Kleinschalig wonen en verpleeghuizen

Kleinschalig wonen en woontussenvoorzieningen en verpleeghuizen voor mensen met dementie in Groningen. Intensieve zorg en woontussenvoorzieningen voor mensen met dementie in Groningen als het zelfstandig thuis blijven wonen niet langer gaat. Er zijn zgn. woontussenvoorzieningen die mogelijk een alternatief zijn voordat u naar een verpleeghuis gaat of een kleinschalige woonvoorziening voor mensen met dementie.

Alternatief voor zelfstandig thuis wonen en het verpleeghuis
Als u niet thuis meer kunt blijven wonen, dan was “vroeger” het verzorgingshuis een oplossing. Deze zijn vrijwel allemaal gesloten na de invoering van de WLZ. De verpleeghuizen zijn wel blijven bestaan maar daar wil niet iedereen naar toe. Er zijn veel zgn. “woontussenvoorzieningen” ontstaan als alternatief voor het niet langer in de eigen woning kunnen blijven wonen of een verpleeghuis. Mantelzorgwoningen, moderne hofjes, thuishuizen en kangoeroewoningen: er zijn er al veel alternatieven voor zelfstandig thuis wonen en het wonen in een zorginstelling. Door het beleid van langer thuis wonen krijgen deze ‘tussenvormen’ een impuls en neemt de behoefte aan een andere invulling van wonen en zorg toe. Een aantal voorbeelden:

Aanleunwoning
Een aanleunwoning is een woning voor senioren bij een zorginstelling waar diensten en zorg afgenomen kunnen worden en ook gebruik gemaakt kan worden van de voorzieningen.

Woonzorgcomplex
Een woonzorgcomplex bestaat uit een gebouw met zelfstandige woningen, waar in het ontwerp aandacht is besteed aan veilig en beschut wonen. Er is een complexgewijs overeengekomen zorg- en servicearrangement en een gemeenschappelijke ruimte.

Serviceflat
Een serviceflat is een appartementencomplex voor ouderen, vaak met koopappartementen maar soms zijn er ook huurwoningen. Bewoners kunnen gebruik maken van verschillende diensten, zoals een maaltijdservice, een logeerkamer, ontmoetingsruimte, klussendienst.

Levensloopbestendige woning
Een levensloopbestendige woning, ook wel levensloopgeschikte woning genoemd is een zelfstandige woning geschikt voor bewoning in alle levensfases met minimale fysieke inspanningen en minimale kans op ongevallen.

Kangoeroewoningen
Kangoeroewoningen bestaan uit aan elkaar gekoppelde, zelfstandige woningen of wooneenheden met een inpandige verbinding voor ouderen of mensen met een handicap en hun familie. Mantelzorger en zorgvrager kunnen op deze manier bij elkaar wonen.

Mantelzorgwoning
Een mantelzorgwoning is een verplaatsbare, tijdelijke wooneenheid die bij een bestaande woning (bij in de achtertuin) kan worden geplaatst. De zorgvrager woont zelfstandig, maar de mantelzorger is dichtbij.

Gemeenschappelijk wonen voor ouderen
Bij deze woonvorm kiezen mensen er bewust voor om met elkaar in één huis samen te wonen, zonder dat er sprake is van een gezinsverband. De ouderen wonen in zelfstandige woonruimten, delen gemeenschappelijk ruimten en ondernemen bepaalde activiteiten samen.

Gemeenschappelijk wonen met verschillende leeftijden
Mensen van verschillende leeftijden wonen in zelfstandige woonruimten, delen gemeenschappelijk ruimten en ondernemen bepaalde activiteiten samen.

Thuishuis
Een Thuishuis is een kleinschalige woonvoorziening voor alleenstaande ouderen met betrokkenheid van vrijwilligers.

Moderne hofjes
Wonen rond een beschutte binnenplaats waarbij nieuwe vormen van nabuurschap mogelijk zijn.

Particulier wooninitiatief
Eigen initiatief van bijvoorbeeld een groep vrienden om op een woonlocatie in elkaars nabijheid te wonen of van ouders die een woonvorm voor hun kind realiseren.

Gestippeld wonen
Gestippeld wonen is een woonvorm waarbij leden van een woongroep verspreid wonen over een complex.

Harmonicawonen
Bij harmonicawonen leven leden van een woongroep ruimtelijk geclusterd in een complex.

Kleinschalig wonen
We spreken van ‘kleinschalig wonen’ als een kleine groep mensen, die intensieve zorg en ondersteuning nodig hebben, met elkaar in een groepswoning wonen, waardoor het voor hen mogelijk is een zo normaal mogelijk leven te leiden. Kleinschalige woonvormen zijn een vorm van sociale innovatie en iets wezenlijks anders dan een klein verpleeghuis of een zelfsturende PG afdeling. Lees meer in Kleinschalige woonvormen zijn geen kleine verpleeghuizen

Bron het KCWZ. Het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg (KCWZ) is hét informatiepunt voor professionals op het terrein van wonen, welzijn en zorg.

Het Kenniscentrum is onderdeel van Aedes, vereniging van woningcorporaties en ActiZ, organisatie van zorgondernemers. De kennispartners van het Kenniscentrum zijn GGZ Nederland, RIBW Alliantie en Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. Het KCWZ bestaat sinds 1 januari 2019 niet meer. De betrokken branche organisaties Aedes en Actiz geven nu zelf informatie over wonen, welzijn en zorg. De informatie blijft tot eind 2020 op de website staan https://www.kcwz.nl/

Zorgsaamwonen – Landelijk platform met website wonen, welzijn en zorg
ZorgSaamWonen is het landelijke platform voor de maatschappelijke opgaven op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Het fysieke en sociale domein schuiven in elkaar en daar doorheen loopt dan ook het economisch domein. Eisen van duurzaamheid, flexibiliteit en technologie nemen in fors tempo toe. Door de vergrijzing is de noodzaak erg groot om met elkaar een Versnellingsagenda 2030 op te stellen.

ZorgSaamWonen heeft als missie het delen van kennis en het verbinden van professionals en organisaties in één community vanuit het fysieke en sociale domein, teneinde de gezamenlijk opgestelde versnellingsagenda 2030 te realiseren. We moeten echt aan de slag met elkaar!
Enkele thema’s zijn Zorgzame steden en wijken; Zorgzame steden en dorpen; Ontmoeting; Eenzaamheid; Buurtprojecten; Mantelzorg; Informele zorg; Vormen van Wonen (ook het thema Dementie). Meer info op https://www.zorgsaamwonen.nl/

Thuishuis
Ouderen vinden niet altijd de weg naar activiteiten die voor hen worden georganiseerd. Dan is het soms lastig om nieuwe contacten te leggen. In Woerden bieden de vrijwilligers van Stichting Thuishuis deze ouderen een steuntje in de rug. De wens en behoeften van de oudere staan hierin centraal.

In februari 2018 opende de stichting in Woerden het ‘Thuishuis’: een kleinschalige woonvorm waarin zes alleenstaande ouderen zelfstandig wonen, maar mét de mogelijkheid om gezelschap op te zoeken. Bron Gemeenten van de toekomst met info op https://www.gemeentenvandetoekomst.nl Lees meer in  Ouderen niet eenzaam maar samen in Thuishuis Woerden  en voor meer info op http://thuisinwelzijn.nl/ of de website http://www.thuishuis.org/ of de website http://www.thuishuiswoerden.nl/

Wonen in een ‘studentenhuis’ voor zestigplussers
In 2030 zijn er naar verwachting 3,5 miljoen eenpersoonshuishoudens, waarvan een groot deel door alleenwonende ouderen gevormd wordt, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Om eenzaamheid tegen te gaan, komen er steeds meer alternatieve woonvormen voor ouderen. Uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen komt naar voren dat ruim de helft van alle 55-plussers zich weleens eenzaam voelt. Meer dan 500.000 ouderen geven aan zich ernstig eenzaam te voelen. Zij missen onder meer goede vrienden en gezelligheid en ervaren een leegte. Hoe ouder mensen worden, hoe eenzamer ze zich kunnen voelen.

Jan Ruyten van Stichting Thuis in Welzijn heeft jarenlange ervaring in zorg en welzijn en kwam op het idee voor een Thuishuis. “Een Thuishuis is een studentenhuis voor zestigplussers. Er wonen minimaal vijf en maximaal zeven ouderen onder één dak. Iedere bewoner heeft een eigen woning van circa 40 vierkante meter met een woonkamer, slaapkamer, badkamer en een pantry. De bewoners delen onder meer een keuken, hobbykamer en een wasmachine. Alle bewoners hebben, net als in een studentenhuis, een eigen plankje in de koelkast. De meeste Thuishuis-projecten worden opgezet door Stichting Thuis in Welzijn, in samenwerking met een woningbouwcoöperatie en de gemeente. Als de woningbouwcoöperatie het huis verhuurt, is er sprake van sociale huur en moeten de bewoners aan een inkomensgrens voldoen.Uit onderzoek blijkt dat een Thuishuis een maatschappelijk rendement van 175 procent heeft, doordat er met name wordt bespaard op zorgkosten. Lees meer in Wonen in een ‘studentenhuis’ voor zestigplussers

Stichting Knarrenhof
Knarrenhof is de combinatie van de hofjes van vroeger met het gemak van heden. Hierdoor ontstaat een concept van veilig wonen met veel privacy en tegelijkertijd alle voordelen van samenwonen. Het Knarrenhof is namelijk bedoeld voor mensen die het leuk vinden elkaar af en toe te helpen, maar hierin geen verplichting willen.

Het is een vrijblijvende gemeenschap waar je van elkaars kennis/kunde en gezelschap profiteert. De Meergeneratiehofjes zijn bedoeld voor mensen van 19 tot 109 jaar. Zo kunnen starters, oudere jongeren, jongere ouderen & senioren onder elkaar wonen in een levendige gemeenschap waar men elkaar kent. Hier helpt men aardige buren waar nodig. Meer informatie op https://knarrenhof.nl .

Handreiking voor woonvorm mensen met dementie met regie voor familie
Familie-initiatieven zijn al gemeengoed in Duitsland, maar in Nederland nog relatief nieuw. De Nijmeegse woningcorporatie Talis pleit al jaren voor een woonvorm voor bewoners met dementie waarbij familie de regie heeft. Met diverse partijen is er aan gewerkt  een om corporaties te helpen bij zulke initiatieven.
Het is een woonvorm voor mensen met dementie waar de familie de regie heeft.  Maximaal 6 tot 8 personen mensen met dementie. Het past volgens de initiatiefnemers  in de zoektocht naar meer woonvormen tussen thuis en het verpleeghuis in, waar de behoefte van de bewoners centraal staat.
De handreiking is bedoeld voor initiatiefnemers en kan corporaties helpen in het proces, op ideeën brengen om mee te werken aan zo’n initiatief of eentje te initiëren zoals Talis heeft gedaan.
Bron AEDES https://www.aedes.nl (mei 2019). Lees meer in HANDREIKING FAMILIE INITIATIEVEN VOOR MENSEN MET DEMENTIE TALIS mei 2019

Een hofje

Mensen gaan ook opzoek naar andere vormen van wonen als er een kantelpunt in hun leven plaatsvindt zoals na een val als blijkt dat het veilig zelfstandig wonen niet meer gaat.                             Lees meer  in De oude dag kan toch lollig zijn  dat verwijst naar het Occohofje in Amsterdam; kijk op http://www.amsterdamsehofjes.nl/hofje/het-occohofje/

Ouderen plannen eigen wooncomplex in Beetsterzwaag
In Beetsterzwaag zijn er plannen voor een wooncomplex voor ouderen. ‘Een hofje voor senioren”, stellen de initiatiefnemers. In korte tijd zijn er al vele tientallen geïnteresseerden. De kinderen zijn de deur uit en nu zitten ze als zeventigplusser in een huis waar gemakkelijk een huishouden met vijf mensen terecht zou kunnen, met een grote onderhoudsgevoelige tuin. Beetje jammer, vonden twee ouderen in Beetsterzwaag (Friesland). Hoe leuk zou het zijn om een seniorenvoorziening te bouwen. Een beetje zoals de hofjes van vroeger, maar dan groter en gerieflijker. Lees meer in Ouderen plannen eigen wooncomplex in Beetsterzwaag

Verpleegkundige opent zelf minidorpje voor ouderen in strijd tegen eenzaamheid in Anna Pauwlona
Het hofje is gebouwd in oud-Hollandse stijl met trapgevels, klokgevels, een waterpomp en in het midden een grasveld. Daar omheen zitten de nieuwe bewoners in de zon koffie te drinken. “We willen hier mensen met elkaar verbinden, zodat ze niet vereenzamen. Elke dag moet een feestje zijn.”
Een bewoonster zag de plannen drie jaar geleden al voorbij komen: “Ik dacht: dat is het! Alle mensen bij elkaar. Je kijkt op de tuin en de huisjes zijn ontzettend leuk. Hier kun je niet eenzaam worden, dat bestaat niet.” Lees meer in Verpleegkundige opent zelf minidorpje voor ouderen in strijd tegen eenzaamheid

Palliatieve zorg in Groningen – Als sterven dichterbij komt …
Palliatieve zorg is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van leven van mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun naasten. Palliatieve zorg richt zich niet op genezing, maar op behoud van autonomie, toegang tot informatie en keuzemogelijkheden. Palliatieve zorg heeft oog voor problemen van fysieke, psychische, sociale en spirituele aard. Palliatieve zorg is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met een ongeneeslijke aandoening of kwetsbaarheid. Denk aan kanker, COPD, hartfalen, nierfalen, dementie, ALS, MS en andere neurologische aandoeningen.

De palliatieve fase verschilt per persoon en per aandoening en kan weken tot jaren duren. Als het afscheid dichterbij komt, kiest vrijwel iedereen ervoor om thuis te sterven te midden van dierbaren. Als dat om welke reden dan ook thuis niet kan, is ons hospice een goed alternatief.

In een hospice is het mogelijk om te sterven te midden van eigen familie of dierbaren.

Er zijn hospices of gasthuizen in de provincie Groningen; kleinschalig waar iedereen op zijn eigen manier zijn laatste levensfase kan doorbrengen.
Meer informatie bij het Netwerk Palliatieve Zorg Groningen op http://www.netwerkpalliatievezorg.nl/groningen .

Intensieve zorg: Kleinschalig wonen en verpleeghuizen
Heeft u blijvend intensieve zorg nodig en lukt het niet met voldoende thuiszorg en huishoudelijke hulp of andere ondersteuning zelfstandig te blijven wonen dan zijn er alternatieven. Als dat ook geen optie is? Dan heeft u zorg nodig vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). Bij zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) gaat het meestal om zorg met verblijf in een instelling, zoals een verpleeghuis. Om die zorg te krijgen, heeft u een zogenaamde indicatie nodig. U komt alleen in aanmerking voor zorg vanuit de Wlz als u vanwege een ziekte of aandoening blijvend 24-uurszorg in de nabijheid of permanent toezicht nodig heeft omdat het anders te onveilig wordt. Zorg in de nabijheid is bedoeld voor mensen die zelf geen hulp kunnen inroepen.

De eerste stap is om een aanvraag te doen bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Het CIZ onderzoekt of u recht heeft op zorg. Meer informatie op deze website bij Wet- en regelgeving en over het Centrum Indicatiestelling Zorg op https://www.ciz.nl .

Beeld vanuit de samenleving
De samenleving heeft een irreëel beeld van de laatste levensfase en de ouderenzorg houdt dit niet reële beeld in stand. De laatste levensfase is voor mensen die kwetsbaar zijn vaak ontluisterend en op geen enkele manier mooi te maken. Incontinentie en gedragsproblematiek bijvoorbeeld zijn onontkoombaar, de belangrijkste taak is de negatieve gevolgen zoveel mogelijk te voorkomen. En daarin zijn we wel goed in Nederland. Lees meer in Ontluistering nauwelijks te voorkomen in de laatste levensfase

Keuze maken
Verhuizen doen we vaak genoeg; soms een andere baan; soms omdat je verliefd bent; dan ga je na wat voor woning je wilt en neem je je eigen spullen mee; je blijft je gewoonten houden. Vroeg of laat opstaan; vroeg of laat naar bed; middag of avond warm eten; 3 x douchen of 7 keer; eten wat je zelf lekker vindt. Maar wat als je naar een verpleeghuis gaat, kan dat dan niet meer?

Steeds meer verpleeghuizen zien een verhuizing naar een verpleeghuis niet meer als een opname maar als een verhuizing naar een andere woonplek op een andere locatie waar wel veilige zog geboden kan worden. Zo weten zij bijvoorbeeld dat een boer vaak vroeg op staat en een cafébaas laat naar bed gaat en laat op staat. De tijden van opstaan en naar bed gaan zijn daarom losgelaten; de gewoonten van mensen worden gerespecteerd. Tegelijk ontstaat minder onrust en agressie. Kalmerende medicijnen zijn dan minder nodig.

Heerlijke geuren hangen in Bunga Tjenke, de Molukse vleugel van een Asser Woonzorgcentrum De Slingenborgh. Aandacht voor de drie pijlers van de Molukse gemeenschap namelijk geloof, respect en (samen) eten – Bron Dagblad van het Noorden, 14 juli 2018). Waardig Wonen kan in een kleinschalige, huiselijke woonoplossing voor dementerende ouderen. Huizen voor vier tot vijf bewoners; aangepaste eengezinswoningen ingericht met meubels van de bewoners zelf en een zorgteam dat 24 uur per dag voor ze klaar staat. Met tijd voor een spelletje, een wandeling of een afspraak buiten de deur. Want waarom zou je je huiskamer niet meer uitkomen als je dementie hebt? Bron Waardig Wonen.

Ook zijn er verschillen in kleinschalig wonen. Er zijn organisaties waarbij of door de oude staat van het gebouw of bezuinigingen, het kleinschalig wonen bestaat uit een groep van 10 tot 12 mensen. Het valt op dat er ook grote organisaties zijn die het kleinschalig wonen inhoud en vormgeven door uit te gaan van maximaal 8 personen in een groep.

Het principe van maximaal 6 mensen; 6 mensen kunnen rondom 1 tafel; bij meer wordt het een instelling.

Lees ook het artikel Revolutionair – meer dan 6 is een instelling

Hoe maak je een keuze?
Wanneer thuis wonen niet meer veilig is voor je naaste of jij de zorg niet meer volhoudt, zal je naaste moeten verhuizen naar een verpleeghuis. Wat komt er kijken bij een opname? Wanneer je naaste naar een verpleeghuis gaat, wil je natuurlijk de juiste plek voor haar vinden. Waar begin je met het bepalen van een keuze? Hoe vindt u een verpleeghuis dat bij u past? Verzamel folders en bekijk websites. Die geven een indruk van wat een zorggroep of verpleeghuis belangrijk vindt. Maar vraag ook naar ervaringen van vrienden en bekenden. Bij de opname in het verpleeghuis komt een hoop op de mantelzorger af. Hoe gaan zij om met het maken van keuzes en de emoties die erbij komen kijken? Kijk ook naar het filmpje opname in het verpleeghuis op https://www.youtube.com/watch?v=SY0vo_dQdOo .

De kwaliteit van verpleeghuizen vergelijken
De verpleeghuizen zijn gebonden aan een kwaliteitskader zorg. Lees meer in het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg Zorginstituut 2017 . Ook kunt u terecht bij de Zorgkaart Nederland en Kiesbeter.

FILICA helpt ouderen en naasten bij het vinden van een nieuwe plek om te wonen met zorg
Filica is een website die ouderen en naasten helpt bij het vinden van een nieuwe plek om te wonen met zorg, wanneer thuis wonen niet meer gaat.
Filica staat voor Finest Living & Care: vind de beste plek om te wonen met de juiste zorg. Het aantal ouderen groeit en de zorg is continu in ontwikkeling. Maar hoe werkt het nu precies, en wat is er te kiezen? Filica biedt de mogelijkheid op tijd te oriënteren en daarmee zelf regie te houden. Een toegankelijke en informatieve website. Meer info op https://www.filica.nl 

Zorgkaart Nederland
ZorgkaartNederland is de grootste ervaringssite voor de Nederlandse gezondheidszorg waar mensen hun ervaringen met de zorg delen met elkaar. De website biedt u informatie om te kunnen kiezen voor een zorgverlener die het beste past.

ZorgkaartNederland is een website van Patiëntenfederatie Nederland. De waarderingen van patiënten laten zien hoe mensen zorg ervaren. Lees meer op https://www.zorgkaartnederland.nl .

Kiesbeter
Informatie van de overheid over goede kwaliteit van zorg.

U vindt op KiesBeter alle zorginstellingen die gegevens over hun kwaliteit hebben aangeleverd bij Zorginstituut Nederland. Bekijk en vergelijk kwaliteit van de zorginstellingen op https://www.kiesbeter.nl/ .

Grootschalig verpleeghuis of kleinschalige woonvorm?
De eerste belangrijke keuze is die tussen grootschalige zorg, zoals die in een verpleeghuis wordt geboden of een kleinschalige zorgvoorziening. Bij kleinschalige zorg krijgt een groepje bewoners, van meestal zes tot acht personen, zorg en ondersteuning van een vast team van medewerkers Een kleinschalige woonvoorziening heeft een gemeenschappelijke woonruimte die huiselijk is ingericht. Het huishouden verloopt er zo veel mogelijk als thuis. Medewerkers en bewoners doen samen boodschappen, koken, eten en wassen af. Iedere bewoner heeft een eigen slaapkamer, waar de eigen meubels kunnen staan. Je naaste kan zelf bepalen hoe laat ze opstaat en naar bed gaat.

In een grootschalig verpleeghuis wonen meestal meer mensen met dementie en zijn er in het verpleeghuis dikwijls ook andere groepen zoals mensen met ernstige zware somatische problematiek. Zij hebben meestal een eigen kamer met badkamer. Veel verpleeghuizen hebben een gemeenschappelijk restaurant. Praktisch altijd hebben ze ook een activiteitenruimte waar activiteiten worden georganiseerd waaraan je naaste mee kan doen. Ook kleinschalig wonen binnen een grootschalig verpleeghuis komt voor.

Heeft je naaste dementie op jonge leeftijd? Er zijn zorginstellingen die afdelingen hebben voor jonge mensen met dementie.

Er zijn ook particuliere verpleeghuizen of vormen van kleinschalig wonen. Een indicatie is niet nodig. Zonder die indicatie betaal je het wonen en de zorg wel zelf. Dat is niet voor iedereen makkelijk op te brengen.

Voor- en nadelen afwegen
Ieder mens is anders: wat de een prettig vindt aan kleinschalige zorg, vindt een ander juist een nadeel. Schrijf voordat je een keuze gaat maken op wat je naaste en jij belangrijk vinden bij opname. Waaraan hechten jullie veel waarde? Bespreek dit lijstje ook met de familie of bijvoorbeeld de casemanager dementie. Voor een wensenlijstje kun je denken aan punten als:

1.Is er voldoende contact (individuele aandacht) met de medewerkers? Is er voldoende personeel?

2.Wordt van de partner en/of de familie (te) veel verwacht in het dagelijkse leven in de zorgvoorziening of valt dat te overzien. Wat wordt er van u als mantelzorger verlangd? Veel verpleeghuizen verwachten wat extra steun van familieleden. Wilt u dat en gaat u dat lukken? Kunt u bijvoorbeeld meegaan naar de huisarts, tandarts of het ziekenhuis? Komt u uw partner of vader of moeder weleens helpen met eten? Gaat u bij hem of haar in de huiskamer zitten? Maakt u af en toe samen een wandelingetje?

3.Het gedrag van de medebewoners is erg bepalend voor de sfeer in de zorgvoorziening. Ga daarom na of uw naaste zich daar thuis gaat voelen (ook al is de zorg van hoge kwaliteit).

4.Zijn er naast kleinschalige voorzieningen zoals een huiskamer voor gemeenschappelijk eten ook algemene voorzieningen, zoals een restaurant? Of vindt u dat niet nodig?

5.Zijn er individuele mogelijkheden voor activiteiten die niet hoeven te worden aangepast aan het niveau van een specifieke groep bewoners. In de verpleeghuizen is soms weinig afwisseling in activiteiten en stelt individuele dagbesteding soms weinig voor. Hoe houden de medewerkers rekening met hobby’s of voorkeuren? Toch lukt het sommige verpleeghuizen wél om extraatjes te regelen. Zij schakelen daar vaak vrijwilligers bij in. Als u met een verpleeghuis gaat praten, vraag dan of er iemand is die spelletjes met de bewoners komt doen. Zijn er creatieve activiteiten en andere dagbestedingen? Komen de bewoners nog buiten?

6.Een eigen kamer is mooi, maar in de praktijk zitten bewoners van een verpleeghuis overdag meestal in de gemeenschappelijke woonkamer. Kijk dus vooral dáár ook rond. Is het huiselijk en gezellig? Past de sfeer bij u of degene voor wie u aan het zoeken bent? Is het er schoon? Is het er ook veilig (bijv. voldoende toezicht).

7.Bewegingsvrijheid: In een goed afgeschermde tuin (of terras) kunnen de bewoners zelf naar buiten. Dat is een pluspunt: een luchtje scheppen tussen het groen doet wonderen! En de bewoners hoeven niet te wachten tot het personeel tijd heeft om mee naar buiten te gaan. Hoe zit het in het huis? Is er genoeg ruimte om vrij rond te bewegen? Eventueel in afgesloten gangen? Of mogen bewoners met bijvoorbeeld een gps-systeem vrij rondlopen in een afgebakende ruimte of mogelijk ook naar buiten; we spreken dan van leefcirkels waarin ook mensen met dementie mogen rondlopen. Een voorbeeld van een postbode die jarenlang elke dag dezelfde route fietste om post te bezorgen in de dorpen in Noord Groningen; smalle weggetjes langs vaarten. Na verhuizing naar een woonzorgcentrum kon hij dat blijven doen voor zijn eigen plezier met een afweging van het welzijn en de risico’s.

8.Aandacht voor diversiteit: Homoseksualiteit kan in verpleeghuizen nog steeds een lastig te bespreken thema zijn. Zeker in huizen met oudere bewoners die opgroeiden in een tijd waarin seksuele diversiteit vooral werd afgekeurd. Er is een keurmerk, de zogenoemde Roze Loper, geïntroduceerd om zorginstellingen te stimuleren aandacht te besteden aan seksuele diversiteit. Het is een officieel certificaat om sociale acceptatie en zichtbaarheid van seksuele diversiteit en genderidentiteit in zorg en welzijn te vergroten. Het initiatief van de Roze Loper is begonnen bij COC Nijmegen met een enthousiaste groep roze senioren die zich afvroeg: wat gebeurt er als ik straks naar het verzorgingshuis moet? Kan ik dan nog mezelf zijn of moet ik opnieuw de kast in?
Verzorgend personeel: Ook belangrijk, hoeveel verzorgers zijn er overdag? En ’s nachts? Hoeveel vrijwilligers werken er? Hoe groot zijn de leefgroepen en hoeveel verzorgers/verplegers zijn daar aan het werk? Hoe gaat het met medicijnen toedienen? Is er ook een arts? Een psycholoog? Hoe ziet de zorg eruit in de weekenden? En in de vakantieperiodes? Blijft de bezetting dan op peil?

9.Eten en drinken: Wordt er in het verpleeghuis gekookt? Krijgen de bewoners gezonde maaltijden, bereid met gezonde voedingsstoffen, groenten en fruit? Is er de hele dag voldoende te drinken? Kunnen mensen ook zelf iets te drinken pakken? Mogen zijn eten op de tijden die zij gewend zijn? Wordt erbij kleinschalig wonen samen met hen gekookt en is er bijvoorbeeld een menucommissie die in overleg de maaltijden samenstelt?

10.Toiletbezoek en douchen: Veel (zwaar) dementerende mensen worden maar twee keer per dag verschoond. In de ochtend en in de avond. Vaker verschonen is te bewerkelijk. Lopen de mensen vrijwel de gehele dag met incontinentiemateriaal? Vraag hiernaar in het verpleeghuis dat u op het oog hebt. Als uw partner of familielid zelf nog naar de wc kan, is er dan begeleiding aanwezig? En hoe vaak worden de bewoners gedoucht?

11.Extra Kosten: Wat zijn de extra kosten? Moet er voor de was betaald worden? Voor de dagbesteding? Voor een advocaatje of een glaasje port op vrijdagmiddag of voor het eten?

12.Contact met de organisatie: Het is gebruikelijk dat u ieder half jaar een gesprek voert de EVV-er (eerstverantwoordelijke) of contactpersoon). Waar gaat zo’n gesprek over? En waar kunt u zelf met uw vragen of problemen terecht? Kun je met je naaste naar het restaurant, maar ook op de kamer van je naaste blijven. Is er voldoende privacy voor een rustig gesprek als u op bezoek komt? Kun je als mantelzorger altijd op bezoek komen of gelden er bepaalde regels?

13.Kunnen bewoners in principe opstaan, naar het toilet gaan en naar bed gaan wanneer ze willen.

14.Mag je eigen spullen of huisdieren meenemen?

15.Behoudt uw naaste de eigen huisarts of wordt het de specialist ouderengeneeskunde?

Zicht op geld – VerpleeghuisVoordeel

Gaat uw partner in een verpleeg- of verzorgingshuis wonen? Dan zit u volop in een emotionele periode. Een periode van afscheid nemen, loslaten en mogelijk schuldgevoelens. Ondanks al die emoties wordt wel van u gevraagd om belangrijke keuzes te maken. Keuzes die ook gaan over geld. Veel senioren met een partner in een zorginstelling maken zich zorgen over hun geldzaken. Zicht op Geld – opgericht vanuit een mantelzorgster – neemt die zorgen weg én zorgt ervoor dat zij gemiddeld €7.000 per jaar meer te besteden hebben (gegevens oktober 2021). Meer informatie op https://www.verpleeghuisvoordeel.nl

De bouw en inrichting van verpleeghuizen voor mensen met dementie
Dementievriendelijk interieur is interieur speciaal ontworpen om mensen met dementie een zorgelozer leven in het verzorgingstehuis te kunnen bieden.
Middels de omgeving, de inrichting en de benadering wordt getracht zoveel mogelijk aan te sluiten bij de belevingswereld van iemand met dementie. Bewoners moeten de omgeving herkennen. Positieve prikkels in de gangen, prettige maar ook functionele verlichting en praktische, maar vooral gezellige huiskamers. Het gevoel van thuis wordt op een nieuwe plek gecreëerd. Het samen rond de tafel zitten met rinkelend servies. Het zien en ruiken dat er lekker wordt gekookt. Of de was die gevouwen wordt in de huiskamer.

Waar moeten we rekening mee houden bij de bejegening, de bouw en de inrichting van het huidige en toekomstige verpleeghuis (al dan niet kleinschalig). Waarom herkennen mensen met dementie hun eigen foto niet meer en hoe komt het dat ze voortdurend op zoek gaan naar hun moeder.

Wat is de reden toch van dat vreselijke gillen en die enorme loopdrang bij mensen met dementie … met alle valgevaren van dien.

Wat gebeurt er in hun hersenen en hoe reageert het beschadigde brein op stilte, onverwachte prikkels en gehaaste verzorgenden. Lees meer in het boek “Het dementie brein (omgaan met probleemgedrag)”van Anneke van der Plaats en Gerke de Boer of hun websites https://www.breincollectief.nl en https://www.gerkedeboer.nl .

Hoe maak je een definitieve keuze?
Heb je eenmaal een beeld van de voorzieningen die in aanmerking kunnen komen, neem dan je naaste mee om daar te gaan kijken. Ga bijvoorbeeld een paar keer koffiedrinken in verschillende verpleeghuizen. Zo ervaar je de sfeer. Veel instellingen organiseren regelmatig een open dag. Praat met gasten, bewoners en leden van de cliëntenraad en vraag naar hun ervaringen. Persoonlijke verhalen geven een goed beeld van het leven in een bepaalde instelling.

Let bij je bezoek van een instelling bezoekt goed op zaken die belangrijk voor je zijn.
1.Is het huiselijk ingericht?
2.Zijn de bewoners actief of hebben ze niks te doen?
3.Is het er rustig of zijn er veel (afleidende) geluiden?
4.Hoe spreekt het personeel de bewoners aan? Gebeurt dit met respect, bijvoorbeeld voor de seksuele of culturele geaardheid van je naaste?

Kortom, voel je er thuis of heb je het gevoel dat je naaste zich er thuis gaat voelen? Of is het toch totaal anders? Blijf ook dichtbij je eigen gevoel. Immers, als je zelf verhuist, laat je naast rationele overwegingen – andere baan – ook het gevoel mee spelen “in deze wijk of dit dorp ga ik me zeker thuis voelen”.

Als je alle aandachtspunten hebt meegewogen en de sfeer hebt geproefd, heb je een goed beeld om die keuze te maken die het beste bij jullie past. Bronnen – naast eigen praktijkervaringen – https://www.dementie.nl en https://www.ikwoonleefzorg.nl .

Film: “Ken je mij?” – Een zoektocht naar de betekenis achter gewoonten en activiteiten van mensen met dementie
De film vertelt het verhaal van mensen met dementie, hun naasten en betrokken professionals over de ingrijpende verhuisperiode van huis naar verpleeghuis. Welke gevolgen heeft zo’n drastische gebeurtenis op datgene wat van betekenis is voor de persoon met dementie en zijn naasten?

‘Als je altijd gewend bent om op een stoel voor de televisie in slaap te vallen, dan is het fijn dat je dit ook kan doen in verpleeghuis. Maar soms moet je ook dieper zoeken. Soms moet je zoeken naar de vraag achter de vraag’.

WZH deelt graag de film met een ieder die betrokken is bij dementie om het gesprek aan te gaan; hoe ontwikkelen we zorg vanuit de behoefte en betekenisvolle activiteiten van mensen met dementie. Kijk de film op https://youtu.be/ymuV0KwWwQ4 .

Wet bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) tot en met 2019
Soms gaat het thuis niet meer; dan komt het ook voor dat ouderen niet naar een verpleeghuis willen. Het gaat dan om mensen met een stoornis van wie gevreesd wordt dat ze zichzelf of anderen iets aandoen en die behandeling weigeren. Het is een laatste redmiddel. Bij ouderen heeft het ook te maken met het krimpende sociale netwerk van familie, vrienden en overbelaste mantelzorgers. Er zijn minder verzorgingshuizen waardoor mensen uiteindelijk in hun eigen omgeving vastlopen.
In de Wet Bopz staan de rechten van cliënten tijdens een onvrijwillige opname in een psychiatrische instelling, een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking of een verpleeghuis voor dementerende ouderen. De Bopz geldt tot 1 januari 2020.
Voor wie geldt de Wet Bopz?
De Wet Bopz geldt voor:
1.gedwongen opnamen en behandelingen in de psychiatrie
2.de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
3.de psychogeriatrie (ouderenzorg voor mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals dementie).
Op 1 januari 2020 wordt de Wet Bopz vervangen door twee nieuwe wetten:
1.De Wet verplichte ggz voor mensen met psychiatrische aandoeningen
2.De Wet zorg en dwang voor mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals dementie.
Meer informatie op https://www.dwangindezorg.nl/rechten/wetten/wet-bopz en lees meer in Rechter aan huis – 80-plussers steeds vaker gedwongen opgenomen

Meer info
Een praktisch hulpmiddel is een handzaam kaartje de ansichtkaart van IDE

Een animatiefilmpje “Meervoudig kijken naar probleemgedrag” staat https://vimeo.com/291461734
Er is een richtlijn van  Verenso Richtlijn Probleemgedrag Verenso
Op de website staat de wet- en regelgeving https://www.dwangindezorg.nl/rechten/wetten/wet-bopz met ook het BesluitZorgendwangStaatsblad-2019-197
Lees meer op de website van de overheid https://www.dwangindezorg.nl/dementie
Vilans heeft een Alternatievenbundel vrijheidsbeperking: Deze uitgave voor alternatieven vrijheidsbeperking besteedt aandacht aan vrijheid om uw eigen leven in te richten in brede zin. De bundel geeft ook een up-to-date overzicht van de technologische oplossingen zoals domotica en GPS-trackers die ingezet worden om de vrijheid van cliënten te vergroten. Veel van de nieuwe alternatieven zijn ook bruikbaar in de thuissituatie of kleinschalige woonvormen.

Hierdoor kan iemand zijn gedrag niet meer uit zichzelf sturen. Het gedrag van mensen met dementie wordt dan ook volledig bepaald door de omgeving.

De omgeving bestaat uit:
de fysieke omgeving: architectuur, de bouw en inrichting van het gebouw, de huiskamers, de buitenruimte, sanitaire ruimtes, de gangen, beleefplekken, licht en geluid;
werkprocessen: de broodmaaltijd, de warme maaltijd, tijdsbesteding, dagstructuur en zingeving;
communicatie en bejegening van – en met mensen met dementie en collega’s.

Deze punten hebben ook samen invloed op het welbevinden en het welzijn van mensen met dementie. Lees meer op https://breincollectief.nl .

Vereenvoudiging hulpmiddelenzorg voor cliënten in een Wlz-instelling per 1 januari 2020
Hulpmiddelen voor cliënten die in een Wlz-instelling (verpleeghuis)  wonen worden nu vanuit vier regelingen geleverd: de Wlz, de Zvw, de Wmo 2015 en soms ook de WIA. Bovendien verschillen de regels voor cliënten met behandeling en cliënten zonder behandeling in de instelling. Deze ingewikkelde regelgeving wordt vereenvoudigd vanaf 1 januari 2020. Lees meer in Overheveling hulpmiddelen naar de WLZ
Bron – juli 2019 –  https://www.informatielangdurigezorg.nl/hulpmiddelenzorg-wlz

Dementiezorg – aandacht voor het individu
Met de steun van partners, buren en vrienden is het voor veel mensen met dementie mogelijk om langere tijd prettig thuis te wonen. Vaak raken mensen met dementie de regie over hun eigen dagbesteding kwijt. Ze kunnen zich bijvoorbeeld niet meer herinneren of ze al ontbeten hebben of wat ze die dag van plan waren te gaan doen.
Brentano biedt zorg en ondersteuning thuis en in onze verpleeghuizen.

De wijkverpleegkundigen en casemanagers werken samen met ketenpartners zoals ouderenadviseurs, welzijnsorganisaties, huisartsen, vrijwilligersorganisaties en andere zorginstellingen om dementiezorg voor elke cliënt persoonlijk van begin tot einde goed te organiseren. In alle gevallen zorgen zij er voor dat zij de cliënt echt leren kennen en blijven in gesprek over iemands veranderende behoeften en wensen. Lees meer in Dementiezorg – aandacht voor het individu

Ouderen in zorghuizen: broze mensen én leefplezier
Met elkaar in gesprek over kwaliteit van verpleeghuiszorg:

Wat is goede zorg voor bewoners? Wat moeten de zorghuizen doen?

In deze publicatie lees je een samenhangende visie op kwaliteit van intramurale ouderenzorg. Hierbij staat de bewoner centraal, maar het gaat ook om de medewerkers. Sommige mensen vinden het een verademing als ze naar een woonvorm voor 24-uurszorg kunnen, maar de meesten zijn helemaal niet blij om dit te doen. Ze hebben gezondheidsproblemen die het leven niet eenvoudiger maken. Het uitgangspunt is daarom ‘er het beste van te maken’.
De publicatie is bedoeld om met elkaar duidelijk te krijgen wat goede verpleeghuiszorg is; om het gesprek binnen de woonvormen te stimuleren. De tekst – met bijgesloten checklist – helpt bij de samenspraak tussen bewoners, mantelzorgers, vrijwilligers en zorgprofessionals. Lees meer in Ouderen in zorghuizen Waardigheid en Trots .

Het grote taboe bij moslims op het verzorgingstehuis – In verzorgingstehuis Şefkat in Boxtel wonen Turkse en Marokkaanse Nederlanders
Omdat thuis wonen echt niet meer ging. „Het voelde als een verlies, dat we niet voor hem konden zorgen.” In Nederland wonen ongeveer 1 miljoen moslims. Welke betekenis geven ze aan hun religieuze identiteit en hoe beleven ze die tussen andere Nederlanders, moslims en niet-moslims? In een reeks artikelen schetst NRC hun levens. Lees meer in Het grote taboe bij moslims op het verzorgingstehuis – In verzorgingstehuis Şefkat in Boxtel wonen Turkse en Marokkaanse Nederlanders

Eigenwijs of eigen regie? Twee uit verzorgingshuis weggelopen senioren gevonden op Duits metalfestival

De politie in Duitsland heeft in het afgelopen weekend een zoekactie in gang gezet, nadat een verzorgingshuis de vermissing van twee oudere mannen had gemeld. De senioren zijn na een lange zoektocht gevonden op het metalfestival Wacken Open Air.

Een woordvoerder van de politie meldt dat de mannen “duidelijk hebben genoten van hun uitstapje”.

De senioren werden zaterdag rond 3.00 uur gevonden op het metalfestival. Ze waren enigszins versuft en gedesoriënteerd. Omdat de mannen liever niet teruggingen naar het verzorgingshuis, hebben de agenten een politie-escorte geregeld.
Een woordvoerder van de politie meldt dat de mannen “duidelijk hebben genoten van hun uitstapje”. Bron diverse media augustus 2018.

Persoonsgerichte zorg. Al in 1966. Wat zie je zuster? Kijk eens wat beter – kijk eens naar …. mij
In een Engels ziekenhuis stierf een oude vrouw op de geriatrische afdeling. Toen de zuster die haar in de laatste levensfase had verzorgd, het kastje naast het bed opruimde, vond ze daarin geen voorwerpen van enige waarde. Maar wel lag er een vel papier in, dat de oude vrouw met moeizaam gevormde lettertjes had volgeschreven.

Dit gedicht werd in 1966 geschreven en zegt nog veel over persoonsgerichte zorg.

Elke leerling of eigenlijk iedereen die met (oudere) mensen werkt, moet deze brief eigenlijk hebben gelezen. De mens achter de mens.

Luister en zie op https://www.youtube.com/watch?v=LOtNdn_GsMc (het leven wordt verteld) of beelden met zang over haar verhaal en beleving

Deze film is gemaakt door medewerkers binnen de zorginstelling Omring.. https://www.youtube.com/watch?v=TmTmBNg2w1o&sns=em Lees meer in  Wat zie je zuster Kijk eens wat beter – kijk eens naar …. mij. mij 

Belevingsgericht Zorgen en persoonsgerichte zorg
Bij belevingsgerichte zorg staat de bewoner centraal met behoud van alle aspecten van zijn/haar levensstijl en gewoonten. Het is de zorg die afgestemd wordt op beleving, behoeftes en wensen van de bewoner met als doel dat de bewoner zich gekend weet, gesteund voelt en het gevoel van eigenwaarde positief beïnvloed wordt. Net als persoonsgerichte zorg is het een begrip en een woord dat pas betekenisvol wordt als je het in de praktijk brengt.

Immers, als je verhuist naar een andere woning en je bent gewend om laat op te staan, ga je dan opeens vroeg op staan? Waarom zu dat dan wel in een verpleeghuis moeten? Of als je juist – als boer- gewend was heel vroeg op te staan of als cafébaas juist heel laat naar bed ging? En als je gewend bent je eten wat te prakken? En, als je gewend bent om niet met mes en vork maar met een lepel de nassi te eten? Of na het opstaan nog even in je pyama rond te blijven lopen? Kortom, waarom van je gewoonten veranderen als je naar een verpleeghuis gaat? Lees meer op https://imoz.nl/ of https://gerkedeboer.nl/ of kijk naar de film op https://www.youtube.com/watch?v=w9Z-GQVX3kE

Levensverhalen en dierbare herinneringen vastleggen; belangrijk voor betekenisgeving en voor goede zorg
Steeds meer verpleeghuizen vragen familie van nieuwe bewoners om het levensverhaal op papier te zetten. Dat is om goede zorg te kunnen geven. Het levensverhaal vastleggen kan ook voor de naasten zelf veel betekenen.

Iemands levensverhaal kennen helpt zorgverleners om de bewoner te begrijpen, aan te sluiten bij diens gewoontes en voorkeuren en om betekenisvol contact te maken. Voor familie kan het vastleggen van de levensgeschiedenis van de geliefde een betekenisvolle bezigheid zijn, die het inzicht verdiept in diens geschiedenis, en vaak ook die van zichzelf. Daarnaast vormt het levensboek later een blijvende herinnering.

Zorgverleners hebben behoefte aan een beknopte samenvatting van de belangrijkste gebeurtenissen en personen in de verschillende fasen van iemands leven: kindertijd, schooltijd, volwassenperiode en de periode van het ouder worden. Dit kan worden weergegeven met teksten, foto’s of andere afbeeldingen. Foto’s en afbeeldingen in het levensboek hebben als extra functie dat ze gebruikt kunnen worden om met de betrokkene zelf herinneringen op te halen. Lees meer op https://www.innovatiekringdementie.nl .

Videoreeks liefdevolle persoonsgerichte zorg
Veel organisaties in de ouderenzorg maken momenteel de omslag naar persoonsgerichte zorg, met meer ruimte en aandacht voor de persoonlijke wensen en verlangens van bewoners.
Om hierbij te ondersteunen, ontwikkelde Leyden Academy de gratis video Liefdevolle zorg in de praktijk. De 19 korte video’s brengen elk een herkenbare praktijksituatie in beeld, die inspireert en aanzet tot een gesprek over goede zorg. De videoreeks is beschikbaar op YouTube

https://www.youtube.com/playlist?list=PLRkQIuHAo1rz1NfTnfZ-wI_qacn54he2q

De e-learning Leren over dementie
Hoe kun je er als zorgmedewerker voor zorgen dat iemand met dementie zich prettig voelt? Hoe kun je onbegrepen gedrag bij mensen met dementie voorkomen? En als dit gedrag toch ontstaat, hoe kun je er dan het beste mee omgaan? Deze vragen staan centraal in de e-learning Leren over dementie.
Zorgen voor mensen met dementie kan soms een uitdaging zijn. Om op een persoonsgerichte manier voor iemand te kunnen zorgen is het belangrijk dat je iemand persoonlijk kent, zodat je aan kunt sluiten op iemands behoeften en voorkeuren. Omdat dementie een complexe aandoening is, start de e-learning met het opfrissen van de kennis over de meest voorkomende vormen van dementie.

Ook wordt er aandacht besteed aan onbegrepen gedrag en de bewustwording van wat jouw rol kan zijn in het ontstaan en/of voorkomen van dit gedrag. De volgende typen gedragingen worden behandeld: agressief, apathisch, afhankelijk, achterdochtig en rusteloos gedrag.
Deze persoonsgerichte benadering wordt in het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg niet voor niets geassocieerd met goede verpleeghuiszorg. Daarbij onderschrijft het Kwaliteitskader ook het belang van deskundigheidsbevordering voor o.a. verzorgend personeel. In de e-learning staat daarnaast een methodische manier van werken rondom onbegrepen gedrag centraal. Dit sluit aan bij de 8 kernelementen van onbegrepen gedrag die de Inspectie voor de Gezondheidszorg als uitgangspunt neemt voor het toezicht in de zorg voor mensen met dementie.
Bron Trimbos Instituut 11 september 2018; lees meer op https://www.lerenoverdementie.nl/

Zes pijlers om onbegrepen gedrag te verklaren
Ieder mens heeft een eigen manier om zich staande te houden in het leven. Om beter te kunnen omgaan met complex gedrag in het verpleeghuis is het zaak dat je de bewoner goed kent. Het  vinden van oorzaken van onbegrepen gedrag bij bewoners en het beïnvloeden daarvan is niet gemakkelijk. Maar het kan! Ook in situaties die niet te doorbreken lijken, zijn er manieren om tot een oplossing te komen. Gerben Bergsma, verpleegkundige en gespecialiseerd in probleemgedrag en teams, geeft een aantal uitgangspunten en handvatten voor het omgaan met onbegrepen gedrag in verpleeghuizen. ‘Pas als je het gedrag kunt verklaren, kun je op zoek naar manieren om onbegrepen gedrag te veranderen.’ Lees meer in Zes pijlers om onbegrepen gedrag te verklaren

Toolbox om zinvol contact te maken met ouderen met dementie
Ouderen met dementie in verpleeghuizen hebben behoefte aan zinvol contact. Er zijn veel tips en voorbeelden. Ga ook uit van het levensverhaal van de mensen zelf zodat zij zich in het contact herkennnen en erkend voelen. Reliëf heeft samen met Zinnig Zorgen een Toolbox ontwikkeld vol tips en ideeën voor betekenisvol contact met ouderen met dementie. Deze box is te gebruiken door familie en vrijwilligers en helpt ouderen met dementie te ervaren dat er aandacht voor hen is.

Bingo is populair. Er is echter meer dan bingo! In deze toolbox vindt u een eenvoudig te gebruiken overzicht van werkvormen en materialen waarmee familie en vrijwilligers zinvol contact met een bewoner of een groepje bewoners kunnen hebben. Zinvol contact hebben: dat is het doel van de toolbox. Lees meer in de Toolbox Betekenisvol Contact

Leven met dementie; er kan méér dan je denkt!
Folder voor familie en zorgverleners: Voor mensen met dementie worden veel dingen steeds lastiger, maar levensbehoeften blijven hetzelfde en er kan méér dan je denkt!

In deze folder van IDé krijgt u praktische tips voor een leven met meer vrijheid. Lees meer op https://www.innovatiekringdementie.nl/ of in de Folder Leven met dementie

Hoe een 97-jarige ouderen en zieken opbeurt met zijn pianospel
Activiteiten zijn belangrijk voor mensen met dementie. Heel veel verpleeghuizen weten daar vorm en inhoud aan te geven. Ook met vrijwilligers. Willem van Vollenhoven is 97 jaar en speelt vijf dagen in de week piano in verpleeghuizen en verzorgingshuizen, in wijkcentra en bij mensen thuis. Weer of geen weer. Al 25 jaar lang. Wie doet zoiets nou, krijgt hij wel eens te horen. ‘Ik breng de mensen graag wat vrolijkheid en gezelligheid.’ Lees meer in  Hoe een 97-jarige ouderen en zieken opbeurt met zijn pianospel

Tovertafel
Nieuwe technologie is een hulpmiddel bij activiteiten.

Speelse interactieve lichtprojecties verleiden kinderen, volwassenen en ouderen om in beweging te komen en samen plezier te hebben. Lees meer op https://tovertafel.nl/

Met snoezelkussens wordt het leven met dementie aangenamer
Er was al een snoezelkar met effecten als licht, geluid en geur in Wijk bij Duurstede, een snoezelkamer met sterrenhemel in Wateringen en in Zutphen worden dit jaar meer snoezelkussens voor mensen met dementie geproduceerd.
Het viel Loes Vos op dat er weinig geld is voor de zorg en dat begeleiders overvraagd worden. Het was 2010 toen ze als begeleider niet aangeboren hersenletsel uit de zorg stapte.

Ze bedacht het snoezelkussen. Anno 2018 maakt ze er honderden per jaar, voornamelijk op verzoek van zorginstellingen. „Mensen met dementie krijgen soms speelgoed dat eigenlijk bestemd is voor kinderen. Maar het zijn helemaal geen kinderen.

Ik wilde een kussensloop maken waar ze zich de hele dag mee kunnen amuseren.” Lees meer in Met snoezelkussens maakt Loes uit Zutphen leven met dementie aangenamer   of op de website https://www.snoezelkussen.nl

De CRDL (cradle) – interactief zorginstrument voor contact leggen
De CRDL (cradle) is een interactief zorginstrument dat aanraking tussen  mensen vertaalt in geluid.

Dit maakt nieuw contact mogelijk voor mensen die moeite hebben met communicatie en sociale interactie – zoals mensen die lijden aan dementie, autisme of een verstandelijke beperking- én hun omgeving. De CRDL helpt het isolement van mensen te doorbreken wanneer een normaal gesprek niet meer goed mogelijk is.
Het instrument maakt een contact mogelijk waaraan gebruikers gelijkwaardig kunnen deelnemen, ongeacht hun cognitieve vermogens. Iedere deelnemer heeft gelijke mogelijkheden het contact te initiëren en invloed uit te oefenen op de interactie.
Meer info op https://crdlt.com/

Op het juiste moment het juiste doen op de juiste manier. Daar draait het om in de langdurige zorg. Dat verhoogt de kwaliteit en vermindert de kosten. Maar hoe weet u wat juist is? Wat werkt en wat niet? In de gehandicaptenzorg en ouderenzorg zijn veel goede interventies ontwikkeld. Toch zijn ze voor andere professionals vaak moeilijk te vinden en te vergelijken. Zoekt u een geschikte interventie, dan kunt u daarvoor de databank raadplegen van Vilans. Lees meer op http://www.databankinterventies.nl/interventies .

Samen zingen en herinneringen ophalen
Sing-a-long Heiloo is een community voor mensen met geheugenproblemen én hun mantelzorgers. Sing-a-long Heiloo is opgericht door Maartje de Lint en wordt ondersteund door professionele musici en muzikale vrijwilligers. Samen zingen is het middel voor verbinding en contact! Verder is er ruimte om kennis en persoonlijke verhalen te delen. Kijk de video
https://www.youtube.com/watch?v=yFZHFl6e1iI

Zingen als sleutel naar verborgen herinneringen
Kijk naar de video https://www.youtube.com/watch?v=kxkb4rHfVlg
De impact van muziek – hoor meer op https://youtu.be/jOxP3BEgVtQ

Bij dementie en alzheimer denken we aan geheugenverlies. Maar bepaalde herinneringen blijven veel langer intact dan andere. Bijvoorbeeld die aan muziek. “Muziek behoudt je eigenheid,” volgens alzheimer-experts. En juist daarom hebben patiënten met dementie er zo veel baat bij om naar hun favoriete melodieën te luisteren. Zelfs als hun ziekte zich in een vergevorderd stadium bevindt. Henry is een in zichzelf gekeerde man met alzheimer. Maar geef hem een koptelefoon met zijn favoriete liedjes van Cab Calloway en hij komt letterlijk weer ‘tot leven’. Lees meer in Waarom we vaker muziek moeten luisteren met iemand met dementie

Muziek en dementie – Hanzehogeschool lectoraat Lifelong Learning
Muziek kan de kwaliteit van leven van mensen met dementie en de communicatie met mensen in hun directe omgeving bevorderen. Het aantal mensen met dementie neemt de komende jaren toe en het werken met ouderen waaronder mensen met dementie, kan een belangrijk nieuw werkveld zijn voor (toekomstige) musici.
In samenwerking met partners uit de gezondheidszorg en de muziekprofessie heeft het lectoraat Lifelong Learning in Music twee jaar gewerkt aan een trainingsprogramma voor het geven van interactieve muzikale workshops aan mensen met dementie. Momenteel wordt dit programma aangeboden in de Master of Music aan het Prins Claus Conservatorium en aan musici die zich graag willen bekwamen in dit specialisme. Op diverse plekken in Nederland zijn musici naar aanleiding van deze training inmiddels aan het werk met mensen met dementie.

De training voor musici die zich willen specialiseren in het werken met mensen met dementie is ontwikkeld op basis van onderzoek en pilots aan het Prins Claus Conservatorium (Groningen) en het Koninklijk Conservatorium (Den Haag). Daarbij is ook intensief op locatie gewerkt in verzorgingshuizen in Haren en Den Haag.
Van 2010 tot 2012 heeft het lectoraat Lifelong Learning in Music onderzoek gedaan naar de praktijk van Music for Life. Music for Life is een gezamenlijk project van Wigmore Hall Learning en Dementia UK, in samenwerking met Jewish Care, gericht op het ontwikkelen van interactieve muziekworkshops voor mensen met dementie en hun verzorgenden.
Meer informatie (info website december 2018) in  Muziek en dementie Hanzehogeschool  of op
https://www.hanze.nl/nld/onderzoek/kenniscentra/kenniscentrum-kunst-en-samenleving/lectoraten/lectoraten/lifelong-learning-in-music/kennisbank/kennisbank-muziekprofessionals/muziek-en-dementie

Uitgangspunten van muziektherapie bij mensen met dementie
Muziek roept herinneringen op. Muziek is in onze persoonlijke geschiedenis [vaak ongemerkt] gekoppeld aan belangrijke gebeurtenissen. Wanneer wij deze muziek weer horen, worden herinneringen en de bijhorende gevoelens opgeroepen.

Via muziek is het dus mogelijk om een stuk van je eigen levensgeschiedenis op te roepen.
Bij mensen met dementie gaan door de dementie steeds meer delen van de levensgeschiedenis verloren, die verbaal niet meer toegankelijk zijn. Door middel van muziek kunnen mensen met dementie herinneringen opnieuw beleven en dit werkt identiteitsversterkend. Muziek roept emoties op.
Meer informatie bij Nederlandse Vereniging voor Muziektherapie op https://www.nvvmt.nl/

Muziektherapeutische liedbundel voor Turkse migranten met dementie
”Müzik Ruhun Gıdasıdır” (muziek voedt de ziel) is een muziektherapeutische liedbundel voor Turkse migranten met dementie van Yesim Saltik.

Het is een hulpmiddel die ingezet kan worden door muziektherapeuten binnen de muziektherapie.
De samenstelling van de bundel is gebaseerd op beschikbare wetenschappelijke literatuur over de inzet van muziektherapie bij dementie, inzet van muziektherapie binnen de Turkse geschiedenis en ervaringen vanuit de praktijk.

Yesim Saltik (1993) is een Turks-Nederlandse muziektherapeut. Ze is afgestudeerd aan de opleiding Muziektherapie (ArtEZ Conservatorium te Enschede) en raakte geïnspireerd door haar voorouders en muzikale achtergrond. Het repertoire is bespeelbaar op alle Westerse akkoordinstrumenten, zonder dat de traditionele Turkse klank van de volksliederen verloren gaat.

Plezierige dagritme ondersteuning via de TV in de (gezamenlijke) huiskamer
Stichting STV GeheugenVenster levert een speciaal beeld- en muziekprogramma aan zorginstellingen, verpleeghuizen, zorgvilla’s en locaties voor kleinschalig wonen en groepswonen. Het muziek- en beeldprogramma stimuleert en voedt het brein en draagt effectief bij aan een betere kwaliteit van leven.

Het muziek- en beeldprogramma wordt ingezet ter ondersteuning van het dagritme, met handreikingen voor reminiscentie en het gezamenlijk doen van activiteiten. Het STV dagprogramma ondersteunt zowel de bewoner met dementie, hun bezoek, de vrijwilligers, de activiteitenbegeleiding en het verzorgend personeel. Lees meer op https://geheugenvenster.nl/

Zorgrobots

Domotica helpt ook bij activiteiten. Niet iedereen is daar voor maar ook oudere mensen kunnen daar plezier aan beleven.

Eten en Welzijn
Lekker en gezond kunnen eten en drinken in een gastvrije omgeving is een belangrijke basis voor welbevinden en vitaliteit, óók in de zorg De stichting met als missie om het eten en welzijn van patiënten, cliënten en burgers te verbeteren.

De stichting Eten+Welzijn voelt de urgentie – in maatschappij, zorg en politiek – om stappen te zetten op het gebied van eten en welzijn in de zorg. Enerzijds door het verbinden van kennis en initiatieven op dit gebied en, minstens zo belangrijk, om verbeteringen te implementeren in de praktijk. De onafhankelijke stichting wil hieraan een lerende en activerende invulling geven. Gericht op een integrale aanpak en een doelgroep- en mensgerichte werkwijze. Lees meer op https://www.etenwelzijn.nl
Om het eten in zorgorganisaties te verbeteren, is een lerende community opgericht.

Het richt zich op ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen en GGZ-instellingen. Het gaat uit van kwaliteitssysteem op het gebied van eten en welzijn: LEEV, wat staat voor Leren en Verbeteren.

Met LEEV, een initiatief van de nieuwe stichting Eten+Welzijn, krijgen deelnemers 360° inzicht in hun prestaties op het gebied van eten en welzijn. Daarmee maken ze vervolgens de keuze op welke thema’s zij willen verbeteren. Centraal staan de thema’s: verduurzaming, gezondheid, maaltijdbeleving en positieve zorg (Bron Zorg voor Beter 23 aug 2018)

Meer vrijheid met minder vrijheid beperkende maatregelen.
De afgelopen jaren is er meer aandacht voor het zoeken naar meer vrijheid voor cliënten (i. p. v. minder VBM = vrijheidsbeperkende maatregelen ). Veel alternatieven zijn ook bruikbaar in de thuissituatie of kleinschalige woonvormen.

Soms bestaan alternatieven uit eenvoudige hulpmiddelen die je overal kunt kopen. Denk bijvoorbeeld aan een nachtlamp om onveilige situaties te voorkomen.
Soms gaat het meer over bejegening en tegemoet komen aan de voorkeuren van een cliënt zoals het gebruikmaken van muziek of het creëren van een huiselijke omgeving. Soms is het iets heel simpels waar je maar net op moet komen en soms moeten verschillende producten gecombineerd worden om een goed alternatief te zijn. Ook staan er technologische oplossingen in zoals bijvoorbeeld GPS om cliënten zelfstandiger op pad te laten gaan. Lees meer in Ruim 80 alternatieven voor meer vrijheid in de zorg Vilans en op https://www.zorgvoorbeter.nl/

Verminderen van vrijheidsbeperking kan!
Verminderen van vrijheidsbeperking kan! Steeds meer organisaties kiezen voor een non-fixatiebeleid. IDé – Innovatiekring Dementie beloont hen met
het Waarborgzegel Fixatievrije Zorginstelling dat sinds 2011 een kompas en een beloning is voor zorginstellingen die willen excelleren in bewegingsvrijheid voor mensen met dementie.

Zonder onnodige bureaucratie en met het accent op visie, cultuur, permanent leren en nieuwe kansen zien en aangrijpen om bij te dragen aan de levenskwaliteit van mensen met dementie.
De criteria voor het Waarborgzegel Fixatievrij Zorginstelling geven handen en voeten aan het ‘Nee, tenzij’ principe uit de wet Zorg en dwang. Met een driesterrensysteem maken instellingen duidelijk waar ze staan. Lees meer in de Factsheet Fixatievrij waarborgzegel 2017-2019   of in het register fixatievrije organisaties op de website https://www.innovatiekringdementie.nl/register-fixatievrije-zorginstellingen

Zorg voor Vrijheidkaartje
IDé zet zich in voor goede kwaliteit van leven van mensen met dementie. In verpleeg- en verzorgingshuizen, thuis en in het ziekenhuis.

Zij hebben kaartjes uitgebracht waarop in heldere taal de stappen staan die je moet zetten als je met te maken hebt met risico’s of problemen van mensen met dementie of een verstandelijke beperking. Het kaartje is gemaakt voor dagelijks gebruik door verzorgers; een hulpmiddel bij de benadering van problemen.
De tekst is een praktische samenvatting van het zogeheten ‘professioneel wegingskader’ in de Wet zorg en dwang (de kern van het wetsvoorstel), en de Verenso richtlijn probleemgedrag. Lees ook meer op https://www.innovatiekringdementie.nl/

Vrijheid met GPS systeeem
Bewegen en wandelen is goed voor mensen, ook voor mensen met dementie. Onrust ontstaat bij de partner of mantelzorger thuis maar ook bij verzorgenden in een verpleeghuis of andere woonvorm wanneer iemand met dementie alleen naar buiten gaat.

Er zijn meerdere GPS trackers met verschillende mogelijkheden. Een GPS tracker neemt onzekerheid en onrust bij u en de persoon met dementie weg.

In de jaszak, tas of rollator een GPS tracker en u weet altijd waar iemand is via uw online account of smartphone app. U kunt ook een gebied of zone afspreken en ontvang bericht als het gebied of de zone wordt verlaten. Dit worden ook wel beweegcirkels genoemd.  In geval van nood drukt de persoon met dementie op een SOS-knop en u ontvangt hier direct bericht van. Ook kunt u een telefonische verbinding tot stand brengen en met elkaar communiceren.

Beoordeel zelf hoe GPS-systemen mensen met dementie kunnen helpen
Vilans heeft infographics gemaakt als ondersteuning om een keuze te maken in de divers GPS-systemen. Een GPS- of lokalisatiesysteem kan de vrijheid voor mensen met dementie flink vergroten. Er zijn alleen veel verschillende soorten op de markt. Om te beoordelen welk GPS-systeem het beste is, zijn er handige infographics beschikbaar. Deze infographics helpen u om persoonlijke eisen te formuleren.
GPS-systemen helpen professionals of mantelzorgers iemand met dementie terug te vinden, die verdwaald is. Er zit wel veel verschil tussen de diverse GPS-systemen. Denk aan verschil in bereik en al dan niet beschikbare functionaliteiten als een alarmknop, of de optie om meerdere mensen het systeem in te laten zien. Omdat er niet één perfect systeem voor alle cliënten en organisaties bestaat, bevatten de infographics afvinklijsten van Vilans. Bron Vilans https://www.vilans.nl (22 oktober 2018). Lees meer in
de Infographic criteria GPS mensen met dementie thuis
en
de  Infographic criteria GPS mensen met dementie in instelling

Inspiratiebox – Technologie in de langdurende zorg
In januari 2018 verscheen de inspiratiebox – Technologie in de langdurige zorg (meer intramuraal gericht)
Deze inspiratiebox is tot stand gekomen in samenwerking met zorgorganisaties Bartiméus, Dichterbij, Koraal, Schakelring, Solis en SWON. In het project ‘Inclusieve samenleving met inzet van technologie’ onderzocht Vilans hoe de inclusie van hun cliënten vergroot kon worden, met inzet van technologie.

Daaruit zijn de thema’s en technologische oplossingen van deze inspiratiebox voortgekomen. Bron Vilans februari 2019. Lees meer in de Inspiratiebox technologie in de langdurende zorg Vilans januari 2018

Verantwoorde personeelssamenstelling in verpleeghuizen
De stuurgroep kwaliteitszorg heeft normen en uitgangspunten voor een verantwoorde personeelsbezetting in verpleeghuizen vastgesteld. De uitgangspunten zijn aandacht, aanwezigheid en toezicht met een juiste mix van personeelsleden zodat aangesloten wordt op de behoefte en vraag van de bewoners. Aandacht voor veilige zorg maar ook een leuke dag. Lees meer in de   Infographic ACTIZ Verantwoorde personeelssamensteling verpleeghuizen.pdf (002)

Klachtenfunctionaris
Als u een klacht hebt en niet (meer) in gesprek met uw zorgaanbieder wilt of durft, kunt u contact opnemen met de klachtenfunctionaris. De klachtenfunctionaris kan u informeren over de klachtenregeling en bemiddelen tussen u en de behandelaar. Dit is geregeld in de Wet Kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) die op 1 januari 2016 in werking is getreden. De wet regelt dat elke zorgaanbieder in Nederland over een klachtenfunctionaris moet beschikken.

Uit onderzoek blijkt dat mensen niet altijd tevreden zijn over de manier waarop zorgaanbieders hun klacht afhandelen. Het afhandelen van een klacht kan bijvoorbeeld lang duren of gebeurt op een onpersoonlijke manier. Mensen willen zich gehoord voelen. En dat anderen in de toekomst niet hetzelfde overkomt. Mensen kunnen daarom gratis terecht bij de klachtenfunctionaris van de zorgaanbieder. Uit de praktijk blijkt dat een goed gesprek tussen de cliënt en de zorgaanbieder het beste werkt. De klachtenfunctionaris kan zo’n gesprek op gang brengen. Lees meer op
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kwaliteit-van-de-zorg/wet-kwaliteit-klachten-en-geschillen-zorg

Welke voorzieningen zijn er in de Provincie Groningen
In de provincie Groningen is een Netwerk Dementie Groningen waar ook vrijwel alle verpleeghuisorganisaties bij zijn aangesloten.

Meer informatie op https://www.dementiegroningen.nl/netwerk . Niet alle zorgaanbieders zijn lid van dit netwerk.

Zorgaanbieders in de Provincie Groningen
In de provincie Groningen zijn een aantal zorgaanbieders actief die vrijwel allemaal zich van elkaar onderscheiden. Een aantal biedt of alleen thuiszorg of verpleeghuizen. Een aantal hebben verpleeghuizen (Wet Langdurige Zorg WlZ0 en bieden ook thuiszorg aan. Er zijn verpleeghuizen met grote locaties waarin ook kleinschalig wonen op “afdelingen) is maar er zijn ook kleinschalige vormen van wonen in een dorp of wijk. Onder thuiszorg (Zorgverzekeringswet ZvW) valt verzorging en verpleging. Hieronder valt ook casemanagement dementie. Een aantal organisaties hebben afzonderlijke casemanagers dementie in dienst; bij andere zorgaanbieders wordt de taak casemanagement dementie uitgevoerd door de wijkverpleegkundige of dementieverpleegkundige. Ook komt het voordat zij huishoudelijke hulp (op basis van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning WMO) aanbieden. Verder ook palliatieve zorg en aanvullende diensten zoals alarmering, maaltijden en dagactiviteiten. Een aantal organisaties werken in de gehele of een (beperkt) deel van de Provincie Groningen.
Het komt regelmatig voor dat of organisaties hun aanbod wijzigen of dat er nieuwe organisaties bij komen. In uw gemeentegids staan ook particuliere thuiszorgorganisaties; door de vele wijzigingen staan deze hieronder niet opgenomen.

Meer informatie op de websites van deze organisaties
Allerzorg https://www.allerzorg.nl/
BCM Woonzorg http://www.woonzorgbcm.nl
Beter Thuis Wonen https://www.beter-thuis-wonen.nl/
De Blanckenborg http://blanckenborg.nl
De Hoven https://www.dehoven.nl/
Dignis/Lentis https://www.dignis.nl/ en https://www.lentis.nl/locaties/team-290/
Noorderzorg https://noorderzorg.nl
Het Hoge Heem http://www.hethoogeheem.nl
Icare https://www.icare.nl
Joling Zorg https://www.jolingzorg.nl/
Noorderzorg https://noorderzorg.nl
Oosterlengte https://www.oosterlengte.nl/wp/
Thuiszorg Comfort https://www.thuiszorgcomfort.nl/
TSN Thuiszorg https://www.tsn-thuiszorg.nl/
UMCG Thuis https://www.umcg.nl
Vredewold http://www.vredewold.nl/

Westerholm http://www.westerholm.nl/
ZINN https://www.zinnzorg.nl
Zonnehuisgroep Noord https://www.zonnehuisgroepnoord.nl/
NNCZ https://nncz.nl/
Zorggroep Groningen https://www.zorggroepgroningen.nl/
Zorgroep Meander https://www.zgmeander.nl/
Zorgkompas https://www.zorgkompas.net/
De Leyhoeve http://leyhoeve-groningen.nl/

Waardig Wonen http://www.waardigwonen.nl 

Residentie Buitenzorg http://www.residentiebuitenzorg.nl/

Kleinschalige woonvoorzieningen voor mensen met dementie in de Provincie Groningen 
De grote verpleeghuisorganisaties zijn voldoende bekend. De kleinschalige woonvoorzieningen minder en hebben vrijwel geen pr-budget. Daarom een overzicht. In de nieuwsbrief MensenMetDementieGroningen staat regelmatig een beschrijving van een vorm van wonen in de rubriek “Kleinschalig wonen uitgelicht”.
Het is wonen met 24-uurszorg met vaak financiering van de zorg en ondersteuning uit het PGB (persoonsgebonden budget) waarbij de woonruimte inclusief verblijfskosten gehuurd wordt (de kosten verschillen sterk per organisatie). Op de website staat ook bij een aantal een uitgebreidere beschrijving; zie https://www.mensenmetdementiegroningen.nl/wonen-welzijn-activiteiten-zorg/kleinschalig-wonen-en-verpleeghuizen . In het overzicht een korte beschrijving met de links naar de website van de organisatie Kleinschalige woonvoorzieningen voor mensen met dementie in de Provincie Groningen -vs 26 september 2023

Waardig Wonen
Stichting Waardig Wonen biedt kleinschalige, huiselijke woonoplossingen voor  ouderen met dementie.

Huizen voor 5 tot 6 bewoners en een liefdevol zorgteam dat 24 uur per dag voor ze klaar staat. Met tijd voor een spelletje, een wandeling of een afspraak buiten de deur. Want waarom zou je je huiskamer niet meer uitkomen als je dementie hebt? Lees meer op http://www.waardigwonen.nl/ en kijk naar de opname Een kleinzoon verteld op https://www.youtube.com/watch?v=TxZl1YlNE8c

MartiniZorg
De missie van MartiniZorg is om

mensen in de drie Noordelijke provincies zorg, begeleiding, behandeling en een veilige omgeving aan te bieden met hoogwaardige kwaliteit van zorg en ondersteuning aan te bieden, op een wijze die aansluit bij de eigen identiteit en leefwereld van de cliënt. Meer informatie op https://martinizorg.nl .

De Leyhoeve
De Leyhoeve is een wooncomplex

vlak naast de Euroborg in Groningen met appartementen voor 55-plussers en zorgsuites voor senioren met een vorm van dementie of een somatische zorgvraag. Meer info op http://leyhoeve-groningen.nl/

Residentie Buitenzorg 
Residentie Buitenzorg is een WLZ erkende zorginstelling. Van huis uit is hun zorgdienstverlening afgestemd op Indische en Molukse ouderen en ouderen die affiniteit hebben met deze achtergrond. Bij de dienstverlening staan begrippen als warmte, gastvrijheid en respect voorop zodat men zich bij hen ‘senang’ voelt. Uiteraard staat bij hen ook de befaamde Indische eetcultuur centraal als element van het sociaal maatschappelijke leven. Het zorgaanbod bestaat uit dagverzorging, thuiszorg, verpleeghuiszorg, huishoudelijke zorg en maaltijdvoorziening. Het werkgebied omvat de provincies Groningen, Friesland en Drenthe, evenals de regio Twente. Residentie Buitenzorg biedt verpleeghuiszorg op een kleinschalig wijze, dagopvang en thuiszorg.  Meer informatie op http://www.residentiebuitenzorg.nl/

Het Buytenhuis – De Wenakker – Een thuis voor mensen met dementie in Groningen

Comfortabel, gezellig én betaalbaar wonen in een veilig huis voor mensen met dementie waar de mens ertoe doet en waar de omgeving aansluit bij de belevingswereld van mensen met dementie. Dat beoogt Het Buytenhuis.
De eerste locatie De Wenakker aan de Verlengde Hereweg 191 te Groningen opent eind september, begin oktober 2019. Er is plaats voor 15 bewoners.
Het Buytenhuis heeft gekozen voor mooie kleinschalige huizen waar de bewoners zo veel mogelijk leefruimte binnen en buiten hebben. Zij bieden zorg en service op hoog niveau. De locatie is rolstoeltoegankelijk en er zijn liften aanwezig.

Locatie de Wenakker Groningen
De Wenakker, een monumentale en sfeervolle villa aan de Verlengde Hereweg in Groningen, is het eerste verzorgingshuis van Het Buytenhuis. Het bestaat uit 15 kamers voor bewoners, een logeerkamer voor gasten en een nachtkamer voor een verpleegkundige/verzorgende IG die 24/7 aanwezig is. Er is een monumentale woonkamer van bijna 100 m2 met een fantastisch uitzicht over de monumentale tuin. Er is een grote woonkeuken waar iedereen altijd kan aanschuiven. Er is een eigen kok die zorgt voor heerlijke maaltijden met verse ingrediënten. In het huis zijn verschillende activiteitenruimtes, zoals een hobbykamer, een atelier en een tuinkamer. In de hobbykamer is er vijf dagen in de week het ClubHuis voor zowel bewoners als vijf extra daggasten.
Bron en informatie https://www.hetbuytenhuis.nl waar u ook meer informatie kunt krijgen en u zich kunt melden als u belangstelling heeft.

Dit is het huis van je moeder – gewoon leven ook al je dementie hebt De Reigershoeve

Een voorbeeld hoe het ook kan in Zuid-Holland. Er zijn veel voorbeelden hoe vormen van wonen zijn ontstaan die tegemoet komen aan de wens van mensen met dementie als het thuis niet langer gaat. Mensen met dementie willen net als andere mensen na een verhuizing hun leven blijven voorzetten. Zij wonen dan elders na een verhuizing als het thuis niet meer gaat maar leven verder. Mensen blijven leven in een voor hen vertrouwde omgeving in de buurt of streek waar zij geboren en getogen zijn. Op de Reigershoeve is ook plaats voor jonge mensen met dementie. Lees meer in Dit is het huis van je moeder – gewoon leven bij de Reigershoeve   of op de website https://reigershoeve.nl/

Ave Maria, kamperen, kunst, film. Voor ieder wat wils bij Nieuwe Hoeven
Een voorbeeld hoe het ook kan uit Brabant. Kleinschalig wonen in maximaal een groep van 8 mensen in een zo veel mogelijk gewone woon- en leefomgeving. Dementie is een syndroom waarbij de hersenen informatie niet goed meer kunnen verwerken. Mensen met dementie vertonen soms onnavolgbaar gedrag. Het is de taak van de zorgprofessional om daar zo respect- en liefdevol als mogelijk mee om te gaan. Niet alleen voor de cliënt zelf, maar zeker ook voor de naasten. Bij Nieuwe Hoeven van BrabantZorg draait alles om een zo fijn mogelijke dag voor de bewoner met dementie én nauwe samenwerking met naasten. Lees meer in Ave Maria, kamperen, kunst, film. Voor ieder wat wils bij Nieuwe Hoeven

Zorgvilla’s, gasthuizen en particuliere vormen van zorg
Naast de min of meer “traditionele” zorgaanbieders zijn er diverse particuliere initiatieven. Het zijn vrijwel altijd kleinschalige vormen van wonen. De veronderstelling is vaak dat het te duur is. Voor een aantal mensen met een laag inkomen zal dat vast het geval kunnen zijn. Het is verstandig de kosten van het wonen incl. verpleging en verzorging en mogelijke servicekosten te vergelijken met de kosten in een verpleeghuis waar een eigen bijdrage van toepassing. Per saldo is belangrijk wat er overblijft als besteedbaar inkomen.
Daarom blijkt in de praktijk dat deze voorzieningen ook bereikbaar zijn voor een brede groep mensen. Voor de meeste woonhuizen geldt dat een inkomen uit AOW en een klein aanvullend pensioen of eigen vermogen voldoende is. Maar, dat is natuurlijk per individu verschillend.
Een aantal voorbeelden (in november 2019 geen locaties in de Provincie Groningen)

1.Wonen bij September
Bij September wonen mensen met dementie, zoals Alzheimer, in woonhuizen waar liefde, aandacht, betrokkenheid en gezelligheid vooropstaan. September maakt kleinschalig wonen met particuliere zorg mogelijk voor een bredere groep dan alleen vermogende mensen. Zij doen dit door slimmer te organiseren met minder management en meer mensen op de vloer. De woonhuizen van September bevinden zich op plaatsen waar het fijn wonen is. Zij bestaan uit maximaal vijfentwintig appartementen met op de begane grond de gezellige ruime woonkamers en een open eetkeuken. Daar wordt met elkaar geleefd, gekookt, een spelletje gedaan of bijvoorbeeld de was gevouwen. Elke bewoner heeft zijn of haar eigen voorkeuren en we zorgen ervoor dat elke bewoner het dagelijks leven voort kan zetten zoals hij of zij dat gewend is. De ingerichte woonkamer heeft altijd openslaande deuren naar tuin en terras. Gewoon, omdat elk mens het fijn vindt om de vrijheid te hebben om naar buiten te gaan als het lekker weer is. Een warm en huiselijk gevoel, ook voor de familie. Zij zijn altijd welkom, op ieder moment van de dag. Mee-eten vinden zij normaal. Bron en informatie (april 2019) op https://wonenbijseptember.nl/

2.Het Gastenhuis
Het Gastenhuis is een kleinschalige zorgformule voor mensen met dementie. Elk huis wordt geleid door een inwonend zorgechtpaar. Met Het Gastenhuis laten zij zien dat iemands ‘laatste verhuizing’ ook een heel gewone kan zijn. Naar een plek die simpelweg beter past bij een nieuwe levensfase. Zo hopen zij onnodig lang thuis wonen, met eenzaamheid en overbelaste mantelzorgers tot gevolg, te kunnen voorkomen. Zij vinden dan ook alles belangrijk wat u thuis in uw eigen huis ook belangrijk vindt. Warmte, gezelligheid, een mooie en praktische keuken waar dagelijks vers gekookt wordt, een hoekje om je terug te trekken en een fijne tuin waarop je een goed zicht hebt. Een tuin die liefst nog een verlengstuk van je woonkamer vormt. Allemaal dingen waardoor je je thuis voelt en op je gemak. Ook zijn buren, vrienden en kennissen altijd welkom, net als thuis. Het ideale Gastenhuis maakt onderdeel uit van een dorp of buurt. Het voelt toegankelijk en gewoon, en biedt een kleinschalige en huiselijke woonomgeving. Het is niet alleen een plek waar mensen wonen, maar ook een plek waar mensen uit de omgeving samen komen. Bron en informatie (april 2019) op https://hetgastenhuis.nl/

3.Stepping Stones – Passende zorg voor ouderen met dementie
Zij vinden het belangrijk om ouderen met dementie een beschermend en overzichtelijk thuis te geven. Dat betekent sfeervolle en kleine zorgvilla’s waar medewerkers, bewoners en familie elkaar goed kennen.
Zij verdiepen zich in uw levensloop, in de leefgewoontes en zij komen bij voorkeur eerst thuis kijken voordat iemand bij hen komt wonen. Ook maken zij graag kennis met de familie. Elk appartement is met eigen meubilair in te richten en in overleg kunnen huisdieren zelfs meeverhuizen. Op die manier willen zij een echt thuis creëren. Onze medewerkers koken of bakken samen met de bewoners. Ze bakken koekjes, maken een taart of bereiden samen een maaltijd voor. En dat voelt volgens Stepping Stones goed. Bron en informatie (mei 2019) op https://www.steppingstones.nl/onze-zorg/

4.Dagelijks Leven – kleinschalig wonen voor mensen met dementie
Mensen met geheugenverlies blijven, net als iedereen, het liefst zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Er komt echter een onvermijdelijk moment waarop dit niet meer langer kan. Vanaf dat moment is intensieve zorg nodig, die 24 uur per dag beschikbaar is. Dagelijks Leven biedt deze zorg. ‘Gewoon, als thuis’ is daarbij hun missie.
Dagelijks Leven kiest bewust voor écht kleinschalig wonen, voor huiselijkheid, sfeer, samen zijn en samen dingen doen. De vrijstaande huizen staan midden in de samenleving, in een dorp of stad, op loopafstand van voorzieningen. Alle tuinen zijn royaal en geven bewoners ruimte en vrijheid, maar ook geborgenheid. Meer info op https://www.dagelijks-leven.nl/

Bijzonder zorghuis in Den Haag met verstandelijk gehandicapte bejaarden die óók dement zijn
Ook mensen met een verstandelijke handicap worden ouder en kunnen dementie krijgen. Als het thuis niet meer gaat zijn er woonvoorzieningen voor mensen met een verstandelijke handicap.

Als zij dement worden, is soms een heel speciale woonvoorziening nodig namelijk voor oudere demente verstandelijk gehandicapte mensen. Dat kan ook in een woning waar zij als mens kunnen blijven leven zoals in een bijzonder zorghuis in Den Haag waar verstandelijk gehandicapte ouderen wonen die óók nog dement zijn. Lees meer in Bijzonder zorghuis in Den Haag met verstandelijk gehandicapte bejaarden die óók dement zijn

Migranten en verpleeghuizen – Van stamppot tot döner – bij deze verpleeghuizen voelen alle ouderen zich thuis
Het aantal oudere migranten groeit de komende decennia explosief. Nederland telt 325.000 migranten van 55 jaar en ouder. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) schat dat dit aantal zal stijgen tot 819.000 in 2040. Dat betekent dat dan een van de acht ouderen niet in Nederland geboren is. Ter vergelijking: in 1991 was dat een op elke honderd. De zorg in verpleeghuizen zal, net als het straatbeeld, diverser worden. ,,Sinds de migratie op gang kwam, is nooit nagedacht over wat het voor deze mensen betekent om hier oud te worden. Nu groeit de behoefte aan zorg op maat.’’
Raffy is een stukje Nederlands-Indië in Breda. Het verpleeghuis is een schoolvoorbeeld van een voorziening die inspeelt op de migratieachtergrond van de bewoners. Mevrouw Wisse woont al drie jaar in Raffy, een woonzorgcentrum voor Indische en Molukse ouderen. Zelfstandig wonen was geen optie. ,,Ik ben thuis twee keer gevallen en kon niet zelf opstaan.’’ Lees meer in Migranten – Van stamppot tot döner – bij deze verpleeghuizen voelen alle ouderen zich thuis .
Het NOOM maakt zich al jaren ernstig zorgen. Daarom heeft het NOOM in opdracht van het Ministerie van VWS de Leidraad Cultuurspecifieke Zorg ontwikkeld die opgenomen wordt in het VWS – programma Kwaliteit Verpleeghuiszorg, Thuis in het Verpleeghuis. Het Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten (NOOM) is in 2007 opgericht met het doel om alle ouderen met een migratieachtergrond te representeren, zodat een sterke landelijke belangenbehartiging ontstaat. Daarnaast werkt het NOOM aan verbetering van het welzijn van de oudere migranten in brede zin. Meer info op https://www.netwerknoom.nl/

Kosten wonen en zorg
Wat zijn de kosten van wonen en zorg. Vragen als “wat kost het als ik verhuis naar een zorgwoning? En, als ik thuis blijf wonen, wat kost dan de zorg aan huis?” komen vaak voor. Een antwoord op deze vragen hangt van ieders persoonlijke situatie af. Om meer inzicht te geven heeft WoonZ een e-book samengesteld.
Persoonlijke situatie
In dit e-book staan vier persoonlijke situaties centraal. Dit zijn fictieve verhalen opgesteld aan de hand van interviews met senioren. In ieder verhaal “hoppen” we met sprongen van 10 jaar door de levensfases van de senioren heen. Wat speelt er rond het 65ste, 75ste en 85ste levensjaar? Wellicht herkent u zich in een van de situaties of zet het u aan het denken over later.
Eigen huishoudboekjes
Ieder verhaal heeft een eigen huishoudboekje. Met deze huishoudboekjes trachten ze niet compleet te zijn, maar u een idee te geven hoe woon- en zorgkosten van invloed kunnen zijn. Persoonlijke in- en uitgaven bepalen of u voor specifieke regelingen in aanmerking komt en is bepalend voor de hoogte van mogelijke eigen bijdragen.
Experts
Over kosten voor wonen en zorg leven veel vooroordelen. Een team van experts vertelt u in heldere artikelen de feiten. Zij legden een zorgeconoom de meest gehoorde vooroordelen voor.
Hij laat u klip en klaar weten of een vooroordeel waar of niet waar is Bron – maart 2019 – https://www.woonz.nl Lees meer in Kosten wonen en zorg hoe zit dat WOONZ januari 2019

Beleid en ontwikkelingen
Het beleid wordt op landelijk niveau gemaakt vanuit het Ministerie VWS. Ook zijn zorgaanbieders zelf aan de slag gegaan in het programma Waardigheid en Trots.

In het verpleeghuis was mijn oude moeder niets meer dan een punt op een afvinklijstje – 2021 December
Ideeën te over had een hoogleraar en mantelzorger Alles wilde ze eraan doen om het schrale verpleeghuisleven van haar moeder aangenamer te maken. Maar ze stuitte op een muur. Het Systeem verpletterde alles. Ook medemenselijkheid. Lees meer  In het verpleeghuis was mijn oude moeder niets meer dan een punt op een afvinklijstje

Verpleeghuizen kunnen mensen zieker maken – 2021 Oktober
In het debat over de beste manier om ouderen met dementie te huisvesten durft Hilde Verbeek de stelling aan dat ‘verpleeghuizen mensen zieker kunnen maken’. De hoogleraar Zorgomgeving voor Kwetsbare Ouderen aan de Universiteit Maastricht vindt de huidige zorgomgeving van kwetsbare mensen allesbehalve optimaal. Met haar onderzoekslijn hoopt ze die te verbeteren, vertelt zij in dagblad De Limburger.
115 bewoners van verschillende reguliere verpleeghuizen, zorgboerderijen en kleinschalige woonvormen voor ouderen in Limburg en Brabant werden een poos gevolgd. “Deze mensen zaten allemaal in dezelfde vergevorderde fase van dementie en hadden dus evenveel zorg, bijvoorbeeld bij het wassen en aankleden, nodig. Wat bleek: bij de verpleeghuizen waren bewoners 50 procent van de tijd passief. Ze zitten maar te zitten. Doen gewoon niks. Bij de kleinschalige vormen en zorgboerderijen is dat een kwart.”
Mensen met dementie worden apathisch. “Ze raken onderprikkeld, doen niets meer. Daarom moet je ze meenemen. Ze stimuleren iets te doen.” En dat gebeurt, vooral in verpleeghuizen, veel te weinig, is de conclusie van de Maastrichtse hoogleraar. Met haar nieuwe leerstoel hoopt ze hiervoor een pad te effenen. “Dat is nodig, want heel veel mensen worden ouder en ze krijgen zwaardere problemen. Iedereen zegt: je moet zo lang mogelijk thuis wonen en het beleid is daarop gericht. Maar je ziet dat als ouderen in een bepaald stadium van dementie komen, de thuisomgeving niet meer is ingericht om ze te ondersteunen.”
En dan gaan ze meestal noodgedwongen naar een verpleeghuis. “Wat je ziet, is dat het dagelijks leven in de reguliere verpleeghuiszorg, uitzonderingen daargelaten, vrij passief is.”
Het personeel – dat echt de beste bedoelingen heeft, zegt Verbeek in De Limburger- is zich hier vaak niet van bewust. “We hebben hier toch tal van activiteiten, zeggen ze dan. Dat klopt. Maar ons onderzoek laat zien dat slechts een paar mensen meedoen, heel veel niet.” Lees meer in Verpleeghuizen kunnen mensen zieker maken

De Wet Zorg en Dwang is en blijft een gedrocht! – 2021 Mei
Voor een groot aantal betrokkenen een inventarisatie te maken met knelpunten en oplossingsrichtingen.
De Wet Zorg en Dwang leidt nu niet naar beter passende zorg voor kwetsbare mensen thuis maar;
1. verkokerde zorg en hokjesdenken
2. ”vinken” in plaats van nieuwsgierig onderzoeken wat past
3. een enorme toename aan RM en IBS procedures
4. een toename van kosten van 111 miljoen!! per jaar ipv de gewenste bezuiniging van 2.9 miljoen
Ja, het is een ingewikkelde wet….en een ingewikkeld vraagstuk hoe je zorg voor kwetsbare mensen beter kan vorm geven. Probeer te luisteren en heb een heel klein beetje vertrouwen in de mensen die proberen die zorg elke dag weer te leveren.
In de brief d.d. 21 mei 2021 aan de Vaste Commissie is te lezen hoe ALLE betrokken partijen pogen hier toch nog iets van te maken, met concrete suggesties; lees de brief Gezamenlijke-brief-veldpartijen-Reparatiewet-WZD-21-mei-2021

Bouw niet nog meer verpleeghuizen maar biedt passende vormen van wonen – Onderzoek Alzheimer Nederland – 2021 April
Er zijn onvoldoende passende woonvormen tussen thuis en het verpleeghuis in, zo blijkt uit onderzoek van Alzheimer Nederland. Meer dan driekwart van de zorgprofessionals en mantelzorgers vindt het aanbod van woningen en woonvormen voor mensen met dementie niet passend. Bij achteruitgang is alleen het verpleeghuis een optie, maar dit is lange tijd een brug te ver en bovendien heeft men grote weerstand hiertegen. De conclusie is ook dat mensen met dementie hierdoor onverantwoord lang thuis blijven wonen, met crisissituaties tot gevolg.
In het rapport ook een antwoord op
1.Wat voor vormen zouden dit moeten zijn?
2.Wat zijn de woonbehoeften van mensen met dementie en hun mantelzorgers? Lees meer in Nieuwe woonvormen dringend nodig voor mensen met dementie – Alzheimer Nederland – april 2021

Trends in de verpleeghuiszorg voor mensen met dementie: Monitor Woonvormen Dementie 2008-2020 – 2021  Maart

Het voorschrijven van psychofarmaca aan bewoners met dementie is sinds 2008 voor het eerst afgenomen. Ook is de toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen verder afgenomen. Aandachtspunten zijn de visie op keuzevrijheid van bewoners, het accepteren en waarderen van verschillen tussen collega’s en communicatie met familie.

Dit blijkt uit de nieuwe monitor ‘Trends in de verpleeghuiszorg voor mensen met dementie: Monitor Woonvormen Dementie 2008-2020’ van het Trimbos-instituut, gefinancierd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en de deelnemende zorginstellingen.

Aan de vijfde meetronde (2019-2020) hebben 58 woonvoorzieningen deelgenomen, 45% van deze woonvoorzieningen waren een kleinschalige locaties waar uitsluitend mensen met dementie verblijven.

In ieder hoofdstuk van de Monitor komt een thema aan bod dat nauw aansluit bij het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg, zoals de organisatie van de zorg, de kwaliteit van zorg, de personele bezetting, maar ook de inzet van familie als ondersteuning voor de zorg. Enkele positieve ontwikkelingen maar ook verbeterpunten!

1.De Monitor laat bijvoorbeeld zien dat er sinds 2008 sprake is van een stijgende lijn in de kwaliteit van leven van bewoners. Ook een toename aan dagelijkse directe zorguren en inzet van familie en vrijwilligers.

2.Op de rand van de invoering van de Wet zorg en dwang (Wzd) blijkt uit de data van de Monitor dat er voor het eerst sinds 2008 een significante afname zichtbaar is in het voorschrijven van psychofarmaca aan bewoners. Daarnaast heeft de dalende trend in het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen bij bewoners met dementie zich verder voortgezet.

3.Er is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in extra medewerkers om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en te kunnen voldoen aan kwantitatieve en kwalitatieve context gebonden normen. De Monitor laat zien dat er een toename is in uren die aan de dagelijkse, directe zorg worden besteed (inclusief nachtdiensten). Daarnaast een toename in functies die samenwerken met de zorgmedewerkers en hen ondersteunen, zoals de woonzorgondersteuners en gastvrouwen en -heren.

4.Uit de Monitor blijkt dat medewerkers en behandelaars de laatste zeven tot tien jaar over het algemeen geen sterk eenduidige organisatievisie ervaren. 5.Aandachtspunten zijn de visie op keuzevrijheid van bewoners, het accepteren en waarderen van verschillen tussen collega’s en communicatie met familie.

6.De inzet van zorgtechnologie kan verbeterd worden door technologische hulpmiddelen beter aan te laten sluiten op de wensen, behoeften en mogelijkheden van bewoners, maar ook door zorgmedewerkers meer te betrekken bij de implementatie van nieuwe zorgtechnologie en te trainen in de praktijk.

Bron en info Trimbos (maart 2021). Lees meer in  Trends in de verpleeghuiszorg voor mensen met dementie – Monitor Woonvormen Dementie 2008 – 2020

Kleinschalige woonzorgvoorzieningen in de eigen kern – Maatschappelijke kosten en baten in beeld – 2020 Juli
Steeds meer ontwikkelen corporaties en zorgaanbieders kleinschalige woonzorginitiatieven die passen bij de schaal van een dorp en onderdeel zijn van het gemeenschapsleven. Voor twee initiatieven is onderzocht wat de maatschappelijke baten zijn en welke partij het meeste profijt had van de kleinschaligheid. De analyse laat zien dat inderdaad de gemeenschap en de inwoner profiteert, maar de zorginstelling een hogere prijs betaalt. Lees het interview van Platform31 met Martin Damen, senior onderzoeker en partner bij RIGO Research & Advies, die de analyse uitvoerde en het rapport Verzorgd en ruim wonen in de eigen kern – MKBA Woonzorg Rozenburg en Zuidland in Kleinschalige woonzorgvoorzieningen in de eigen kern – Maatschappelijke kosten en baten in beeld  en  Verzorgd en ruim wonen in de eigen kern – MKBA Woonzorg Rozenburg en Zuidland

115 duizend mensen in verzorgings- of verpleeghuis in 2019 – 2020 Maart
Op 1 januari 2019 woonden ruim 115 duizend mensen in een verzorgings- of verpleeghuis.
Ruim 11 procent hiervan (13,3 duizend) zit in een verpleeghuis in een van de vier grootste gemeenten. Rotterdam telt met 4,5 duizend de meeste bewoners, gevolgd door Amsterdam met ruim 3 duizend.
Naast de G4 telt Nederland nog 11 gemeenten met meer dan 1 000 bewoners van een verpleeghuis, waaronder Breda, Apeldoorn, Tilburg en Groningen. Er zijn 23 gemeenten met 50 of minder bewoners van een verpleeghuis. Schiermonnikoog en Rozendaal hebben als enige geen verzorgings- of verpleeghuis, en tellen dan ook 0 bewoners van een verpleeghuis.
Bron CBS (25 maart 2020) – Op de website staat ook een overzicht per gemeente.
https://www.cbs.nl/nl-nl/achtergrond/2020/13/115-duizend-mensen-in-verzorgings-of-verpleeghuis

Snel aan de slag met woonvoorzieningen voor ouderen – De meerwaarde onderzocht – 2020 Februari
Woonvoorzieningen voor ouderen waar ook zorg wordt geboden hebben grote meerwaarde. Voor bewoners, voor zorgorganisaties en voor de samenleving. Dat blijkt uit onderzoek van HHM opdracht van ActiZ, branchevereniging van zorgorganisaties. De behoefte aan passende woonvormen voor ouderen is groot. Beschikbaarheid van zorg is daarbij een belangrijke randvoorwaarde. De druk op verpleeghuizen is hoog, er wachten bijna 20.000 mensen op een plek en de vastzittende woningmarkt maakt dat verhuizen voor senioren haast onmogelijk is. Woonvormen tussen thuis en het verpleeghuis zijn broodnodig. Bron Actiz 20 februari 2020. Lees meer in Meerwaarde van woonvoorzieningen met zorg voor ouderen – HHM – december 2019

Gemiddeld verblijf in verpleeghuizen – 2020 Februari
In de media kwam in 2029 steeds terug dat ouderen gemiddeld negen maanden in een verpleeghuis blijven. In werkelijkheid ligt de gemiddelde verblijfsduur veel hoger: rond de tweeëneenhalf à drie jaar. Dat blijkt uit analyses van Verenso – de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde – en Zilveren Kruis – de grootste Wlz-uitvoerder. Waarom is het zo’n wijdverbreid misverstand dat ouderen maar kort in een verpleeghuis verblijven? Dat heeft volgens de onderzoekkers alles te maken met de framing van de ouderenzorg in ons land. Veel partijen schetsen het beeld van een onhoudbare situatie van de zorg voor ouderen en roepen op tot stelselwijzigingen en/of meer geld. In dat plaatje past het goed dat een verpleeghuis alleen nog maar het eindstation voor de laatste maanden zou zijn. De werkelijkheid is echter genuanceerder. Lees meer in Verenso Factsheet verblijfsduur in verpleeghuizen 2019

De positie en betekenis van kleinschaligheid in de zorg – 2020 Februari
Er komen steeds meer: kleine organisaties die aan mensen met dementie verzorgd wonen bieden, kleinschalig en vanuit een eigen mens- en zorgvisie. Wat is de achtergrond ervan, wat is het eigene en wat zijn de ontwikkelingen? Arno Terra maakte er een studie van, als bedrijfskundige gespecialiseerd in kleinschalige zorg. Lees meer in zijn white paper De positie en betekenis van kleinschaligheid in de zorg – Arno Terra – 2019

Pijnlijke maatregelen nodig om ouderenzorg in verpleeghuizen uitvoerbaar te houden – 2020 Januari
Er zijn pijnlijke maatregelen nodig om de ouderenzorg in Nederland uitvoerbaar te houden. Door de vergrijzing zijn de huidige kwaliteitsnormen in verpleeghuizen binnen afzienbare termijn niet te handhaven volgens de branchevereniging Actiz ( 400 aangesloten ouderenzorginstellingen). Volgens Actiz is er een brede maatschappelijke discussie nodig over welke pijnlijke maatregelen acceptabel zijn om de ouderenzorg uitvoerbaar te houden. Zo moet dus wellicht de kwaliteit van zorg in de verpleeghuizen naar beneden en zullen mantelzorgers nog meer moeten gaan doen, ook als familieleden eenmaal zijn opgenomen. Lees meer in Pijnlijke maatregelen nodig om ouderenzorg in verpleeghuizen uitvoerbaar te houden en Hoe vang je de vergrijzing op – Met deze onorthodoxe maatregelen – die iedereen gaan raken

Resultaten onderzoek naar de knelpunten en oplossingsrichtingen  in de overgang van thuiswonen naar wonen in een verpleeghuis – 2019 september
Wanneer thuis wonen niet langer gaat, is het cruciaal dat ouderen goede ondersteuning krijgen bij de overgang naar het verpleeghuis. In de praktijk blijkt deze overgang echter niet altijd soepel te verlopen. In het rapport ‘Van thuis naar het verpleeghuis: Op weg naar een soepele overgang’ worden acht knelpunten benoemd en daarbij hoe binnen de sector gewerkt wordt aan oplossingen. In het rapport staan de knelpunten bij de overgang van thuiswonende ouderen naar het verpleeghuis beschreven. Er blijkt ook een samenhang te zijn tussen de verschillende knelpunten. Bij ieder knelpunt is in het rapport ook een mogelijke oplossing aangegeven. Lees meer in het artikel Resultaten onderzoek naar de knelpunten in de overgang van thuiswonen naar wonen in een verpleeghuis en het onderzoeksrapport  Van thuis naar het verpleeghuis

Toch weer een manifest voor onze ouderen – 2019 september
Het geld klotst tegen de plinten, maar kwetsbare ouderen krijgen nog altijd onvoldoende aandacht. En dus spijkeren Wanda de Kanter, Carin Gaemers en Hugo Borst opnieuw een manifest aan de deur. Lees meer in Toch weer een manifest voor onze ouderen NRC 6 september 2019  en Het Manifest of De tien geboden voor de zorg voor ouderen die vanwege hun dementie in het verpleeghuis zitten

Groeiende populariteit van collectief wonen – 2019 september
Steeds meer Nederlanders blijven tot op hoge leeftijd gezond en actief. Daarbij neemt de behoefte toe aan woonvormen in een community: zelfstandig wonen met gelijkgestemden.
Dat het aantal senioren in de komende decennia toeneemt, mag geen verrassing zijn. In 2040 kent Nederland naar verwachting zo’n 4,7 miljoen 65-plussers, ruim een kwart van de bevolking. Een derde van de 65-plussers, anderhalf miljoen mensen, is dan 80 jaar of ouder. Het aantal 65-plussers blijft vervolgens naar verwachting stabiel tot 2060.

Senioren zijn daarmee in toenemende mate een factor van betekenis op de woningmarkt. Een deel van deze groep zal in een eigen woning blijven wonen totdat dat fysiek niet meer mogelijk is. Anderen zijn genoodzaakt in een verzorgingshuis te leven.

Collectieve woonvormen zijn voor een groeiende groep senioren een alternatief: zelfstandig wonen met gedeelde voorzieningen en met zorg in de buurt.

Ook al ontbreken exacte cijfers, de Landelijke Vereniging Gemeenschappelijk wonen van Ouderen (LVGO) schat dat Nederland inmiddels al tussen de vier- of vijfhonderd woongemeenschappen voor vijftigplussers telt.
Bron en informatie (september 2019). Lees meer in het e-magazine https://congresredactie.wp-magazines.com/magazine/collectieve-woonvormen-voor-senioren-in-de-sociale-huursector/inleiding/

Bewegen in het verpleeghuis – Vier kansen voor verbetering – juli 2019
Voldoende beweging is gezond voor iedereen.

Ook voor de bewoners van verpleeghuizen is het belangrijk om actief te blijven: het heeft een positief effect op de gezondheid en verkleint het risico op valincidenten en depressie. Bewegen kan ook veel plezier geven. Toch zijn in de Nederlandse verpleeghuizen negen van de tien bewoners inactief – onderzoek juli 2019 Leyden Academie), terwijl zij vaak graag nog willen en kunnen deelnemen aan activiteiten en algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL). De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd doet dan ook een beroep op de zorgsector om structureel bewegen op te nemen in het zorgaanbod.
De Leyden Academie heeft drie onderzoeken uitgevoerd.
1.Beweeginterventie ActiVite
Dit betrof een experiment in 2017 en 2018 bij twee locaties van ActiVite, gericht op het stimuleren van meer bewegen op basis van de interesses, wensen en verlangens van bewoners. De activiteit werd gemeten met een activity-tracker. Bewoners die activiteiten kregen aangeboden die aansloten op hun persoonlijke voorkeuren werden actiever, terwijl bewoners die het reguliere aanbod voorgeschoteld kregen juist minder actief werden. Lees meer in Onderzoek-Beweeginterventie-ActiVite
2.Bewegen in de zorginstelling
Dit onderzoek omvatte een serie observaties en interviews in 2017 en 2018 in negen zorginstellingen waar verpleeghuiszorg geboden wordt (psychogeriatrie en somatiek) om het beleid en de daadwerkelijke (in)activiteit, de ervaringen van zorgpersoneel en eventuele knelpunten in kaart te brengen. Lees meer in Onderzoek-Bewegen-in-de-zorginstelling
3.Roomburgh Actief
Ook in dit onderzoek bij zorgcentrum Roomburgh in 2019 is ingezet op het verleiden van bewoners tot meer deelname aan activiteiten op basis van hun interesses, wensen en verlangens, maar dan gericht op somatiek. In dit onderzoek lag de nadruk meer op de methode van het inspelen op de voorkeuren van individuele bewoners. Lees meer in Onderzoek-Roomburgh-Actief
Conclusie en Vier kansen voor verbetering volgens de onderzoekers
Uit het onderzoek blijkt dat er veel kansen zijn om verpleeghuisbewoners te stimuleren om meer in beweging te komen.

Om dit te bereiken, kunnen vier belemmeringen worden weggenomen:
De fysieke en sociale) omgeving in een verpleeghuis stimuleert vaak niet of nauwelijks tot activiteit.
De perceptie van) tijdgebrek bij medewerkers beperkt de activiteit bij bewoners. Hoewel bewoners in veel gevallen (een deel van) de ADL-taken en andere
Een strikte taakopvatting belemmert de integrale aanpak van inactiviteit.
Door het onvoldoende kennen van de bewoner kan niet goed worden ingespeeld op hun individuele interesses en verlangens met betrekking tot activiteiten.

Lees meer in het artikel Bewegen in het verpleeghuis bron https://www.leydenacademy.nl – juli 2019

Wonen met zorg – Verkenning van particuliere woonzorg voor ouderen – SCP juli 2019
Particuliere woonzorg voor ouderen is een sector die lijkt te groeien maar waarover nog weinig bekend is. Deze verkenning schetst een beeld van particuliere woonzorg voor ouderen met een langdurige zorgbehoefte en de doelgroep(en) waar de sector op is gericht. Aan bod komen onder meer verschillen en overeenkomsten met reguliere woonzorg (verpleeghuiszorg), achtergrond en motieven van ondernemers, knelpunten en enkele vraagstukken voor beleid.

De kennis over deze sector is nog relatief beperkt. Particuliere woonzorg voor ouderen wordt vaak opgezet door bevlogen zorgprofessionals of ondernemers met een persoonlijke ervaring in de zorg. Particuliere en reguliere woonzorg voor ouderen zijn niet tegengesteld, maar bestaan naast elkaar, overlappen deels en vullen elkaar aan.
De particuliere huizen waar ouderen langdurige zorg kunnen krijgen, zijn in het algemeen kleinschalig.
Van zuivere, door ouderen zelf bekostigde particuliere woonzorg is zelden sprake. De kosten voor wonen en zorg zijn gescheiden. Net als in de reguliere instellingen wordt de langdurige zorg vrijwel altijd uit publieke middelen betaald, maar het wonen en eventuele aanvullende services betalen de ouderen zelf. Ouderen die er wonen en langdurige zorg ontvangen, hebben doorgaans een indicatie voor de Wlz. De kosten voor de zorg worden betaald uit een persoonsgebonden budget (pgb) of via een Volledig Pakket Thuis (VPT). Er is daarnaast weinig verschil in de voorwaarden voor het leveren van zorg: reguliere en particuliere organisaties moeten veelal aan dezelfde kwaliteitseisen voldoen. Bij sommige particuliere zorgaanbieders kan de zorg uitsluitend via een pgb worden betaald, maar steeds vaker sluiten zij een contract met een zorgkantoor en leveren zij de zorg via VPT.

De ‘particuliere’ aanbieders zeggen hun aanbod vaak anders in te steken dan de reguliere aanbieders. Niet zozeer de zorg alleen staat centraal, maar de ouderen zijn er huurders, die kiezen voor een locatie, sfeer of het aanbod aan aanvullende services. Bij sommige particuliere aanbieders kunnen ook echtparen terecht of ouderen die nog geen of een lichte zorgbehoefte hebben. De particuliere woonzorglocaties zijn doorgaans niet gebouwd als ‘verpleeghuizen’, maar bestaan vaak uit gebouwen die voorheen een andere functie hadden of uit speciaal bestemde nieuwbouw.
De verwachting dat het particuliere aanbod van woonzorg uitsluitend binnen het bereik van vermogende ouderen ligt, blijkt niet helemaal te kloppen. Particulier woonzorgaanbod bedient veelal ouderen met hogere inkomens, maar er is ook (steeds meer) aanbod voor ouderen met een middeninkomen. Er is zelfs aanbod voor ouderen met alleen AOW, al is dat nog erg schaars. Er lijkt een groeiende behoefte te zijn aan kleinschalige woonzorg voor ouderen met midden- en lage inkomens.
De particuliere woonzorgsector voor ouderen lijkt aan te sluiten bij een behoefte van een deel van de ouderen en zal waarschijnlijk verder groeien. De woonzorgconcepten van de particuliere sector kunnen de reguliere woonzorg aanzetten tot innovatie van het bestaande aanbod. Dat vergroot ook de keuzemogelijkheden voor ouderen. Ook zou particulier aanbod kunnen inspelen op regionale behoeften, bijvoorbeeld in gebieden met veel vergrijzing en een laag voorzieningenniveau.
Lees meer in Wonen met zorg – Verkenning van particuliere zorgvormen SCP juli 2019

Samen tegen eenzaamheid in het verpleeghuis – Van 1 tot en met 8 oktober 2019 de Week tegen Eenzaamheid – juni 2019
Eenzaamheid komt veel voor: de helft van alle ouderen kampt ermee. Toch wordt er niet vaak over gepraat. Het programma Eén tegen eenzaamheid wil het taboe doorbreken en met een brede beweging het probleem aanpakken. We hoeven eenzaamheid niet te accepteren als iets dat nou eenmaal bij het leven hoort, stelt Wimke Schuurmans. Zij is programmamanager van Een tegen Eenzaamheid (info op https://www.eentegeneenzaamheid.nl/ ) bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, en sinds de start in maart 2018 bij het programma betrokken. ‘Eenzaamheid is een ernstig fenomeen, met grote gevolgen. Als je bedenkt wat het met mensen doet, hoe groot het effect op hun gezondheid en welzijn is, dan weet je dat we dit als samenleving niet mogen laten gebeuren.’
Bij het kabinet staat eenzaamheid dan ook hoog op de politieke agenda.. Daarom stimuleren we gemeentes om met lokale coalities aan de slag te gaan.’ Inmiddels hebben al 120 gemeentes zich bij het initiatief aangesloten. Zij krijgen vanuit Eén tegen eenzaamheid een adviseur toegewezen, die hen helpt bij het opbouwen van de coalitie. ‘De adviseur heeft een rugzak vol met kennis en materialen. Hoe doe je huisbezoeken, hoe richt je een meldpunt in voor signalen, hoe krijg je ouderen in beweging? Dat zijn vragen waar je als gemeente hulp bij kan krijgen.’
Eenzaamheid in verpleeghuizen
Het zou mooi zijn, hoopt Schuurmans, als verpleeghuizen zich ook bij deze lokale coalities aansluiten. Er zijn al initiatieven tegen eenzaamheid in het verpleeghuis. Verpleeghuizen die zich aansluiten bij een lokale coalitie kunnen bijvoorbeeld hun ruimtes openstellen voor sociale activiteiten met wijkbewoners. ‘Op de website staat een signaleringskaart om eenzaamheid te herkennen en handreikingen over hoe je daarover in gesprek kunt gaan.’ Kijk op  Signaleringskaart – Hoe kan ik eenzaamheid herkennen en Gesprekstips
Levensveranderend effect
Naast de lokale coalities bestaat het programma Eén tegen eenzaamheid uit een landelijke beweging waarin een groot aantal organisaties samenwerkt en kennis uitwisselt. Ook wordt er een publiekscampagne gevoerd op radio, televisie en sociale media om het taboe op eenzaamheid te doorbreken. En er is subsidie beschikbaar om de effectiviteit van interventies te meten.
De week tegen eenzaamheid
Van 1 tot en met 8 oktober vindt voor de tiende keer de Week tegen Eenzaamheid plaats. Door het hele land is er dan extra aandacht voor het thema eenzaamheid. In veel plaatsen zijn er speciale activiteiten. Iedereen kan deelnemen aan de Week tegen Eenzaamheid door het bezoeken of organiseren van een activiteit. Ook strijden tegen eenzaamheid?
Lees meer in Samen tegen eenzaamheid in het verpleeghuis   Bron https://www.waardigheidentrots.nl op 27 juni 2019

Van Regels en Protocollen naar Persoonsgericht wonen, welzijn en zorg – juni 2019
Zicht op Vernieuwing 2 geeft een scherp beeld van de uitdagingen, dilemma’s en hoofdbrekens waar zorgorganisaties mee te maken krijgen die besloten hebben zorg te bieden waarin niet de regels maar de mensen voorop staan. Maar natuurlijk vertellen de vele betrokkenen die voor deze publicatie geïnterviewd zijn ook met groot enthousiasme over de successen die zij behaald hebben en de acties die daaraan bijgedragen hebben. Lees meer in Zicht op vernieuwing 2 – Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg

De beweging ‘Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg, van regels naar relaties’ droomt van verpleeghuiszorg waarin mensen het belangrijkst zijn, en niet de regels of protocollen. Het gaat om wat er speelt tussen de mensen die zorg nodig hebben, hun naasten en de mensen die zorg verlenen. Wie zorg nodig heeft, moet binnen zijn eigen mogelijkheden een waardig leven kunnen leiden, met zorg die daarbij past. Naasten die een bijdrage willen leveren, mogen dat en worden daarvoor gewaardeerd. En iedereen die in de zorg werkt moet weer verantwoordelijkheid durven nemen om zo de passie te kunnen ervaren die de reden is geweest om voor dit werk te kiezen. Lees meer op https://www.radicalevernieuwing.nl/

Actiz – Innovatie in het verpleeghuis – juni 2019
Druksensoren die direct melding geven wanneer iemand gevallen is, een virtual reality bril die ouderen rust biedt, robot Karel Pepper die medewerkers en bewoners helpt aan informatie. Verpleeghuizen zetten ICT en techniek in vele vormen in om kwaliteit van zorg te verbeteren. De vaste commissie voor VWS in de Tweede Kamer nam 11 juni 2019 de ActiZ-publicatie “Innovatie in het verpleeghuis” in ontvangst. In de publicatie vertellen zorgmedewerkers hoe ICT en techniek bijdragen aan goede kwaliteit van zorg en werk. De 23 verhalen van cliënten, zorgmedewerkers en zorgbestuurders geven een beeld van innovaties in de verpleeghuiszorg. Maar ook hoe ze bijdragen aan verbetering van kwaliteit of verhoging van het werkplezier in het verpleeghuis. De innovaties zijn onder meer mogelijk gemaakt door de middelen die beschikbaar zijn gekomen voor de invoering van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg.
Deze publicatie sluit aan op twee eerdere uitgaves waarin ActiZ en haar leden laten zien hoe de gelden besteed zijn die in 2017 door het kabinet – 2,1 miljard euro – beschikbaar werden gestel voor de invoering van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg. Het geld is bedoeld om de zorg voor ouderen verder te verbeteren. De eerste twee publicaties van ActiZ spitsten zich toe op inspanningen rond werving en opleiding van medewerkers.
In de eerste bundel, Resultaten in het verpleeghuis, staan verhalen van bestuurders van zorgorganisaties centraal. Welke overwegingen hebben zij gemaakt en wat zijn hun plannen voor het aannemen en opleiden van medewerkers?
In de tweede bundel, Aan het werk in het verpleeghuis, staan verhalen van cliënten en zorgmedewerkers centraal. Wat merken zij van de ingezette middelen voor de invoering van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg?
Lees meer in ActiZ-Innovatie-in-het-verpleeghuis  en ActiZ Resultaten uit het verpleeghuis  en Actiz Aan het werk in het verpleeghuis  .
Bron Actiz – 11 juni 2019 – https://www.actiz.nl

Het verpleeghuis van de toekomst is geen verpleeghuis – mei 2019
Het verpleeghuis van de toekomst is geen verpleeghuis. Tot deze conclusie komen de Amsterdamse zorginstelling Amstelring en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). Samen bogen zij zich over het vraagstuk ‘Hoe ziet de toekomst van verpleeghuizen eruit?’. Uitgangspunt van het advies van de NZa is dat het verpleeghuis van de toekomst een plek is waar iedereen zich prettig en veilig voelt; de bewoner, de zorgverlener, medewerker, bezoeker en buurtbewoner.
Het verpleeghuis van de toekomst speelt een belangrijke rol in de wijk waar het huis is gevestigd. De faciliteiten waar de bewoners gebruik van maken, zoals een belevingsruimte met films en voorstellingen, de (dementievriendelijke) buurtsuper en het restaurant zijn ook toegankelijk voor buurtbewoners.
Lees meer in NZa Verpleeghuis van de toekomst mei 2019

Academische Werkplaats Ouderen Groningen – Kennis als basis voor de kwaliteitsverbetering van de ouderen zorg – mei 2019
Zes academische werkplaatsen ouderenzorg krijgen structurele financiering om onderzoek uit te voeren naar de verpleeghuiszorg, samen met de zorgpraktijk en het onderwijs. Via het Universitair Netwerk Ouderenzorg UMCG (UNO-UMCG) profiteren zorgorganisaties van de meest actuele én praktisch toepasbare wetenschappelijke inzichten op het gebied van de ouderenzorg. In Noord- Nederland is deze werkplaats ondergebracht bij het UNO-UMCG. Lees meer in Academische Werkplaats Ouderen Groningen – Kennis als basis voor de kwaliteitsverbetering van de ouderen zorg

Van protocollen naar leefplezier onder verpleeghuisbewoners – april 2019
Tijdens een conferentie op 4 april 2019, georganiseerd door kennisinstituut Leyden Academy, werden de bevindingen van het pilotproject Leefplezier gepresenteerd. Elf teams van zorginstellingen, bestuurders en andere betrokkenen waren hierbij aanwezig.
De focus niet op protocollen en afvinklijstjes maar op het leefplezier van individuele bewoners van verpleeghuizen. Wat doet er nu echt toe voor hen? Waar worden zij blij van? In de afgelopen twee jaar heeft het kennisinstituut Leyden Academy, ondersteund door VWS, met het Leefplezierplan geëxperimenteerd in elf ouderenzorginstellingen.
De Leyden Academy stelt de verlangens van individuele ouderen echt centraal in verpleeghuizen. Hoogleraar Joris Slaets: ‘We moeten de zorgbril afzetten en kijken wat het leven de moeite waard maakt.’ ‘Voor oude mensen die in de laatste fase van hun leven zijn, is positief welbevinden minstens zo belangrijk als het voorkomen van narigheid en ongelukken’, zegt Joris Slaets, hoogleraar ouderengeneeskunde en directeur van Leyden Academy on Vitality and Ageing. In zijn optiek staan allerlei normen en protocollen, die vooral zijn ontwikkeld om de veiligheid van bewoners te waarborgen en te voorzien in hun medische behoeften, zorgprofessionals in de weg om te doen wat ouderen graag willen. ‘We moeten die zorgbril eens afzetten. En focussen op wat het leven van de oudere nog de moeite waard maakt. Geef mensen de ruimte!
In het Leefplezierplan-project hebben zij met medewerkers zorg en welzijn verkend hoe we duurzaam de aandacht kunnen verleggen naar het leefplezier van individuele bewoners. Door de bewoners beter te leren kennen, en door de verantwoording van kwaliteit van zorg te baseren op wat daadwerkelijk is gedaan om hun leefplezier te vergroten.
Werken met het Leefplezierplan spoort medewerkers aan tot een meer persoonlijke ondersteuning, in plaats van zich vooral te richten op medische en behoeftegerichte zorg. Wie positieve ervaringen op de voorgrond plaatst en daar dagelijks iets mee probeert te doen, staat telkens stil bij wat echt van betekenis is voor iemand. “Kwaliteit van zorg zit vooral in kleine dingen, in betekenisvolle ervaringen en in het contact tussen mensen. Dit kan onderdeel zijn van de dagelijkse zorg, zoals extra aandacht voor het samen kleding uitzoeken bij een bewoonster die er graag piekfijn uitziet”
Lees meer in  het artikel Gewoon luisteren naar verlangens van de ouderen met het leefplezierplan of de Handreiking Leefplezierplan voor de zorg of kijk op de website van de Leyden Academie https://www.leydenacademy.nl/

Goede zorg is meer dan veilige zorg alleen – april 2019
De afgelopen decennia is veel geïnvesteerd in het veiliger maken van de zorg. Dat heeft veel goeds gebracht, maar we moeten wel accepteren dat risico’s nooit helemaal zijn uit te sluiten. Wanneer de focus van de zorg te veel is gericht op het volgen van regels, ontstaan er echter vanzelfsprekend fricties als hulpverleners andere afwegingen willen maken. Protocollen maken veiligheid tot een geïsoleerde waarde die op zichzelf nagestreefd en gerealiseerd kan worden, terwijl de context en de andere waarden daarin op afstand blijven. In de complexe context van zorg staat veiligheid vrijwel nooit alleen. Andere waarden zijn ook belangrijk: autonomie, vrijheid, ontwikkeling en zelfredzaamheid. Als ‘wandelen’ een ‘risico op vallen’ met zich meebrengt, moeten zorgverleners en organisaties het plezier van wandelen, de vrijheid van de patiënt, wegen met dit risico. Bij een te eenzijdige nadruk op veiligheid zien we voorbeelden van zorgorganisaties en zorgverleners die alle risico’s willen uitbannen. De nadruk op veiligheid wordt dan verstikkend. Veilige zorg is niet langer goede zorg. Lees meer in Goede zorg is meer dan veilige zorg alleen  en CEG signalement Veilige zorg – goede zorg april 2019

MBO-studenten leren hoe zij na de opleiding in de zorg met zorgrobots kunnen werken – januari 2019
In Utrecht leren mbo-studenten hoe ze straks met zorgrobots moeten samenwerken. Met dit ‘future care lab’ wil de onderwijsinstelling een voorbeeld zijn voor de regio.
In het zorglokaal strijkt een verpleegkundestudent over een bloempot. Opeens komt er geluid uit het object, dat bij nader inzien een robot blijkt te zijn. “Hahaha, je kietelt mij”, zegt een stem uit het apparaat, dat vol sensoren zit. De robot kan zo geprogrammeerd worden, legt de studente uit, dat hij mensen eraan herinnert om op tijd medicijnen in te nemen. “En in de vorm van een bloempot ziet de robot er gezellig uit.”
Verderop probeert een student een interactieve rollator aan de praat te krijgen. Na wat gepruts met knopjes is het zover. Een lampje begint te knipperen, uit een luidspreker klinkt een synthesizermuziekje. “Vijf stappen vooruit”, zegt een stem. Zodra de student de handgrepen vastpakt rijdt de rollator zachtjes naar voren. “Dit is bedoeld voor ouderen die bijvoorbeeld revalideren van een operatie”, weet ze. De machine rijdt vanzelf vooruit en opzij en past zich aan het tempo van de loper aan.
Het lab bestaat uit een aantal gloednieuwe praktijklokalen waar de zorg van de toekomst al realiteit is. Met interactieve projectieschermen, computergestuurde rollators, virtual-realitybrillen en robots in de vorm van huisdieren en bloempotten. In het lab komen de nieuwste snufjes op het gebied van zorg, welzijn, techniek en ICT samen. Hiermee wil de mbo-instelling zorgstudenten beter klaarstomen voor technologische ontwikkelingen in de zorg.
Lees meer in Als bloempot ziet die zorgrobot er best gezellig uit

Programma Thuis in het Verpleeghuis VWS en Kwaliteitskader verpleeghuizen – juni 2018
Als iemand uiteindelijk is aangewezen op een verpleeghuis, willen mensen ook graag naar een omgeving waar zij zich thuis en veilig voelen.
In het Programma Thuis in het Verpleeghuis VWS april 2018 wordt met de subtitelwaardigheid en trots het programma verwoord dat voor de toekomst nodig is.
Ouderen blijven steeds langer thuis wonen, in hun eigen omgeving, met hun partner of andere naasten. Als iemand uiteindelijk is aangewezen op een verpleeghuis, komt dat omdat er thuis te weinig grip meer op het leven is, bijvoorbeeld door een combinatie van toenemende medische problemen en het wegvallen van een partner.

De verhuizing naar een verpleeghuis is meestal een “ongewenste keuze”. Het moeten achterlaten van de vertrouwde omgeving gaat vaak gepaard met veel verdriet.

In het verpleeghuis komen zorg, wonen, welzijn en behandeling samen. Verpleeghuiszorg kan door die samenhang zekerheid bieden. Ouderen en hun verwanten moeten er dan wel op kunnen vertrouwen dat zij in het verpleeghuis van hun keuze de aandacht en zorg krijgen die zij nodig hebben. Er zijn behoorlijke verschillen zijn tussen zorgorganisaties. Terwijl sommige
persoonsgerichte zorg van hoge kwaliteit leveren, hebben andere moeite om de veiligheid te borgen. Soms zijn er niet genoeg zorgverleners om de zorgtaken goed uit te voeren, om genoeg aandacht voor de bewoner te hebben en daarmee bij te dragen aan een waardige laatste levensfase. Bovendien worden zorgverleners in hun werk soms gehinderd door verouderde werkwijzen, onvoldoende ruimte voor professioneel handelen of te veel administratieve lasten. Er is een omslag nodig zodat de kwaliteit op alle locaties hoog is.

Mede op basis van goede voorbeelden heeft het Zorginstituut in 2017 het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg vastgesteld. Dit kwaliteitskader vormt het unieke markeringspunt voor de noodzakelijke omslag. In het kwaliteitskader is aangegeven wat bewoners en hun familie mogen verwachten.

De meerjarige opdracht is om ervoor te zorgen dat er voldoende tijd, aandacht en goede zorg is voor alle bewoners. Lees meer in het Programma Thuis in het Verpleeghuis VWS juni 2018 en het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg Zorginstituut 2017 .

Het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg na een jaar in de praktijk?
Het Kwaliteitskader geeft houvast om vernieuwingen in te zetten. Maar het geeft ook een spanningsveld. De cliënt als mens is het vertrekpunt voor dit kader. Het is de cliënt die bepaalt hoe zorgverleners en zorgorganisaties zo optimaal en liefdevol mogelijk kunnen bijdragen aan de kwaliteit van zijn of haar leven. Werken vanuit de persoon is een mooi concept, maar we zijn gewend aan controle door middel van cijfers, indicatoren en metingen’, zegt Mahler. ‘Het is de kunst om niet terug te vallen op deze werkwijze als het spannend wordt, maar om dan juist de dialoog aan te gaan. Met elkaar, maar ook met collega’s, zij-instromers, familie en vooral de ouderen zelf. Stel vragen: wat is voor hen belangrijk? Welke zorg wens je je eigen ouders? En durf de zorg dan ook aan die wensen aan te passen.’ Maar dat gaat volgens haar niet zonder slag of stoot. Lees meer in De cliënt bepaalt de kwaliteit van de verpleeghuiszorg

Verpleeghuiszorg 2025 – Een stip op de horizon
Het is tijd voor een transitie, voor een nieuw perspectief voor de verpleeghuiszorg in 2025, waarin mensen (cliënten, professionals, familie en de samenleving) zich herkennen, waarin er plek is voor waardigheid, trots en liefdevolle zorg. Wat denkt u? Hoe ziet de zorg eruit in 2025? Lees meer in Verpleeghuiszorg 2025 .

Waardigheid en Trots – ruimte voor verpleeghuizen
Ruim 150 zorginstellingen met ruim 700 locaties doen mee aan het programma Ruimte voor verpleeghuizen, onderdeel van Waardigheid en Trots. Liefdevolle zorg voor onze ouderen. Dit is waar goede zorg voor ouderen in de verpleeghuizen om draait.

Zorg die aansluit bij de wensen en mogelijkheden van de cliënt, met warme betrokkenheid van familie en naasten: waardigheid.

Zorg die met plezier geleverd wordt door gemotiveerde verzorgenden, verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en behandelaars en die voldoet aan hun beroepsstandaard en (beroeps)trots. Meer informatie op https://www.waardigheidentrots.nl .

Radicale vernieuwing in verpleeghuizen
De beweging ‘Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg, van regels naar relaties’ droomt van verpleeghuiszorg waarin mensen het belangrijkst zijn, en niet de regels of protocollen. Het gaat om wat er speelt tussen de mensen die zorg nodig hebben, hun naasten en de mensen die zorg verlenen. Wie zorg nodig heeft, moet binnen zijn eigen mogelijkheden een waardig leven kunnen leiden, met zorg die daarbij past. Naasten die een bijdrage willen leveren, mogen dat en worden daarvoor gewaardeerd.

En iedereen die in de zorg werkt moet weer verantwoordelijkheid durven nemen om zo de passie te kunnen ervaren die de reden is geweest om voor dit werk te kiezen. Dit vraagt om een ‘radicale’ vernieuwing van de huidige zorg, die begint bij de wortel en uitgroeit tot een zorgsysteem waarin iedereen tot bloei komt. Maar de grote verandering komt vanuit bewoners en naasten, van zorgverleners en zorgorganisaties, van instituties en overheid. Want waardevolle zorg is van ons allemaal. Lees meer op https://www.radicalevernieuwing.nl 

Omgevingszorg en de Brein Omgeving Methodiek
Met de groeiende belangstelling in Nederland voor het Welzijn van mensen met dementie is ook de belangstelling gegroeid voor omgevingszorg. Dat is eigenlijk een verwarrende naam voor de theorie van Moyra Jones, dr. Mauro Colombo en prof. Lex Cools† die inmiddels in Nederland vooral met dr. Anneke van der Plaats wordt geassocieerd dankzij haar intensieve promotie van omgevingszorg.
Doel van deze informatie is om u de juiste en wetenschappelijk verantwoorde informatie over omgevingszorg te geven. Belangrijk omdat steeds vaker versimpelde beschrijvingen worden gebruikt en omgevingszorg soms zelfs wordt verward met de methodiek. Lees meer in Omgevingszorg-plus-BOM .