste met dementie zoals bij inloophuizen (zoals Odensehuizen) voor mensen met dementie of de Alzheimer Cafés. Lees meer op deze website bij activiteiten .
Mantelzorgelijk
Mantelzorgelijk is een platform voor en door mantelzorgers en geven veel tips op basis van ervaringen van mantelzorgers zelf. Zij willen dat mantelzorg in de Nederlandse samenleving breed geaccepteerd, gewaardeerd én ondersteund wordt.
Mantelzorgers vinden steun bij elkaar, in hun naaste omgeving (privé en werk) en moeten door een hulpvaardige overheid snel en actief worden geholpen in hun belangrijke taak.
Veel tips van en voor mantelzorgers. Lees meer op https://mantelzorgelijk.nl
Mooie mantelzorgmomenten
De mooie momenten van het zorgen zijn (zeer) belangrijk zijn om de mantelzorg vol te kunnen houden. Lees meer in de Rapportage Mooie mantelzorgmomenten NMP nov 2017
Inspiratiegids voor mantelzorgers voor naasten met dementie
In deze inspiratiegids staan creatieve ideeën van mantelzorgers en oud-mantelzorgers beschreven. Zij hebben praktische problemen genoemd waar ze tegenaan liepen in de zorg voor hun naasten met dementie en hoe ze hiermee om zijn gegaan. Lees meer in de Inspiratiegids voor mantelzorgers dementie
Tips van mantelzorgers bij mensen met dementie
Dementie is niet alleen zwaar voor mensen met de ziekte of hun naaste mantelzorgers. Ook voor buren, vrienden en familie op afstand is dementie een ingrijpende ziekte. Iemand waar u om geeft is ziek. Maar wat kunt u nu doen om te helpen? Dat vroegen Alzheimer Nederland en Mezzo eind 2013 in een peiling onder 560 mantelzorgers. Helpen, begrip en contact; daar gaat het om. Hun antwoorden en tips leest u in Help me – Tips uit 2013 van mantelzorgers voor familie en vrienden bij mensen met dementie
Bellen of mailen voor een persoonlijk advies
U en uw naaste kennen u zelf het beste. Naast het contact zoeken met lotgenoten, zijn er veel tips. Elk mens is uniek en elke situatie is uniek. Veel informatie is op websites beschikbaar of is beschreven na gesprekken met mantelzorgers. Ook zijn er de nieuwsbulletins of Twitterberichten maar u kunt ook bellen of mailen zoals bijvoorbeeld:
de Luisterlijn
In het holst van de nacht, in de vroege ochtend of op een feestdag. Sensoor is dag en nacht, het hele jaar door, bereikbaar voor mensen die behoefte hebben aan een vertrouwelijk gesprek.
De Luisterlijn, voorheen Sensoor, is al 60 jaar de grootste organisatie in Nederland die een anoniem luisterend oor biedt. Vanuit 28 locaties door het hele land voeren zo’n 1.500 vrijwilligers dag en nacht ruim 315.000 gesprekken per jaar, via telefoon, chat en mail. Deze vrijwilligers worden opgeleid en begeleid door beroepskrachten. de Luisterlijn wordt gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Voor meer info ga naar https://www.deluisterlijn.nl/
MantelzorgNL (tot 31 dec 2018 Mezzo) Mantelzorglijn
Iedereen die belangeloos voor een naaste zorgt, kan bij MantelzorgNL (tot 31 dec 2018 Mezzo) terecht voor informatie, advies en een luisterend oor.
Daarnaast ondersteunt en adviseert MantelzorgNL (tot 31 dec 2018 Mezzo) professionals en gemeenten in hun samenwerking met mantelzorgers. Vragen? Mantelzorglijn 0900 – 20 20 496 (10ct/pm) en https://www.mantelzorg.nl
Dag van de Mantelzorg 2019 = aandacht voor de werkende mantelzorger!
Elk jaar is er de Dag van de Mantelzorg. In 2019 is dat op 10 november 2019. Een mooie gelegenheid om rond deze datum de combinatie werk en mantelzorg in uw organisatie te belichten. Hoe kunt u uw werknemers met mantelzorgtaken verrassen en waarderen?
Doe inspiratie op met de leuke ideeën, tips en ervaringen van anderen! dat kan elk jaar maar voer nu in 2019 alvast de tips uit. Lees meer in 9 tips om werkende mantelzorgers te verrassen in uw organisatie 2019
Dementieweb met e-Spreekuur
Dementieweb is een platform voor leven met dementie. In het e-mail Spreekuur kunt u vragen stellen aan hun experts.
Dat kan over van alles gaan, zolang het maar met dementie te maken heeft zoals
Ik verdwaal vaak, maar wil naar mijn wekelijkse sportavond blijven gaan.
Het lijkt wel alsof niemand merkt wat ik allemaal voor mijn partner doe. Ik ben blij dat iedereen zo bezorgd om me is, maar soms lijkt het alsof ik niks meer zelf kan beslissen. Ik maak me zorgen over mijn buurvrouw. Ze is alleen en loopt ‘s winters zonder jas op straat.
In het e-mail Spreekuur kunt u vragen stellen aan hun experts. Dat kan over van alles gaan, zolang het maar met dementie te maken heeft. Meer info op https://www.dementieweb.nl
Dementie.nl
Dementie.nl is een platform speciaal voor mantelzorgers van een naaste met dementie. Het doel van dementie.nl is de mantelzorger online en offline te ondersteunen vanaf het moment van twijfel over de naaste met dementie (niet-pluis-gevoel) tot ver na het einde van het ziekteproces. Het geeft antwoorden op vragen en praktische tips voor iedereen die een naaste heeft met dementie. U kunt ervaringen van andere mantelzorgers lezen, vragen stellen aan experts en verschillende tests doen en trainingen volgen. Meer info op https://dementie.nl .
Alzheimertelefoonlijn – Vragen over dementie en mantelzorg?
Dementie ontwricht het dagelijks leven van mensen die door dementie worden getroffen en dat van hun dierbaren.
Alzheimer Nederland is er voor hen.
Meer informatie op https://www.alzheimer-nederland.nl. Bel de Alzheimertelefoon (7 dagen per week): 0800 – 5088.
De medisch deskundige van de Zorgverzekeraar CZ
Zorgverzekeraars bieden ook ondersteuning; een voorbeeld is CZ-zorg (mogelijk alleen voor CZ-verzekerden). Hebt u een vraag over dementie? Of wilt u weten hoe u omgaat met iemand die dementie heeft? Stuur uw vraag via e-mail naar een onafhankelijke medisch deskundige. Meer informatie op https://dementie.cz.nl
Online mantelzorgondersteuning van RZijn
In de provincie Groningen leverde in april 2018 Rzijn de eerste twee Ipads af aan twee jonge mantelzorgers. Hiermee startte het Ipad-project van de stichting. Een nieuwe online vorm van mantelzorgondersteuning: videotelefonie via een tablet (FaceTime). Via FaceTime is er laagdrempelig contact met iemand van het steunpunt mantelzorg en dat levert steun op die nodig is. Rzijn richt zich met het Ipad-project ook op volwassen mantelzorgers.
De stichting biedt dienstverlening op maat waarbij zij gebruik maakt van de technische mogelijkheden. Medewerkers helpen je met de apps die voor mantelzorgers interessant kunnen zijn of met het vinden van online trainingen. Bovendien kun je een instructie krijgen hoe je met de tablet moet werken. Deelname is kosteloos en voor de duur van drie maanden, met de mogelijkheid om te verlengen met nog eens drie maanden. Meer informatie bij https://rzijn.nu .
Ondersteuning na de diagnose dementie – Trimbos Instituut
De diagnose dementie zorgt voor grote veranderingen in het leven van mensen, signaleren Claudia van der Velden en Marleen Prins van het Trimbos-instituut. Familieleden worden mantelzorgers en nemen steeds meer de rol van zorgprofessional op zich. “De juiste ondersteuning in de eerste fase na de diagnose is heel belangrijk.” De diagnose dementie geeft mensen vaak een verklaring van en duidelijkheid over gesignaleerde problemen, maar roept tegelijkertijd ook veel vragen en emoties op. De juiste ondersteuning in de eerste fase na de diagnose is heel belangrijk. Deze ondersteuning moet aansluiten bij de wensen en behoeften van mensen met dementie en de mantelzorger en moet plaatsvinden op het juiste moment.
De interventie Samen verder na de diagnose dementie bereidt mensen beter voor op de mogelijke gevolgen van de dementie, nu en in de toekomst. De interventie bestaat uit 4 á 5 gesprekken met de persoon met dementie en de naaste(n).
De gesprekken gaan onder andere over:
1.Het vergroten van kennis en vaardigheden van de mantelzorger. Mantelzorgers leren effectief met stressoren om te gaan. Ook leren ze welke vorm van hulp of ondersteuning voor hen beide belangrijk kan zijn.
2.Degene met dementie de gelegenheid geven de eigen voorkeuren en waarden met betrekking tot relatie en zorg kenbaar te maken en actief te betrekken bij besluitvorming over de toekomst.
3.Het cliëntpaar bewust te maken van effectieve communicatiestrategieën om de relatie en onderlinge communicatie te verbeteren en versterken. Ook ontwikkelen ze strategieën om ook in deze periode door te gaan met eigen activiteiten die hun welzijn bevorderen.
Meer info op https://www.trimbos.nl/aanbod/academie/training/samen-verder-na-de-diagnose-dementie
Lees meer in Ondersteuning na de diagnose dementie -Trimbos Instituut Ondersteuning na de diagnose dementie -Trimbos Instituut of op https://www.trimbos.nl
Belangenorganisaties
Er zijn ook belangenorganisaties voor mantelzorgers; provinciaal en landelijk.
Platform Hattinga Verschure in de provincie Groningen
Stichting Platform Hattinga Verschure is de collectieve belangenbehartiging van de (ex)-mantelzorgers in de provincie Groningen.
Zij hebben onder meer het Mantelzorg manifest uitgebracht voor een goed gemeentelijk mantelzorgbeleid tijdens de transitie AWBZ naar WlZ, ZvW en WMO. Lees meer in het Mantelzorg manifest en op de website http://www.sphv.nl . Een actualisatie van het manifest in het najaar 2020.
Manifest Mantelzorg – Mantelzorg is van ons allemaal! – PHV Najaar 2020
Mantelzorgers zijn en blijven een onmisbare schakel in de zorg. Het beroep op en de vraag naar mantelzorgers zullen blijven toenemen. Met dit manifest vraagt Platform Hattinga Verschure aandacht voor hun belangen en doet het aanbevelingen voor de versterking van hun positie. Lees het Manifest Mantelzorg Platform Hattinga Verschure 2020
Mantelzorg in de dorpen en wijken
De aandacht voor mantelzorgers en het voorkomen van te grote belasting krijgt ook de aandacht op wijk- en dorpsniveau zoals bijvoorbeeld bij de Dorpscoöperatie Grijpskerk. Zij hebben een
Manifest voor de Mantelzorger. Lees meer in DORPSCOOPERATIE GRIJPSKERK – MANTELZORG STEUN-OP-MAAT
MantelzorgNL
MantelzorgNL (tot 31 dec 2018 Mezzo) is de landelijke vereniging die opkomt voor iedereen die belangeloos zorgt voor een naaste.
U kunt lid worden en blijft dan regelmatig op de hoogte. MantelzorgNL ondersteunt en adviseert ook professionals en gemeenten in hun samenwerking met mantelzorgers. Meer informatie op https://www.mantelzorg.nl
Mantelzorgelijk
Mantelzorgelijk wil bereiken dat mantelzorg in de Nederlandse samenleving breed geaccepteerd, gewaardeerd én ondersteund wordt.
Mantelzorgers vinden steun bij elkaar, in hun naaste omgeving (privé en werk) en moeten door een hulpvaardige overheid snel en actief worden geholpen in hun belangrijke taak. Meer informatie op https://mantelzorgelijk.nl .
Alzheimer Nederland
Dementie ontwricht het dagelijks leven van mensen die door dementie worden getroffen.
Alzheimer Nederland is er ook voor de mantelzorgers. Meer informatie op https://www.alzheimer-nederland.nl .
Gemeenten – hun taak en verantwoordelijkheid
Mantelzorg wordt in de WMO 2015 beschreven als ‘hulp ten behoeve van zelfredzaamheid, participatie (en beschermd wonen), rechtstreeks voortvloeiend uit een tussen personen bestaande sociale relatie en niet verleend in het kader van een hulpverlenend beroep’. Daarmee kregen de gemeenten ook een nog belangrijkere verantwoordelijkheid en taak voor mantelzorg. In de praktijk zijn er gemeenten die mantelzorgbeleid samen met het vrijwilligersbeleid inhoud en vorm geven; of, in een algemeen beleid zoals het gewenste beleid voor kwetsbare burgers. In alle gemeenten zijn steunpunten mantelzorg. Het ondersteunen van mantelzorg is echter meer dan alleen het in stand van houden van de steunpunten.
Met welke wettelijke kaders heb je als gemeente te maken bij mantelzorgondersteuning? Wanneer bied je algemene voorzieningen en wanneer zijn maatwerkvoorzieningen meer gepast? En vanuit welke beleidsterreinen kun je ondersteuning bieden? Lees meer in Wettelijke kaders en voorzieningen mantelzorgondersteuning en in de Infographic – Wat werkt bij mantelzorgondersteuning
Als voorbeeld twee gemeenten namelijk Pekela en Veendam die samenwerken in het sociaal domein en de 4 gemeenten in het Westerkwartier (Grootegast, Leek, Marum, Zuidhorn) die mantelzorgbeleid hebben ontwikkeld. Ook worden gemeenten door belangenorganisaties gevraagd rekening te houden met hun inwoners die mantelzorger zijn. Lees meer in Mantelzorgondersteuning Pekela en Veendam 2016 en Uitvoeringsplan mantelzorgondersteuning Westerkwartier 2017 – 2018
Belangenorganisaties vragen gemeenten ook regelmatig rekening te houden met hun inwoners die mantelzorger zijn zoals het Platform Hattinga Verschure. Lees meer in hun Mantelzorg manifest en Mezzo met themanummers zoals respijtzorg; lees meer in De mantelzorgkrant voor gemeenten Mezzo 2017
De gemeenteraadsverkiezingen in de Provincie Groningen waren in 2017 en 2018 zodat een oproep gedaan is voor een dementievriendelijke gemeente, aandacht voor mantelzorg en respijtzorg bij de gemeenteraadsverkiezingen Groningen in 2017 en 2018. Lees meer in Gemeenteraadsverkiezingen Provincie Groningen
Mezzo Respijttool voor gemeenten helpt mantelzorgers MantelzorgNL (tot 31 dec 2018 Mezzo)
Mantelzorgers zijn vaak dag en nacht bezig om voor iemand te zorgen. De gemeente wil dat mantelzorgers op tijd (preventief) ondersteund worden, zodat ze op adem komen en niet overbelast raken. Een zorgpauze (respijtzorg) geeft mantelzorgers de mogelijkheid om tijdelijk zorgtaken over te dragen aan een ander.
Immers, u hoeft de zorg voor uw naaste niet alleen te doen. Het is belangrijk om te voorkomen dat u overbelast raakt. Respijtzorg is de tijdelijke en volledige overname van zorg met als doel u als mantelzorger een adempauze te geven. Incidenteel om een keer op vakantie of naar de kapper te gaan, maar meestal structureel om een dag in de week aan huishouden, betaald werk, sociale contacten of ontspanning te besteden.
Mezzo Respijttool
Mezzo heeft veel ervaring in het afstemmen van het respijtaanbod op de vraag die leeft bij burgers. Dit is iets waar veel gemeenten mee worstelen. Mezzo heeft een tool gemaakt waar gemeenten hun voordeel mee kunnen doen om na te gaan waar mantelzorgers behoefte aan hebben, welk aanbod er aan respijtzorg al is en hoe de respijtzorg nog beter kan aansluiten bij de behoefte van haar burgers. En, als er een overzicht is hoe zorg je er voor als gemeente dat de inwoners van de gemeente goed op de hoogte zijn en blijven.
Meer info op MantelzorgNL https://www.mantelzorg.nl
Ontwikkelingen en bedreigingen en beleid
De inzet van mantelzorg blijft nodig; tegelijkertijd wordt er mogelijk een groter beroep op mantelzorgers en vrijwilligers gedaan maar zou het aantal mantelzorgers ook fors kunnen dalen. Daar wordt onderzoek naar gedaan; de belangenorganisaties blijven daarom steeds nadrukkelijker vragen voor een goed beleid voor mantelzorgers waarbij er voldoende informatie voor hen is – ook de communicatie dat zij tijdig overbelasting voorkomen – met daarbij voldoende mogelijkheden voor respijtzorg.
Handreiking – zo organiseer je logeerzorg voor ouderen – 2021 November
Wat is er nodig om ‘logeerzorg’ te organiseren ter ondersteuning van mantelzorgers? Welke partijen betrek je en met welke afspraken? Een nieuwe uitgave van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) biedt de helpende hand.
Logeerzorg is een vorm van respijtzorg, dus vervangende mantelzorg. Mensen die intensief verzorging nodig hebben of ondersteuning, verblijven dan tijdelijk ergens anders. Denk aan een logeeradres voor iemand met beginnende dementie of een ggz-cliënt. Door de inzet van logeerzorg worden hun mantelzorgers voor even ontlast.
Deze nieuwe handreiking geeft gemeenten, zorgverzekeraars, zorgkantoren en zorgaanbieders antwoorden op de meest gestelde vragen over dit onderwerp. De handreiking richt zich op (niet acute) logeerzorg voor ouderen en hun mantelzorger, hoofdzakelijk vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Maar er zijn ook raakvlakken met de langdurige en de reguliere zorg, aldus de koepelorganisatie. Lees meer in de Handreiking-voor-het-organiseren-van-logeerzorg-voor-ouderen – VWS DSP november 2021
Dementiemonitor Mantelzorg 2020 – Mantelzorg voor mensen met dementie is een fulltime baan – 2020 December
De meeste mantelzorgers van mensen met dementie voelen zich zwaar belast door de hoeveelheid zorg die zij geven. Gemiddeld is hun aantal uren zorg vergelijkbaar met een fulltime baan. Als gevolg van de coronacrisis is dit alleen maar erger geworden. Dat blijkt uit de zevende Dementiemonitor Mantelzorg een tweejaarlijks landelijk onderzoek van Alzheimer Nederland en het Nivel. Lees meer in het rapport Dementiemonitor Mantelzorg 2020 – Landelijk rapport of het overzicht Dementiemonitor 2020 – Infographic
Westerkwartier – Werkconferentie Respijtzorg geeft aanzet voor verbeteringen in 2020 – 2020 Maart
Op 7 november 2019 was er in de gemeente Westerkwartier de werkconferentie Respijtzorg bezocht.
CMO-Stamm heeft voor de gemeente een eindrapport opgesteld en daarbij een aantal aanbevelingen opgenomen:
1.Verken met betrokkenen wat er mogelijk is om de ondersteuning aan mantelzorgers te versterken en dit uitwerken.
2.Mantelzorgers: durf vooral te vragen. Hoe meer vragen er komen, hoe meer hulp er komt.
3.Beroepskrachten reik hen handvatten aan zodat mantelzorgers gaan vragen.
4.Vergroot de bekendheid van mantelzorg en respijtzorg.
De gemeente Westerkwartier gaat hier met Sociaal Werk De Schans in 2020 mee aan de slag zodat respijtzorg nog bekender en vraaggerichter wordt. Samen met Sociaal Werk.
Lees meer in het rapport Gelukkig Respijtzorg – Werk aan de Winkel van CMO STAMM Westerkwartier Eindrapport werkconferentie respijtzorg nov 2019
Werk en mantelzorg – maak het bespreekbaar- Sociale steun van collega’s en werkgever van groot belang voor mantelzorgers – 2019 November
In Nederland combineert 1 op de 4 werkenden zijn of haar baan met mantelzorgtaken. De combinatie van werk en mantelzorg komt met name vaak voor in de groep 45-65 jarigen. Naar verwachting zal het aantal dat werk met mantelzorgtaken combineert in de komende jaren fors toenemen. Het geven van mantelzorg kan zorgen voor stress, een hoger risico op depressie en een toename in ziekteverzuim, vooral wanneer de benodigde mantelzorg lastig te combineren is met werk.
Lees meer over de uitkomsten van een onderzoek met de volgende conclusies
Er zijn geen sterke aanwijzingen voor verschillen in gezondheid tussen mannen en vrouwen door de combinatie werk en mantelzorg; de gevonden relaties waren vergelijkbaar tussen mannen en vrouwen.
Het geven van mantelzorg is gerelateerd aan depressieve klachten bij oudere werknemers.
Starten met mantelzorgtaken is geassocieerd met een toename in depressieve klachten.
De relatie tussen het geven van mantelzorg en depressieve klachten verschilt niet tussen werknemers met een laag en hoog opleidingsniveau.
Sociale steun van leidinggevende en collega’s en autonomie in werk zijn beschermende factoren tegen depressieve klachten bij werknemers met mantelzorgtaken.
in het artikel Werk en mantelzorg – maak het bespreekbaar
Toekomstverkenning mantelzorg aan ouderen in 2040 – SCP – 2019 november
Dit rapport gaat over mantelzorg, een vorm van zorgverlening die veel mensen kennen en van dichtbij meemaken omdat zij zelf of een naaste mantelzorgverlener of ontvanger zijn.
In plaats van vijf mantelzorgers zijn er over twintig jaar nog maar drie mantelzorgers per zorgvrager. En de mantelzorgers zullen ouder zijn, meer 75-plussers zullen zorg voor partner of naaste op zich nemen. Het aantal mantelzorgers neemt de komende jaren met 7% toe, terwijl het aantal ouderen dat afhankelijk is van mantelzorg zal stijgen met 70%.
Nu steeds meer ouderen tot op hoge leeftijd zelfstandig een eigen huishouden (moeten) blijven voeren, neemt het belang van mantelzorg toe. Daarbij is de vraag hoe de situatie in de toekomst zal zijn. Zal er dan wel voldoende mantelzorg beschikbaar zijn voor de groeiende groep ouderen waarmee onze samenleving te maken krijgt vanwege de vergrijzing? Het rapport gaat in op deze vraag en schetst een beeld van de te verwachten ontwikkelingen op regionaal niveau van zowel het aantal zelfstandig wonende ouderen (75+) dat mantelzorg zal ontvangen in de toekomst (2018-2040) als de beschikbaarheid van gevers van deze mantelzorg.
Het onderzoek is een samenwerkingsproject van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De uitkomsten van de meest recente regionale bevolkings- en huishoudensprognose van PBL en CBS (2019) zijn gecombineerd met de uitkomsten van SCP-onderzoek over mantelzorg geven en ontvangen (2014-2016). Lees meer in Toekomstverkenning mantelzorg aan ouderen in 2040 SCP 2019 november
Druk op en ondersteuning van mantelzorgers met ook oplossingsrichtingen voor de regeldruk bij mantelzorgers – 2019 november
Een goed netwerk en het voorkomen van overbelasting is belangrijk voor mantelzorgers. Lees meer in Druk op en ondersteuning van de mantelzorger SCP 2019 november Ook ondergaan veel mantelzorgers regeldruk; hier zijn oplossingsrichtingen voor blijkt uit de “Schrap en verbeteragenda Mantelzorg. Zie de volgende infographic.
Groot verschil in beloning mantelzorg per gemeente – 2019 november
Voor 2015 konden mantelzorgers in het gehele land aanspraak maken op een zogeheten mantelzorgcompliment van 200 Euro. Sinds de gemeenten in 2015 verantwoordelijk zijn, zien we dat gemeenten allemaal een eigen beleid voeren. Lees meer in Groot verschil in beloning mantelzorg per gemeente VK november 2019
Kwart senioren hikt aan tegen langer thuiswonen – veel inzet van mantelzorgers – 2019 oktober
Bijna een op de vier senioren hikt aan tegen langer zelfstandig thuis wonen. Door het sluiten van verzorgingshuizen wordt een te zware druk op mantelzorgers gelegd. Veel senioren voelen zich bezwaard om mantelzorgers in te schakelen.
Dat blijkt uit het onderzoek Langer Thuis van seniorenorganisatie KBO-PCOB onder 1.275 senioren. Een derde van alle senioren wil langer thuis wonen. Het gros van de senioren is daar echter geen voorstander van of staat er neutraal in.
De helft van de senioren vindt het lastig om mantelzorgers in te schakelen. Ze voelen zich bezwaard of niet op hun gemak als de mantelzorger vrij moet nemen of van ver moet komen. Ook voor hulp bij toiletbezoek en andere afhankelijke situaties is de drempel hoog om hulp van naasten te vragen, zo blijkt uit het onderzoek. ‘Senioren moeten zich niet bezwaard hoeven te voelen om langer thuis te blijven wonen. Goede voorzieningen en zorg op maat voor senioren zelf en hun naasten zijn nodig’, vindt de KBO-PCOB.
In de meeste gevallen wordt mantelzorg door de eigen partner verleend (48 procent), gevolgd door kinderen (41 procent). Vrienden, buren en andere familieleden worden minder gevraagd een helpende hand te bieden. Mantelzorgers besteden gemiddeld 17 uur per week aan praktische hulp, (emotionele) ondersteuning en persoonlijke verzorging, blijkt uit hetzelfde onderzoek. Bijna de helft van de mantelzorgers (45 procent) vindt dat mantelzorg niet nodig zou moeten zijn. 41 procent van de senioren vindt dat de reguliere zorg taken als koken, schoonmaken, persoonlijke verzorging en verpleegkundige handelingen moet overnemen; taken waarvoor nu ook mantelzorgers worden ingeschakeld. Dat zou via de zorgverzekering geregeld moeten worden, vinden zij.
Mensen met dementie langer thuis door logeerhuis – juni 2019
Om mantelzorgers van thuiswonende mensen met dementie zo nu en dan te ontzien, zette stichting WarmThuis het logeerhuis op. Tot drie weken kunnen de mensen met dementie logeren. Uit de resultaten van afgelopen vijf jaar blijkt dat de logees hierdoor een half jaar tot een jaar langer thuis kunnen wonen. Lees meer in Mensen met dementie langer thuis door logeerhuis
D66 en VVD presenteren plan logeerzorg – juni 2018
Als iemand een paar dagen per week in een verpleeghuis woont, kan hij of zij wennen aan een zorginstelling en kan de mantelzorger of wijkverpleegkundige tot rust komen. Nu zijn de mogelijkheden om structureel in een zorginstelling te logeren beperkt. Mensen kunnen tijdelijk in een verpleeghuis verblijven als ze moeten herstellen na een val of als de mantelzorger op vakantie is, maar een vast aantal dagen per week logeren kan nog niet.” VVD-Kamerlid Sophie Hermans: “Thuis wonen en een paar dagen per week logeren, om je mantelzorger even wat tijd voor zichzelf te geven en zelf vast een beetje wennen aan het verpleeghuis. Dat is de bedoeling van logeerzorg. Lees meer in Logeerzorg – Langer thuis dankzij het parttime verpleeghuis – D66 en VVD – juni 2018
Parttime verpleeghuis – april 2019
Een deel van de mantelzorgers ervaart dagelijks flinke last van. Een logeerhuis waar mensen tijdelijk een weekje, of iedere week een paar dagdelen terecht kunnen zou voor veel mensen een goede oplossing zijn. De financiering valt voor een deel onder de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) die door de gemeente geregeld wordt. Maar ook de WLZ (Wet Langdurige Zorg) en de Zorgverzekeringswet spelen een rol. Een Tien gemeenten (Westland, Capelle a/d IJssel, Dordrecht, Hoeksche Waard, Zeist, Nieuwegein, Helmond, Ede, Heerde en Assen) gaan aan de slag met de pilot. In die gemeenten gaat een coördinator logeerzorg aan de slag. Enerzijds om de partijen bij elkaar te brengen, anderzijds om de mantelzorgers te ondersteunen bij de toegang tot de logeerzorg. De 10 pilots zullen tot april 2020 uitgevoerd en begeleid worden door VWS en kennisinstelling Movisie. Lees meer in Is deels thuis, deels in verpleeghuis voor steeds meer ouderen de toekomst of kijk op
Er blijft geen mantelzorger meer over – januari 2019
Er komen steeds minder mantelzorgers, terwijl ook de professionele zorg ouderen weinig hulp kan bieden. Ouderen kunnen in de toekomst minder een beroep doen op vrienden en familieleden. Ook zorginstellingen kunnen door personeelstekorten niet altijd de nodige hulp bieden. Het gevolg is dat ouderen te lang thuis blijven wonen en ongelukken krijgen De aanwas van potentiële mantelzorgers loopt terug. Een zeventiger die hulp nodig heeft bij het doen van boodschappen of klusjes aan huis, kan momenteel een beroep doen op gemiddeld vier familieleden of vrienden. Over twintig jaar zijn dat nog maar twee, blijkt uit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving. Lees meer in Er blijft geen mantelzorger meer over – jan 2019
Sterke daling van potentiële mantelzorgers in de toekomst
De westerse wereld is gestaag aan het vergrijzen, waardoor het geven van informele zorg (zoals mantelzorg) in de toekomst een steeds belangrijker maatschappelijk probleem wordt. Om deze uitdaging in beeld te brengen, is de maatstaf Oldest Old Support Ratio (OOSR) ontwikkeld: het aantal mensen in de leeftijdsklasse 50 tot 75 gedeeld door het aantal mensen van 85 jaar en ouder. Deze maat geeft aan hoeveel mensen potentieel in staat zijn informele zorg te bieden aan één hoogbejaarde. In 1975 bedraagt het cijfer voor Nederland nog 30, maar hierna zet een sterke daling in waardoor het cijfer in 2015 terecht is gekomen op 15. In de toekomst gaat de gestage daling van de OOSR verder en zal in 2040 naar verwachting op een niveau van 6 belanden.
Dit betekent dat er nu ruim twee keer zoveel potentiële zorgverleners voor elke 85-plusser beschikbaar zijn dan over ruim 20 jaar.
Op regionaal niveau zijn er duidelijke verschillen, waardoor de problematiek van het geven van informele zorg in de ene regio meer prangend is dan in de andere regio. Lees meer in SCP PBL publicatie OOSR Regionale ontwikkelingen in het aantal potentiele helpers van oudere ouderen 1975-2040
SCP Groningen – Winst te behalen in de WMO in Groningen
Het gaat beter met de uitvoering van de WMO. De ervaringen van de WMO-cliënten in 2016 waren beter dan in 2015.
Dat blijkt uit het cliëntervaringsonderzoek in 2017; uitgevoerd in 17 Groningse gemeenten. “Er kan vooral winst geboekt worden bij cliënten die bij de gemeente komen omdat hun mantelzorger overbelast is of dreigt te raken, en bij cliënten waarvoor de hoogte van de eigen bijdrage een probleem is.” Lees meer in SCP Groningen Aandacht nodig voor mantelzorg
MEZZO – Mogelijkheden respijtzorg te weinig bekend
Mantelzorgers hebben grote behoefte aan respijtzorg, maar weten onvoldoende over de mogelijkheden. Ook lopen ze vaak tegen praktische drempels aan. Dat blijkt uit het onderzoek van het Nationaal Mantelzorgpanel (Bron MEZZO juli 2018 n.a.v. onderzoek 2016).
Respijtzorg is vervangende zorg, door familie en vrienden, of door een respijtvoorziening. Voor veel mantelzorgers geen luxe, maar noodzaak. Dankzij respijtzorg kunnen ze op adem komen, uitrusten en nieuwe energie opdoen.
Toch maakte slechts 29% van de ondervraagde mantelzorgers in 2016 gebruik van vervangende zorg. In meer dan de helft van de gevallen (52%) wordt deze respijtzorg gegeven door familie, vrienden of kennissen. In de toekomst denkt 69% van de mantelzorgers gebruik te gaan maken van respijtzorg. De groep die geen gebruik heeft gemaakt van respijtzorg in 2016, heeft zeker wel behoefte aan respijt (71%), maar veel mantelzorgers kennen de mogelijkheden onvoldoende (20%). Of ze ondervinden bureaucratie en rompslomp bij het vinden en regelen van een geschikte respijtvoorziening (17%) of geschikte vrijwilligers in de buurt (11%). In andere gevallen blijkt de zorg moeilijk over te dragen, of wil de naaste niet dat iemand anders de zorg tijdelijk overneemt (29%). Bijna de helft van de ondervraagde mantelzorgers weet niet zeker of ze de zorg acuut kunnen overdragen, bijvoorbeeld als ze ziek zijn. Die wetenschap verhoogt de belasting die zij ervaren. Lees meer in Nationaal Mantelzorgpanel Rapportage Mogelijkheden tot respijt
Position paper Mezzo Respijtzorg 2018
In het regeerakkoord 2017 is afgesproken dat er tot en met 2020 een 10 miljoen extra beschikbaar is voor respijtzorg en dagopvang. Mezzo heeft haar mening daarbij gegeven (Bron Mezzo 2018); lees meer in de Position paper Mezzo Respijtzorg 2018
Dementiemonitor Mantelzorg 2016
De tweejaarlijkse Dementiemonitor Mantelzorg van Alzheimer Nederland en NIVEL laat zien hoe mantelzorgers van mensen met dementie zorg en ondersteuning ervaren. Daarover informeert Alzheimer Nederland de Tweede Kamer en andere partijen die beslissen over de zorg. Er is een landelijke reportage beschikbaar; daarnaast ook per regio. Overigens zijn de meeste punten helaas niet nieuw, maar de belasting is t.o.v. de vorige meting in 2014 wel toegenomen. Lees meer in de Infographic DMM 2016
Dementiemonitor Mantelzorg 2018
Meer dan de helft van de mantelzorgers van mensen met dementie in Nederland ervaart problemen met hun lichamelijke of geestelijke gezondheid. Ook voelen zij zich bijna twee keer zo vaak eenzaam als mensen uit de algemene Nederlandse bevolking. Dat blijkt uit de zesde editie van de Dementiemonitor Mantelzorg, een tweejaarlijks landelijk onderzoek van Alzheimer Nederland en het Nivel. Dit jaar werden 4.459 mantelzorgers bevraagd over ondersteuning, belasting, zorg en de impact van mantelzorg op hun leven.
Samenvatting
1.Mantelzorgers van mensen met dementie zijn relatief vaak eenzaam
2.Mantelzorgers zorgen meer dan in 2016, maar voelen zich minder vaak overbelast dan in 2016
3.Meer kans op ontspoorde mantelzorg bij vermindering sociale contactmomenten
4.Mantelzorg geeft ook positieve ervaringen
5.Mantelzorgers vragen nog weinig hulp van buren of vrienden
6.Minder begrip onder mensen die verder afstaan van een persoon met dementie
7.Het aanbod aan zorg en ondersteuning krijgt een ruim voldoende
8.Mantelzorgers vaak niet gewezen op hun recht op casemanagement dementie
9.Nieuwe technologische hulpmiddelen worden weinig gebruikt
10.Vast personeel dat de persoon met dementie goed kent is nodig in zorginstellingen
11.Nog steeds onvoldoende, passende activiteiten in zorginstellingen
Gegevens Provincie Groningen en hoe verder (13 november 2018)
Er komt nog een afzonderlijk rapport over de Provincie Groningen. Daarbij is nu al bekend dat de respons per gemeente te laag is om daar een conclusie uit te kunnen trekken. Het rapport biedt wel ondersteuning is aan de belangenorganisaties en de gemeenten om door te blijven gaan met aandacht te blijven geven aan mantelzorg; daarbij ook goed bekend te maken dat er mantelzorgondersteuning is. Daarmee pro-actief bevorderend dat zoveel mogelijk wordt voorkomen dat er overbelasting bij mantelzorgers ontstaat zodat zij minder risico krijgen op uitval en de mensen met dementie (nog) eerder naar een verpleeghuis moeten gaan.
Hoe gaat met de mantelzorgers voor mensen met dementie in de provincie Groningen? De antwoorden vindt u in de Dementiemonitor Mantelzorg 2018 van de regio Groningen en Infographic Dementiemonitor Mantelzorg 2018 – Provincie Groningen – 22 december 2018
Alzheimer Nederland heeft er samen met de belangenbehartigers van de afdeling Groningen, het Netwerk Dementie Groningen, de Alzheimer Cafe’s, de Steunpunten Mantelzorg, de gemeenten en veel andere organisaties veel werk van gemaakt om een hoge respons te krijgen. Het aantal ingevulde vragenlijsten is niet meer dan 44 geworden vanuit de gehele Provincie Groningen. De enquête is geen doel op zich. Toch valt wel op dat er een zeer lage respons is waarbij de reacties ook niet per gemeente te herleiden zijn. De resultaten zijn ook niet nieuw. Immers, in de Provincie Groningen worden al regelmatig onderzoeken gehouden naar de inzet en belasting van mantelzorg. Ook zijn er landelijke onderzoeken zoals van het SCP. Vrijwel alle gemeenten zijn al bezig met mantelzorgbeleid of ondersteuning. Gaat het dan altijd goed. Neen, incidenten – hoe vervelend ook – zullen blijven bestaan. Door op lokaal gemeentelijk niveau met elkaar in gesprek te blijven over de vragen die mensen met dementie en hun mantelzorgers hebben, is maatwerk mogelijk en is ook het echte verhaal achter de “getalletjes en cijfertjes” van een enquête duidelijk. We wisten al dat mensen met dementie behoefte hebben aan ondersteuning en dat goede voorlichting nodig blijft. Ook dat mantelzorgers behoeft hebben aan goede ondersteuning en respijtzorg. Wat dan nodig is? Op lokaal gemeentelijk of wijk- of dorpsniveau met elkaar in gesprek blijven.
Meer informatie in het Rapport Dementiemonitor Mantelzorg 2018 – Regio Groningen (provincie) en de Infographic Dementiemonitor 2018 – Regio Groningen (provincie)
Casemanagement Dementie
De casemanager dementie speelt een zeer belangrijke rol bij de ondersteuning van mantelzorgers, zo blijkt uit de monitor. Mantelzorgers vinden de begeleiding van een casemanager, naast hulp bij verzorging en verpleging, de meest noodzakelijke vorm van ondersteuning om de naaste zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Uit de Dementiemonitor Mantelzorg 2018 blijkt echter dat net als in 2016 de helft van de ondervraagde mantelzorgers aangeeft niet te zijn gewezen op hun recht op een casemanager dementie volgens Alzheimer Nederland.
Daarbij de nuancering dat mensen in de situaties dat er al veel aan de hand is in een gezin of familie dat zij mogelijk wel al goed ondersteund worden. Er is geen recht op een casemanager dementie maar recht op casemanagement dementie. In Nederland wordt de uitvoering van die taak nu eenmaal verschillend benoemd in de functies. Daarom moet ook goed bekend blijven worden gemaakt dat mensen met dementie recht hebben op casemanagement dementie; dat kan een casemanager dementie of dementieverpleegkundige zijn of een verpleegkundige die ook de taak casemanagement dementie zijn; of een trajectbeleider of zorg coördinator.
Meer informatie (Bron Alzheimer Nederland november 2018)
Lees meer in Dementiemonitor 2018 Mantelzorgers over ondersteuning en de impact over hun leven of de Infographic DMM 2018 of lees de informatie van Alzheimer Nederland hierover op https://www.alzheimer-nederland.nl/